Τι είναι η ξηροστομία;

Η ξηροστομία είναι μία πάθηση που εκδηλώνεται όταν οι σιελογόνοι αδένες στο στόμα δεν παράγουν επαρκείς ποσότητες σιέλου. Η πάθηση προσδίδει μία ξηρή αίσθηση στο στόμα. Μπορεί να προκαλέσει επιπλέον συμπτώματα, όπως δύσοσμη αναπνοή, ξηρό λαιμό και σκασμένα χείλη.

Ο σίελος είναι ένα απαραίτητο συστατικό για τη διαδικασία της πέψης, διότι βοηθά στη διάσπαση των τροφών. Λειτουργεί επίσης και ως κύριος αμυντικός μηχανισμός για τη διατήρηση της καλής στοματικής υγιεινής προστατεύοντας το στόμα από ασθένειες των ούλων και των δοντιών.

Η ξηροστομία από μόνη της δεν είναι μία σοβαρή πάθηση. Ωστόσο, ορισμένες φορές αποτελεί σύμπτωμα άλλων υποκειμένων παθήσεων που χρήζουν θεραπείας. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως η τερηδόνα.

Ποιες είναι οι αιτίες της ξηροστομίας;

Πολλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ξηροστομία. Συχνά, είναι το αποτέλεσμα αφυδάτωσης. Παθήσεις, όπως ο διαβήτης, μπορούν να επηρεάσουν την παραγωγή σιέλου και να οδηγήσουν σε ξηροστομία.

Άλλες αιτίες της ξηροστομίας είναι οι εξής:

• Άγχος
• Αγωνία
• Κάπνισμα καπνού
• Χρήση μαριχουάνα
• Λήψη ηρεμιστικών
• Αναπνοή μέσω του στόματος
• Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων κάποιων αντιισταμινικών, αντικαταθλιπτικών και κατασταλτικών της όρεξης
• Ακτινοθεραπεία στο κεφάλι ή τον αυχένα
• Κάποιες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως το σύνδρομο Sjogren
• Αλλαντίαση
• Γήρανση

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού σταματήσετε οποιοδήποτε φάρμακο μπορεί να προκαλεί την ξηροστομία.

Κατ’ οίκον φροντίδα για την ξηροστομία

Η ξηροστομία είναι συνήθως μία προσωρινή και αντιμετωπίσιμη πάθηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορείτε να αποτρέψετε και να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα ακολουθώντας μία ή περισσότερες από τις παρακάτω κατ’ οίκον συμβουλές:

• Πίνετε νερό συχνά
• Γλύφετε παγάκια
• Αποφύγετε το αλκοόλ, την καφεΐνη και τον καπνό
• Περιορίστε την πρόσληψη άλατος και ζάχαρης
• Χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα στο δωμάτιό σας όταν κοιμάστε
• Χρησιμοποιείστε μη συνταγογραφούμενα υποκατάστατα σάλιου
• Μασήστε τσίχλες χωρίς ζάχαρη ή σκληρές καραμέλες χωρίς ζάχαρη
• Χρησιμοποιείστε μη συνταγογραφούμενες οδοντόκρεμες, στοματικά διαλύματα και μέντες

Είναι σημαντικό να βουρτσίζετε τα δόντια σας και να χρησιμοποιείτε οδοντικό διάλυμα καθημερινά και να επισκέπτεστε τον οδοντίατρό σας δύο φορές το χρόνο. Η καλή στοματική υγιεινή μπορεί να αποτρέψει την τερηδόνα και τις ασθένειες των ούλων που απορρέουν από την ξηροστομία.

Αν η ξηροστομία προκαλείται από μία υποκείμενη πάθηση, μπορεί να χρειαστείτε επιπλέον θεραπεία. Ρωτήστε το γιατρό σας για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με τη συγκεκριμένη πάθηση, τις θεραπευτικές επιλογές και τη μακροπρόθεσμη έκβαση.

