Τι είναι ο πόνος στον αστράγαλο;

Ο πόνος στον αστράγαλο αναφέρεται σε οποιοδήποτε πόνο ή δυσφορία στους αστραγάλους. Ο πόνος μπορεί να προκαλείται από ένα τραυματισμό, όπως το διάστρεμμα, ή από μία ιατρική πάθηση, όπως η αρθρίτιδα.

Σύμφωνα με το Εθνικό Πανεπιστήμιο Επιστημών Υγείας των ΗΠΑ, ένα διάστρεμμα των αστραγάλων είναι η πιο κοινή αιτία πόνου – συγκεκριμένα αποτελεί το 85% όλων των τραυματισμών των αστραγάλων. Το διάστρεμμα συμβαίνει όταν οι σύνδεσμοι (οι ιστοί που συνδέουν τα οστά) υφίστανται ρήξη ή υπερέκταση.

Οι περισσότερες περιπτώσεις διαστρέμματος του αστραγάλου αφορούν στο εξωτερικό διάστρεμμα, το οποίο συμβαίνει όταν ο εξωτερικός αστράγαλος «γυρίζει» προς το έδαφος. Αυτή η κίνηση προκαλεί έκταση ή ρήξη (διατομή) των συνδέσμων.

Ένα διάστρεμμα αστραγάλου συχνά διογκώνεται και εκδηλώνει μώλωπες για περίπου 7 με 14 ημέρες. Ωστόσο, μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες, ώστε να επουλωθεί πλήρως ο τραυματισμός.

Ποιες παθήσεις προκαλούν πόνο στον αστράγαλο;

Ένα διάστρεμμα είναι μία κοινή αιτία πόνου του αστραγάλου. Το διάστρεμμα συνήθως προκαλείται όταν ο αστράγαλος υφίσταται συστροφή, με αποτέλεσμα ο εξωτερικός αστράγαλος να κινείται προς το έδαφος, προκαλώντας ρήξη των συνδέσμων που συγκρατούν τα οστά του αστραγάλου μεταξύ τους.

Αυτή η συστροφή του αστράγαλου μπορεί επίσης να προκαλέσει βλάβη στο χόνδρο και στους τένοντες.

Επιπλέον, ο πόνος μπορεί να είναι αποτέλεσμα:

• Αρθρίτιδας, ιδιαίτερα οστεοαρθρίτιδας
• Ουρικής αρθρίτιδας
• Νευρικής βλάβης ή τραυματισμού, όπως ισχιαλγίαw
• Απόφραξης των αιμοφόρων αγγείων
• Λοίμωξης των αρθρώσεων

Η ουρική αρθρίτιδα εκδηλώνεται όταν ουρικό οξύ συσσωρεύεται στο σώμα. Η υψηλότερη από το φυσιολογικό συγκέντρωση του ουρικού οξέος (ως παραπροϊόν της φυσιολογικής καταστροφής παλαιότερων κυττάρων) μπορεί να εναποθέσει κρυστάλλους στις αρθρώσεις προκαλώντας οξύ πόνο.

Η ψευδοουρική αρθρίτιδα είναι μία παρόμοια πάθηση, στην οποία εναποθέσεις ασβεστίου συσσωρεύονται στις αρθρώσεις. Τα συμπτώματα τόσο της ουρικής όσο και της ψευδοουρικής αρθρίτιδας περιλαμβάνουν πόνο, διόγκωση και ερυθρότητα. Η αρθρίτιδα μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνο στους αστραγάλους. Η αρθρίτιδα είναι η φλεγμονή των αρθρώσεων.

Πολλαπλοί τύποι αρθρίτιδας μπορούν να προκαλέσουν πόνο στους αστραγάλους, αλλά η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο κοινή αιτία. Η οστεοαρθρίτιδα συχνά προκαλείται από τη φθορά ή ρήξη στις αρθρώσεις. Όσο μεγαλύτερης ηλικίας είναι ένα άτομο τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να εκδηλώσει οστεοαρθρίτιδα.

Η σηπτική αρθρίτιδα είναι ένας τύπος αρθρίτιδας που προκαλείται από βακτηριακή ή μυκητιασική μόλυνση. Προκαλεί πόνο στους αστραγάλους εάν οι αστράγαλοι είναι μία από τις πάσχουσες περιοχές.

