Τι είναι η υπόταση;

Η υπόταση είναι η χαμηλή αρτηριακή πίεση. Το αίμα ασκεί πίεση στις αρτηρίες σε κάθε χτύπο της καρδιάς. Αυτή η πίεση του αίματος στα τοιχώματα των αρτηριών ονομάζεται αρτηριακή πίεση.

Η ύπαρξη χαμηλής αρτηριακής πίεσης είναι καλή στις περισσότερες περιπτώσεις (λιγότερο από 120/80). Όμως η υπόταση μπορεί μερικές φορές να προκαλεί κόπωση ή ζαλάδα. Σε αυτή την περίπτωση, αποτελεί ένδειξη μιας υποκείμενης πάθησης που πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Η αρτηριακή πίεση μετριέται όταν η καρδιά χτυπά, και στις περιόδους ηρεμίας μεταξύ των καρδιακών κτύπων. Η μέτρηση της πίεσης του αίματος μέσω των αρτηριών όταν οι κοιλιές της καρδιάς εξωθούν το αίμα ονομάζεται συστολική πίεση (συστολή). Η μέτρηση της πίεσης στις περιόδους ηρεμίας ονομάζεται διαστολική πίεση (διαστολή).

Η συστολή διοχετεύει αίμα σε όλο το σώμα και η διαστολή βοηθά στην πλήρωση της καρδιάς με αίμα, γεμίζοντας τις στεφανιαίες αρτηρίες. Η καταγραφή της αρτηριακής πίεσης γίνεται με την συστολική πίεση να αναγράφεται πάνω από τη διαστολική. Η υπόταση στους ενήλικες ορίζεται ως η αρτηριακή πίεση κάτω από 90/60.

Ποιες είναι οι αιτίες της υπότασης;

Η αρτηριακή πίεση μπορεί να πέφτει περιστασιακά σε όλους τους ανθρώπους. Και συχνά δεν προκαλεί ορατά συμπτώματα. Ορισμένες παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν παρατεταμένες περιόδους υπότασης, η οποία μπορεί να γίνει επικίνδυνη αν δεν αντιμετωπιστεί. Τέτοιες παθήσεις είναι οι εξής:

• Εγκυμοσύνη, λόγω αύξησης στη ζήτηση αίματος τόσο για τη μητέρα όσο και για το αναπτυσσόμενο έμβρυο
• Απώλεια μεγάλων ποσοτήτων αίματος λόγω τραυματισμού
• Βλάβη στην κυκλοφορία του αίματος λόγω εμφράγματος ή προβλήματος στις καρδιακές βαλβίδες
• Αδυναμία και κατάσταση σοκ που μερικές φορές συνοδεύουν την αφυδάτωση
• Αναφυλακτικό σοκ, μία σοβαρή μορφή αλλεργικής αντίδρασης
• Λοιμώξεις της αιματικής κυκλοφορίας
• Ενδοκρινικές διαταραχές, όπως ο διαβήτης, η επινεφριδιακή ανεπάρκεια και οι παθήσεις του θυρεοειδούς

Κάποια φάρμακα επίσης προκαλούν την πτώση της αρτηριακής πίεσης. Οι β-αναστολείς και η νιτρογλυκερίνη, που χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση καρδιακών παθήσεων, είναι «συνήθεις ύποπτοι». Τα διουρητικά, τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και τα φάρμακα για στυτική δυσλειτουργία μπορούν επίσης να προκαλέσουν υπόταση.

Κάποια άτομα έχουν υπόταση για άγνωστες αιτίες. Αυτή η μορφή της πάθησης, που ονομάζεται χρόνια ασυμπτωματική υπόταση, συνήθως δεν είναι επιβλαβής.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υπότασης;

Τα άτομα με υπόταση μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όταν η αρτηριακή πίεση πέφτει κάτω από 90/60. Τα συμπτώματα της υπότασης περιλαμβάνουν:

• Κόπωση
• Ζάλη
• Ναυτία
• Υγρό ή ιδρωμένο δέρμα
• Κατάθλιψη
• Απώλεια αισθήσεων
• Θολή όραση

Τα συμπτώματα ποικίλλουν σε σοβαρότητα. Κάποιοι μπορεί να αισθάνονται ελαφρά δυσφορία, ενώ άλλοι να νιώθουν άρρωστοι.

Ποιοι είναι οι τύποι υπότασης;

Η υπόταση ταξινομείται σε αρκετούς τύπους, ανάλογα με το πότε πέφτει η αρτηριακή πίεση.