Ποιες παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν ξηροστομία;

Αν έχετε ξηροστομία, αυτή μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας άλλης πάθησης, όπως:

• Διαβήτης
• Μυκητώδης στοματίτιδα
• Νόσος του Αλτσχάιμερ
• Κυστική ίνωση
• HIV και AIDS
• Σύνδρομο Sjogren

Πώς αντιμετωπίζεται η ξηροστομία;

Ο γιατρός θα πρέπει να γνωρίζει οποιαδήποτε φάρμακα λαμβάνετε για να διαπιστώσει αν κάποιο από αυτά προκαλεί την ξηροστομία. Μπορεί να σας προτείνει άλλη δόση ή διαφορετικό φάρμακο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων σας.

Μπορεί ακόμη να σας συνταγογραφήσει τεχνητό σάλιο ή φάρμακα για την αύξηση παραγωγής σάλιου στο στόμα.

Θεραπείες για την αποκατάσταση των σιελογόνων αδένων μπορεί να είναι διαθέσιμες στο μέλλον για την αντιμετώπιση της ξηροστομίας, αλλά μία μελέτη επισκόπησης του 2016 ανέφερε ότι χρειάζεται ακόμη περισσότερη έρευνα στον εν λόγω τομέα.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό σας

Επισκεφτείτε το γιατρό ή τον οδοντίατρό σας εάν παρατηρείτε διαρκείς ενδείξεις ξηροστομίας. Οι ενδείξεις αυτές περιλαμβάνουν:

• Ξηρή αίσθηση στο στόμα ή το λαιμό
• Παχύρρευστο σάλιο
• Σκληρή γλώσσα
• Σκασμένα χείλη
• Δυσκολία στη μάσηση ή την κατάποση
• Διαφορά στην αίσθηση της γεύσης
• Δύσοσμη αναπνοή

Εάν πιστεύετε ότι τα φάρμακα που λαμβάνετε προκαλούν ξηροστομία ή αν παρατηρείτε άλλα συμπτώματα μιας υποκείμενης πάθησης, πραγματοποιήστε ένα ραντεβού με το γιατρό σας.

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος και να μετρήσει την ποσότητα σάλιου που παράγετε για να εντοπίσει την αιτία της ξηροστομίας και να σας προτείνει τις κατάλληλες θεραπευτικές επιλογές.

Αν έχετε επίμονη ξηροστομία, είναι σημαντικό να επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας για τον έλεγχο ενδείξεων τερηδόνας.

Σύνοψη

Μπορείτε να την αντιμετωπίσετε την ξηροστομία στο σπίτι. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, μιλήστε στο γιατρό σας. Εκείνος θα διαγνώσει οποιαδήποτε υποκείμενη πάθηση ή θα σας αλλάξει την φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να προκαλεί τα συμπτώματά σας.

Αν έχετε ξηροστομία, θα πρέπει να φροντίζετε πολύ σχολαστικά τα δόντια σας βουρτσίζοντάς τα και χρησιμοποιώντας οδοντικό νήμα, καθώς και με τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο. Έτσι θα αποτρέψετε την τερηδόνα και την ασθένεια των ούλων που προκαλείται από την ξηροστομία.

Βιβλιογραφία

Dry mouth. (n.d.).
nidcr.nih.gov/health-info/dry-mouth

Dry mouth. (n.d.).
mouthhealthy.org/en/az-topics/d/dry-mouth

Dry mouth treatments. (2019).
my.clevelandclinic.org/health/treatments/10902-dry-mouth-treatments

Lombaert I, et al. (2016). Concise review: Salivary gland regeneration: Therapeutic approaches from stem cells to tissue organoids. 
https://stemcellsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/stem.2455

Mayo Clinic Staff. (2018). Dry mouth.
mayoclinic.org/diseases-conditions/dry-mouth/symptoms-causes/syc-20356048

Plemons JM, et al. (2014). Managing xerostomia and salivary gland hypofunction: Executive summary of a report from the American Dental Association Council on Scientific Affairs.
sciencedirect.com/science/article/pii/S0002817714602002

Quock RL. (2016). Xerostomia: Current streams of investigation. 
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27189896/