Κατ’ οίκον φροντίδα για τον πόνο στον αστράγαλο

Για άμεση θεραπεία του πόνου του αστραγάλου κατ’ οίκον προτείνεται η μέθοδος RICE. Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει:

• Ξεκούραση (Rest). Αποφύγετε να βάζετε βάρος στον αστράγαλό σας και προσπαθήστε να κινήστε όσο το δυνατόν λιγότερο για τις πρώτες μέρες. Αν πρέπει να περπατήσετε ή να μετακινηθείτε, χρησιμοποιείστε πατερίτσες ή μπαστούνι.
• Πάγος (Ice). Ξεκινήστε βάζοντας μία παγοκύστη στον αστράγαλο για τουλάχιστον 20 λεπτά τη φορά περίπου κάθε 90 λεπτά. Πραγματοποιήστε το για τρεις με πέντε φορές την ημέρα για τις πρώτες 3 ημέρες μετά τον τραυματισμό. Αυτό θα βοηθήσει στη μείωση της διόγκωσης και τη μείωση του πόνου.
• Συμπίεση (Compression). Τυλίξτε τον πάσχοντα αστράγαλο με έναν ελαστικό επίδεσμο. Μην τον τυλίξετε πολύ σφιχτά, ειδάλλως ο αστράγαλος θα μουδιάσει ή τα δάχτυλα των ποδιών θα γίνουν μπλε λόγω της μειωμένης παροχής οξυγονωμένου αίματος.
• Ανύψωση (Εlevation). Οποτεδήποτε είναι δυνατόν, κρατήστε τον αστράγαλό σας ανυψωμένο πάνω από το επίπεδο της καρδιάς με ένα μαξιλάρι ή κάποιου άλλου είδους υποστηρικτική δομή.

Μπορείτε να λάβετε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως ακεταμινοφαίνη ή ιβουπροφαίνη, για την ανακούφιση του πόνου και της διόγκωσης. Όταν ο πόνος υποχωρήσει, ξεκινήστε ήπιες ασκήσεις για τους αστραγάλους κάνοντας κυκλικές κινήσεις. Πραγματοποίησε τις κυκλικές κινήσεις και προς τις δύο κατευθύνσεις και σταματήστε αν αρχίσετε να αισθάνεστε πόνο.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τα χέρια σας για να κινήσετε ελαφρώς τους αστραγάλους πάνω-κάτω. Αυτές οι ασκήσεις θα σας βοηθήσουν να ανακτήσετε το φυσιολογικό εύρος κίνησης, θα μειώσουν τη διόγκωση και θα επιταχύνουν τη διαδικασία ανάρρωσης.

Εάν ο πόνος στον αστράγαλο είναι το αποτέλεσμα αρθρίτιδας, δεν θα είστε σε θέση να αναρρώσετε πλήρως από τον τραυματισμό. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να τον διαχειριστείτε. Δοκιμάστε τα παρακάτω:

• Χρησιμοποιήστε τοπικά αναλγητικά.
• Λάβετε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα για τη μείωση του πόνου, της διόγκωσης και της φλεγμονής.
• Παραμείνετε σωματικά δραστήριοι και ακολουθήστε ένα πρόγραμμα γυμναστικής μέτριας έντασης.
• Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή.
• Κάνετε διατάσεις για να διατηρήσετε ένα καλό εύρος κίνησης των αρθρώσεων.
• Διατηρήστε το σωματικό σας βάρος ένα υγιές εύρος, ώστε να εφαρμόζετε λιγότερη πίεση στις αρθρώσεις.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για τον πόνο στον αστράγαλο;

Εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και οι μη συνταγογραφούμενες θεραπείες δεν ανακουφίσουν τον πόνο, πρέπει να αναζητήσετε άλλες επιλογές.

Ένας ορθοπεδικός πάτος παπουτσιών ή ένας νάρθηκας αστραγάλου είναι εξαιρετικοί μη επεμβατικοί τρόποι για να βοηθήσετε στην ευθυγράμμιση του αστραγάλου και την ανακούφιση από τον πόνο και τη δυσφορία. Διαθέσιμοι σε διαφορετικά μεγέθη και βαθμούς ακαμψίας, οι ορθοπεδικοί πάτοι υποστηρίζουν διαφορετικά μέρη του ποδιού, επαναδιανέμουν το σωματικό βάρος και έτσι παρέχουν ανακούφιση από τον πόνο.

