Τι είναι ο πόνος στον κόλπο;

Στις γυναίκες, ο κόλπος είναι το πέρασμα από τον τράχηλο της μήτρας στο αιδοίο. Ο πόνος ή η δυσφορία στον κόλπο συχνά είναι το αποτέλεσμα ιατρικών ή ψυχολογικών προβλημάτων. Η έγκαιρη θεραπεία και παρέμβαση θα συνεισφέρουν στην ανακούφιση και θα μειώσουν τον κίνδυνο επιπλοκών.

Ποια είναι τα συμπτώματα του πόνου στον κόλπο;

Τα συγκεκριμένα συμπτώματα του πόνου και της δυσφορίας στον κόλπο ποικίλουν ανάλογα με την υποκείμενη αιτία. Για παράδειγμα, η προδρομίτιδα του αιδοίου είναι μία πάθηση που προκαλεί πόνο μόνο όταν ασκείται πίεση στον κόλπο. Αντιθέτως, η αιδιοδυνία είναι μία πάθηση που προκαλεί διαρκή, χρόνιο πόνο.

Ανάλογα με την κατάστασή σας, μπορεί να βιώσετε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα που σχετίζονται με τον πόνο στον κόλπο:

• Αίσθηση καψίματος
• Κνησμό
• Αίσθηση τσιμπήματος
• Παλλόμενο πόνο
• Σκληρότητα
• Πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής

Εάν ο πόνος στον κόλπο προκαλείται από μία λοίμωξη, μπορεί να εμφανίζετε μη φυσιολογικές κολπικές εκκρίσεις, οι οποίες μπορεί, για παράδειγμα, να φαίνονται ή να μυρίζουν διαφορετικά από το φυσιολογικό. Αυτό συνήθως υποδεικνύει μυκητιασική ή βακτηριακή λοίμωξη.

Ποιες είναι οι αιτίες του πόνου στον κόλπο;

Ο πόνος στον κόλπο μπορεί να περιορίζεται μόνο στην κολπική περιοχή ή να εκτείνεται προς την πυελική χώρα ή τον τράχηλο της μήτρας.

Η πιο κοινή αιτία πόνου στον κόλπο είναι η λοίμωξη, σύμφωνα με τη σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνα. Παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• Μυκητιασικές λοιμώξεις
• Γονόρροια
• Χλαμύδια

Άλλες πιθανές αιτίες πόνου στον κόλπο είναι οι εξής:

• Τραύμα που προκλήθηκε από σεξουαλική επαφή, τοκετό, χειρουργική επέμβαση ή άλλες ιατρικές διαδικασίες
• Αιδοιοκολπική ατροφία λόγω μείωσης των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση
• Προδρομίτιδα του αιδοίου
• Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας

Ο πόνος στον κόλπο μπορεί επίσης να απορρέει από μία πάθηση που ονομάζεται δυσπαρευνία. Η δυσπαρεύνια είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για την επώδυνη σεξουαλική επαφή. Μπορεί να προκληθεί από ανεπαρκή λίπανση κατά τη διάρκεια του σεξ λόγω ορμονικών αλλαγών ή έλλειψης διέγερσης.

Ο πόνος στον κόλπο δύναται επίσης να απορρέει από ψυχολογικές παθήσεις, όπως ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να μην είναι σε θέση να καθορίσει την αιτία του πόνου στον κόλπο. Η αιδοιοδυνία είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για το χρόνιο πόνο στον κόλπο χωρίς γνωστή αιτία.

Ποιος βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο πόνου στον κόλπο;

Οι γυναίκες όλων των ηλικιών μπορεί να βιώσουν πόνο στον κόλπο.

Σε κάποιες περιπτώσεις, το ιατρικό ιστορικό σας μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο. Για παράδειγμα, ορμονικές αλλαγές που απορρέουν από την εγκυμοσύνη, την εμμηνόπαυση ή την υστερεκτομή αυξάνουν τον κίνδυνο πόνου στον κόλπο. Εάν έχετε ιστορικό θεραπειών για καρκίνο του μαστού, βρίσκεστε επίσης σε αυξημένο κίνδυνο.

