Τι είναι η υποθερμία;

Η υποθερμία είναι η κατάσταση κατά την οποία η θερμοκρασία του σώματος πέφτει κάτω από 35ᵒC. Σοβαρές επιπλοκές απορρέουν από αυτή την πτώση της θερμοκρασίας, συμπεριλαμβανομένου του θανάτου. Η υποθερμία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, επειδή επηρεάζει την ικανότητα σκέψης. Αυτό μπορεί να μειώσει την πιθανότητα να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της υποθερμίας;

Τα πιο κοινά συμπτώματα της υποθερμίας περιλαμβάνουν:

• Υπερβολικό μυϊκό τρόμο
• Μειωμένο ρυθμό αναπνοής
• Επιβράδυνση στο λόγο
• Αδεξιότητα
• Αστάθεια
• Σύγχυση

Ένα άτομο που βιώνει υπερβολική κόπωση, έχει αδύναμο παλμό ή είναι αναίσθητο μπορεί επίσης να έχει υποθερμία.

Τι προκαλεί την υποθερμία;

Ο κρύος καιρός είναι η κύρια αίτια υποθερμίας. Όταν το σώμα βρίσκεται σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, χάνει θερμότητα πιο γρήγορα από ό, τι παράγει. Η παραμονή σε παγωμένο νερό για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί επίσης να προκαλέσει αυτές τις επιπτώσεις.

Η ανικανότητα του σώματος να παράγει επαρκή θερμότητα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Η θερμοκρασία του σώματος μπορεί να μειωθεί απότομα και σημαντικά.

Η έκθεση σε χαμηλότερες από το φυσιολογικό θερμοκρασίες μπορεί επίσης να προκαλέσει υποθερμία. Για παράδειγμα, αν εισέλθετε σε ένα εξαιρετικά κρύο δωμάτιο με air condition αμέσως αφότου έχετε περάσει χρόνο σε πολύ θερμές συνθήκες, κινδυνεύετε να χάσετε μεγάλο μέρος της θερμότητας του σώματος σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες της υποθερμίας;

Ηλικία

Η ηλικία είναι ένας προδιαθεσικός παράγοντας για την υποθερμία. Τα βρέφη και οι ηλικιωμένοι βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο υποθερμίας λόγω της μειωμένης ικανότητας του σώματός τους να ρυθμίζει τη θερμοκρασία. Τα άτομα που ανήκουν σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες θα πρέπει να ντύνονται κατάλληλα για τον κρύο καιρό. Θα πρέπει επίσης να ρυθμίζετε σωστά το air-condition στο σπίτι για να προληφθεί η υποθερμία.

Ψυχικές νόσοι και άνοια

Ψυχικές νόσοι, όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή, σάς θέτουν σε αυξημένο κίνδυνο υποθερμίας. Η άνοια, η απώλεια μνήμης που συχνά συνοδεύεται από δυσκολία στην επικοινωνία και την κατανόηση, επίσης αυξάνει τον κίνδυνο υποθερμίας. Τα άτομα με νοητικά προβλήματα μπορεί να μην ντύνονται κατάλληλα για τον καιρό. Επίσης, μπορεί να μην συνειδητοποιούν ότι κρυώνουν και να παραμένουν έξω σε παγωμένες θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών

Η χρήση αλκοόλ και ουσιών επίσης μπορεί να βλάψει την κρίση σας αναφορικά με το κρύο. Είναι πιο πιθανό να χάσετε τις αισθήσεις σας, κάτι το οποίο μπορεί να συμβεί εκτός σπιτιού σε επικίνδυνα παγωμένο καιρό. Το αλκοόλ είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, επειδή δεν ήταν ψευδαίσθηση της ζέστης. Στην πραγματικότητα, προκαλεί τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, με αποτέλεσμα να χάνεται περισσότερη θερμότητα μέσω του δέρματος.