Ένας νάρθηκας αστραγάλου λειτουργεί περίπου με παρόμοιο τρόπο. Οι νάρθηκες αυτοί είναι διαθέσιμοι σε διαφορετικά μεγέθη και επίπεδα υποστήριξης. Κάποιοι μπορεί να φορεθούν με τα κανονικά σας παπούτσια, ενώ άλλοι χρειάζονται μια δομή που μοιάζει με γύψο και καλύπτει τόσο τους αστραγάλους καθώς και το άκρο ποδός.

Παρόλο που μπορεί να υπάρχουν διάφορες επιλογές των ορθοπεδικών πάτων ή των ναρθήκων στο φαρμακείο, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού αγοράσετε οτιδήποτε.

Οι ενέσεις στεροειδών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του πόνου και της φλεγμονής. Οι ενέσεις περιέχουν ένα φάρμακο που ονομάζεται κορτικοστεροειδές, το οποίο μειώνει τη διόγκωση, την ακαμψία και τον πόνο στην πάσχουσα περιοχή.

Οι περισσότερες ενέσεις πραγματοποιούνται μέσα σε λίγα λεπτά για να παρέχουν ανακούφιση εντός ωρών, η οποία θεωρείται πως διαρκεί από τρεις έως έξι μήνες. Το καλύτερο με αυτές τις θεραπείες είναι ότι αποτελούν μία μη επεμβατική τεχνική που μπορεί να σας παρέχει ξεκούραση την ίδια ημέρα.

Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας

Παρόλο που τα περισσότερα διαστρέμματα αστράγαλου επουλώνονται με λίγη ξεκούραση και κατ’ οίκον φροντίδα, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε πότε ο τραυματισμός έχει περάσει αυτό το σημείο.

Όσοι βιώνουν εξαιρετική διόγκωση ή πολύ έντονους μώλωπες σε συνδυασμό με ανικανότητα να ασκήσουν βάρος ή πίεση στην πάσχουσα περιοχή δίχως να νιώθουν έντονο πόνο, θα πρέπει να επικοινωνήσουν άμεσα με το γιατρό τους.

Ένας άλλος γενικός κανόνας είναι να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα αν δεν υπάρχει βελτίωση μέσα στις πρώτες μέρες κατ’ οίκον φροντίδας.

Σύνοψη

Ο πόνος στους αστραγάλους συχνά προκαλείται από συνήθεις τραυματισμούς, όπως ένα διάστρεμμα, ή ιατρικές παθήσεις, όπως η αρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα ή κάποια νευρική βλάβη. Η δυσφορία συχνά εκδηλώνεται με τη μορφή διόγκωσης και μωλώπων για μία με δύο εβδομάδες.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, προσπαθήστε να ξεκουράζεστε, να ανυψώνετε το πόδι σας ή να τοποθετείτε πάγο στον αστράγαλο τρεις με πέντε φορές την ημέρα για τις πρώτες μέρες. Μη συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί επίσης να παρέχουν κάποια ανακούφιση.

Αν όμως ο πόνος επιμένει ύστερα από αυτό, επικοινωνήστε με το γιατρό σας και συζητήστε όλες τις πιθανές θεραπευτικές επιλογές, από νάρθηκες έως χειρουργική επέμβαση.

Βιβλιογραφία

Ankle injury. (n.d.).
sma.org.au/resources-advice/injury-fact-sheets/ankle-injury/

Han J, et al. (2015). The role of ankle proprioception for balance control in relation to sports performance and injury. DOI:
https://www.hindawi.com/journals/bmri/2015/842804/

Mayo Clinic Staff. (2018). Sprained ankle.
mayoclinic.org/diseases-conditions/sprained-ankle/symptoms-causes/syc-20353225

Medical treatment for foot & ankle arthritis. (n.d.).
nyulangone.org/conditions/foot-ankle-arthritis-in-adults/treatments/medical-treatment-for-foot-ankle-arthritis

Osteoarthritis. (n.d.).
arthritis.org/about-arthritis/types/osteoarthritis/

Osteoarthritis. (2017).
nia.nih.gov/health/osteoarthritis

Preventing youth sports injuries. (n.d.).
nuhs.edu/patients/health-information/articles/youth-sports-injuries/

Sprained ankle: When is it time to see a doctor? (2017).
uclahealth.org/vitalsigns/sprained-ankle-when-is-it-time-to-see-a-doctor

Tiemstra JD. (2012). Update on acute ankle sprains.
aafp.org/afp/2012/0615/p1170.html