Συγκεκριμένα φάρμακα αυξάνουν τις πιθανότητες πόνου στον κόλπο. Για παράδειγμα, οι στατίνες φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη, είναι γνωστό ότι προκαλούν κολπική ξηρότητα, η οποία μπορεί με τη σειρά της να οδηγήσει σε πόνο στον κόλπο.

Η προχωρημένη ηλικία αποτελεί έναν επιπλέον προδιαθεσικό παράγοντα. Η εμμηνόπαυση προκαλεί αλλαγές στα επίπεδα ορμονών και λέπτυνση του ιστού του κόλπου. Αυτό επηρεάζει τη φυσιολογική λίπανση του κόλπου και συνεισφέρει στον πόνο.

Πώς διαγιγνώσκεται ο πόνος στον κόλπο;

Εάν βιώνετε επίμονο ή επαναλαμβανόμενο πόνο στον κόλπο, πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με τον γιατρό σας. Εκείνος θα διαγνώσει την αιτία πίσω από αυτό. Θα λάβει το ιατρικό ιστορικό σας, θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση και, αν χρειαστεί, θα ζητήσει μία ή περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις.

Για το ιατρικό ιστορικό σας, θα σας κάνει ερωτήσεις αναφορικά με την υγεία σας, όπως συμπτώματα, ιατρικές παθήσεις με τις οποίες έχετε διαγνωστεί και χειρουργεία ή άλλες ιατρικές διαδικασίες στις οποίες έχετε υποβληθεί. Επίσης θα σας ρωτήσει αναφορικά με φάρμακα ή συμπληρώματα που λαμβάνετε.

Θα χρειαστεί να μάθει και λεπτομέρειες αναφορικά με τη σεξουαλική υγεία και τις συνήθειές σας.

Στη συνέχεια, θα πραγματοποιήσει μία κλινική εξέταση στην περιοχή του κόλπου.

Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης, θα ελέγξει για ενδείξεις ερυθρότητας, οιδήματος, βλάβης ή ουλοποίησης. Μπορεί να εφαρμόσει πίεση με μία μπατονέτα στην περιοχή του αιδοίου ή του κόλπου για τον έλεγχο πόνου. Εάν έχετε αιδιοδυνία, θα νιώσετε έντονο πόνο όταν θα εφαρμοστεί πίεση.

Ο γιατρός μπορεί να λάβει δείγμα των κολπικών εκκρίσεων για έλεγχο. Εάν αυτό το δείγμα περιέχει ασυνήθιστο τύπο ή αριθμό βακτηρίων, μυκήτων ή ιών, αυτό αποτελεί ένδειξη ότι μια λοίμωξη ίσως προκαλεί τον πόνο.

Εάν ο πόνος είναι έντονος ή αν ο γιατρός υποπτεύεται ότι έχετε κάποια σοβαρή πάθηση, όπως καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, θα σας προτείνει περαιτέρω εξετάσεις, όπως βιοψία.

Εάν υποπτεύεται ότι ο πόνος στον κόλπο έχει ψυχολογική προέλευση, θα σας παραπέμψει σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για αξιολόγηση.

Πώς αντιμετωπίζεται ο πόνος στον κόλπο;

Για την ανακούφιση του πόνου στον κόλπο, ο γιατρός θα πρέπει να αντιμετωπίσει την υποκείμενη αιτία. Αυτό περιλαμβάνει μία πολυδιάστατη θεραπευτική προσέγγιση. Μπορεί για παράδειγμα να σας προτείνει τοπικά αναισθητικά η από του στόματος χορηγούμενα φάρμακα και, σε σπάνιες περιπτώσεις, χειρουργική επέμβαση.

Φάρμακα

Εάν έχετε μία βακτηριακή ή μυκητιασική λοίμωξη, ο γιατρός θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά ή αντιμυκητιασικά φάρμακα, αντίστοιχα, για να την αντιμετώπισή της.