Άλλες ιατρικές παθήσεις

Συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις επηρεάζουν την ικανότητα του σώματος να διατηρεί επαρκή θερμοκρασία ή να αισθάνεται το κρύο. Αυτές οι παθήσεις είναι οι εξής:

• Υποθυρεοειδισμός, ο οποίος συμβαίνει όταν ο θυρεοειδής αδένας παράγει μικρή ποσότητα ορμονών
• Αρθρίτιδα
• Αφυδάτωση
• Διαβήτης
• Νόσος του Πάρκινσον, μία διαταραχή του νευρικού συστήματος που επηρεάζει την κίνηση

Τα ακόλουθα μπορεί επίσης να προκαλέσουν απώλεια αισθήσεων στο σώμα:

• Εγκεφαλικό
• Κακώσεις νωτιαίου μυελού
• Εγκαύματα
• Κακή θρέψη

Φάρμακα

Ορισμένα αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά και αντιψυχωτικά φάρμακα μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του σώματος να ρυθμίζει τη θερμοκρασία. Μιλήστε στο γιατρό σας αν λαμβάνετε οποιοδήποτε από αυτά τα φάρμακα, ιδιαίτερα εάν εργάζεστε συχνά έξω στο κρύο ή αν ζείτε σε ένα μέρος με κρύο καιρό.

Τόπος διαβίωσης

Το μέρος που μένετε μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο υποθερμίας. Η διαβίωση σε περιοχές που παρουσιάζουν συχνά πολύ χαμηλές θερμοκρασίες αυξάνει τον κίνδυνο έκθεσης σε εξαιρετικό κρύο.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για την υποθερμία;

Η υποθερμία αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό. Καλέστε αμέσως το 166 εάν υποπτεύεστε ότι εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε έχει υποθερμία.

Ο στόχος της θεραπείας για την υποθερμία είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος σε ένα φυσιολογικό εύρος. Ενώ περιμένετε να καταφτάσει η ιατρική φροντίδα, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα για να ελέγξετε την κατάσταση είτε η υποθερμία αφορά εσάς είτε κάποιο κοντινό σας πρόσωπο:

Αντιμετωπίστε το άτομο με φροντίδα.

Αντιμετωπίστε το πάσχον άτομο με φροντίδα. Μην κάνετε μασάζ σε μία προσπάθεια να αποκαταστήσετε την αιματική ροή. Οποιαδήποτε βίαιη ή υπερβολική κίνηση μπορεί να προκαλέσει ανακοπή. Μετακινήστε ή προστατεύστε το άτομο από το κρύο, αν αυτό είναι εφικτό.

Αφαιρέστε τα βρεγμένα ρούχα του ατόμου.

Αφαιρέστε τα βρεγμένα ρούχα του ατόμου. Αν κριθεί απαραίτητο, κόψτε τα για να αποφύγετε να μετακινήσετε το άτομο. Καλύψτε το με ζεστές κουβέρτες, συμπεριλαμβανομένου του προσώπου, αλλά όχι το στόμα. Εάν δεν έχετε διαθέσιμες κουβέρτες, χρησιμοποιήστε τη θερμότητα του σώματός σας για να το ζεστάνετε.

Εάν έχει τις αισθήσεις του, προσπαθήστε να του δώσετε ζεστά ροφήματα ή σούπα, ώστε να αυξηθεί η θερμοκρασία του σώματος.

Εφαρμόστε ζεστές κομπρέσες.

Εφαρμόστε ζεστές (όχι καυτές), στεγνές κομπρέσες στο άτομο. Εφαρμόστε τις κομπρέσες μόνο στο στήθος, το λαιμό ή τη βουβωνική περιοχή. Μην τις εφαρμόζετε στα χέρια ή τα πόδια και μη χρησιμοποιείτε θερμοφόρα. Η εφαρμογή κομπρεσών σε αυτές τις περιοχές θα εξωθήσει το κρύο αίμα πίσω στην καρδιά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο, κάτι το οποίο μπορεί να αποβεί θανατηφόρο. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να προκαλέσουν εγκαύματα στο δέρμα ή ανακοπή της καρδιάς.