Ορθοστατική

Η ορθοστατική υπόταση είναι η πτώση της αρτηριακής πίεσης που εμφανίζεται από τη μετάβαση από καθιστή ή ξαπλωμένη σε όρθια θέση. Η ορθοστατική υπόταση παρατηρείται σε όλες τις ηλικίες.

Καθώς το σώμα προσαρμόζεται στην αλλαγή θέσης, μπορεί να υπάρχει μία σύντομη περίοδος ζαλάδας. Κάποια άτομα το περιγράφουν αυτό «σαν να βλέπουν αστεράκια» όταν σηκώνονται.

Μεταγευματική

Η μεταγευματική υπόταση είναι η πτώση της αρτηριακής πίεσης που εμφανίζεται αμέσως μετά το φαγητό. Είναι ένας τύπος ορθοστατικής υπότασης. Οι ηλικιωμένοι, ιδιαίτερα όσοι πάσχουν από νόσο του Parkinson, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μεταγευματική υπόταση.

Νευρογενής

Η νευρογενής υπόταση εμφανίζεται όταν στέκεστε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα παιδιά εμφανίζουν αυτόν τον τύπο υπότασης περισσότερο συχνά από ό, τι οι ενήλικες. Γεγονότα που προκαλούν συναισθηματικές αναταράξεις μπορούν να προκαλέσουν την εν λόγω πτώση στην αρτηριακή πίεση.

Σοβαρή

Η σοβαρή υπόταση σχετίζεται με το σοκ. Το σοκ, ή καταπληξία, εκδηλώνεται όταν τα όργανα δεν λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες αίματος και οξυγόνου για να λειτουργήσουν φυσιολογικά. Η σοβαρή υπόταση μπορεί να αποβεί απειλητική για τη ζωή αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.

Πώς αντιμετωπίζεται η υπόταση;

Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την υποκείμενη αιτία της υπότασης. Το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα για καρδιακές παθήσεις, διαβήτη ή λοιμώξεις.

Πίνετε άφθονο νερό για να αποφύγετε την υπόταση λόγω αφυδάτωσης, ιδιαίτερα αν κάνετε εμετό ή έχετε διάρροια.

Παραμείνετε ενυδατωμένοι ώστε να αντιμετωπίσετε και να αποτρέψετε τα συμπτώματα νευρογενούς υπότασης. Αν εμφανίζετε χαμηλή αρτηριακή πίεση όταν στέκεστε όρθιοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα, θα πρέπει να κάνετε τακτικά διαλείμματα για να κάθεστε. Επίσης, μειώστε τα επίπεδα στρες για να αποφύγετε συναισθηματικές αναταραχές.

Αντιμετωπίστε την ορθοστατική υπόταση με αργές, σταδιακές κινήσεις. Αντί να σηκώνεστε γρήγορα, αρχικά προτιμήστε μία καθιστή θέση ή σηκωθείτε με μικρές κινήσεις. Μπορείτε επίσης να αποφύγετε την ορθοστατική υπόταση αποφεύγοντας να σταυρώνετε τα πόδια σας όταν κάθεστε.

Η επαγόμενη από σοκ υπόταση είναι η πιο σοβαρή μορφή της πάθησης. Η σοβαρή υπόταση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Το ιατρικό προσωπικό στα Επείγοντα περιστατικά θα σας χορηγήσει υγρά και πιθανώς προϊόντα αίματος για να αυξηθεί η αρτηριακή πίεση και να σταθεροποιηθούν οι ζωτικές σας ενδείξεις.

Ποια είναι η έκβαση για την υπόταση;

Τα περισσότερα άτομα μπορούν να διαχειριστούν και να αποφύγουν την υπόταση κατανοώντας την πάθηση. Μάθετε τι πυροδοτεί την υπόταση σε εσάς και προσπαθήστε να αποφεύγετε αυτούς τους παράγοντες. Αν σας έχουν συνταγογραφηθεί φάρμακα, ακολουθήστε αυστηρά τις οδηγίες συνταγογράφησης για να αυξήσετε την αρτηριακή πίεση και να αποφύγετε δυνητικά επιβλαβείς επιπλοκές.

Και να θυμάστε, πάντα θα πρέπει να ενημερώνετε το γιατρό σας αν ανησυχείτε αναφορικά με τα επίπεδα αρτηριακής πίεσης ή οποιαδήποτε συμπτώματα έχετε.

Βιβλιογραφία

Mayo Clinic Staff. (2018). Low blood pressure (hypotension).
mayoclinic.com/health/low-blood-pressure/DS00590

Orthostatic hypotension. (2016)
my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_orthostatic_hypotension

What is hypotension? (n.d.)
nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/hyp/