Λάβετε όλες τις δόσεις σας αυστηρά με βάση τις οδηγίες συνταγογράφησης, ακόμα και αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν πριν το τέλος της θεραπείας. Έτσι, θα μειώσετε τις πιθανότητες η λοίμωξη να επανεμφανιστεί.

Ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει τοπικές αλοιφές, όπως τζελ λιδοκαΐνης. Αυτό θα βοηθήσει στο μούδιασμα της περιοχής του κόλπου και θα ανακουφίσει από την επιμονή δυσφορία ή τον πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.

Οι τοπικές κρέμες με στεροειδή βοηθούν στη μείωση του ερεθισμού, του οιδήματος και της αίσθησης καψίματος

Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά ή τα αντισπασμωδικά μειώνουν το χρόνιο πόνο.

Χειρουργική επέμβαση

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να σας προτείνει ενέσεις αναισθητικών ή αναστολείς των νεύρων για το μούδιασμα της περιοχής του κόλπου. Μπορεί επίσης να σας προτείνει χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση της αιδοιοδυνίας, της προδρομίτιδας του αιδοίου ή του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Κατ’ οίκον φροντίδα

Κάποιες κατ’ οίκον θεραπείες και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα βοηθούν στην απάλυνση του πόνου στον κόλπο.

Για παράδειγμα, η εφαρμογή ειδικών επιθεμάτων στην περιοχή του κόλπου μπορεί να ανακουφίσει τον ερεθισμό.

Για την ανακούφιση του πόνου μετά την ούρηση, μπορείτε να πλύνετε την περιοχή του αιδοίου με καθαρό, χλιαρό νερό μετά τη χρήση της τουαλέτας. Έτσι θα καθαρίσετε και θα απαλύνετε την περιοχή.

Για την ανακούφιση ή την πρόληψη του πόνου που προκαλείται από τη σεξουαλική επαφή, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα λιπαντικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής διείσδυσης.

Για να ανακουφιστείτε από τον κνησμό του κόλπου, μη συνταγογραφούμενα αντιισταμινικά μπορούν να βοηθήσουν.

Εναλλακτικές θεραπείες

Εάν ο πόνος στον κόλπο απορρέει από χρόνιες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, η λήψη συμπληρωμάτων κιτρικού ασβεστίου βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων που συνεισφέρουν στον πόνο του κόλπου.

Η αποφυγή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά βοηθά στην πρόληψη των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος. Αυτές οι τροφές περιλαμβάνουν το πράσο, τις μπάμιες, το ραβέντι, το πίτουρο σιταριού, τα αμύγδαλα, τα φιστίκια, τα πεκάν και τα φιστίκια Αιγίνης.

Προτού λάβετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής ή αλλάξετε τη διατροφή σας συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Ποια είναι η έκβαση του πόνου στον κόλπο;

Η έκβαση εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία του πόνου, καθώς και από τη θεραπεία που θα λάβετε. Σε πολλές περιπτώσεις, ακολουθώντας το συνιστώμενο θεραπευτικό πλάνο του γιατρού σας, θα βρείτε μόνιμη ανακούφιση.

Εάν επιθυμείτε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τις θεραπευτικές επιλογές και τη μακροπρόθεσμη έκβαση για την περίπτωσή σας, ρωτήστε το γιατρό σας.

Βιβλιογραφία

Mayo Clinic Staff. (n.d.). Vulvodynia.
mayoclinic.org/diseases-conditions/vulvodynia/basics/definition/con-20020326?p=1

Mayo Clinic Staff. (2018). Vagina: What’s normal, what’s not.
mayoclinic.org/healthy-lifestyle/womens-health/in-depth/vagina/art-20046562

Vaginal pain. (n.d.).
med.unc.edu/obgyn/migs/our-services/what-kinds-of-problems-do-the-doctors-in-this-group-treat/vaginal-pain/