Ελέγξτε την αναπνοή του ατόμου.

Εάν η αναπνοή του ατόμου φαίνεται επικίνδυνα αργή ή αν έχει χάσει τις αισθήσεις του, πραγματοποίησε την καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση (CPR) μόνο αν γνωρίζετε πώς.

Ιατρική θεραπεία

Η έντονη υποθερμία αντιμετωπίζεται ιατρικά με ζεστά υγρά (συχνά όρο) ενδοφλέβια. Ο γιατρός θα ζεστάνει ξανά το αίμα, μία διαδικασία κατά την οποία το αίμα απομακρύνεται από το σώμα του ατόμου, ζεσταίνεται και ύστερα επανεισάγεται.

Η θέρμανση των αεραγωγών μπορεί να πραγματοποιηθεί με μάσκες ή με ρινικά σωληνάκια. Η θέρμανση του στομάχου μέσω πλύσης στομάχου, κατά την οποία ζεστό διάλυμα αλατόνερου χορηγείται στο στόμαχο, μπορεί επίσης να βοηθήσει.

Ποιες επιπλοκές σχετίζονται με την υποθερμία;

Η άμεση ιατρική φροντίδα είναι κρίσιμη για την πρόληψη των επιπλοκών. Όσο περισσότερο περιμένετε τόσο περισσότερες επιπλοκές θα προκύψουν από την υποθερμία. Οι επιπλοκές αυτές περιλαμβάνουν:

• Κρυοπάγημα, ή νέκρωση ιστών, η οποία είναι η πιο κοινή επιπλοκή που συμβαίνει όταν οι ιστοί του σώματος παγώνουν
• Χιονίστρες, βλάβες στα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία
• Γάγγραινα, καταστροφή των ιστών
• «Πόδι των χαρακωμάτων» καταστροφή των νεύρων και των αιμοφόρων αγγείων λόγω εμβάπτισης στο νερό

Η υποθερμία μπορεί επίσης να προκαλέσει θάνατο.

Πώς μπορεί να προληφθεί η υποθερμία;

Τα προληπτικά μέτρα είναι κλειδί στην αποφυγή της υποθερμίας.

Ρουχισμός

Τα πιο απλά βήματα περιλαμβάνουν το ρουχισμό. Επιλέξτε πολλαπλά στρώματα ρούχων τις κρύες ημέρες, ακόμη και αν δεν πιστεύετε ότι ο καιρός είναι ιδιαίτερα κρύος. Είναι πολύ πιο εύκολο να αφαιρέσετε τα ρούχα σας από ό, τι να αντιμετωπίσετε την υποθερμία. Καλύψτε όλα τα μέρη του σώματος και φορέστε καπέλο, γάντια και κασκόλ κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Επίσης, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν αθλείστε εκτός σπιτιού τις κρύες μέρες. Ο ιδρώτας μπορεί να σας παγώσει και να καταστήσει το σώμα πιο επιρρεπές στην υποθερμία.

Αποφυγή της υγρασίας

Πρέπει να παραμένετε στεγνοί. Αποφύγετε το κολύμπι για μεγάλο χρονικό διάστημα και βεβαιωθείτε ότι φοράτε αδιάβροχο όταν εκτίθεστε στη βροχή και το χιόνι. Αν βρεθείτε παγιδευμένοι στο νερό λόγω ενός δυστυχήματος με καράβι ή σκάφος, προσπαθήστε να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο στεγνοί στο καράβι ή τη βάρκα. Αποφύγετε να κολυμπήσετε έως ότου δείτε τη βοήθεια να καταφτάνει.

Η διατήρηση του σώματος σε μία φυσιολογική θερμοκρασία είναι σημαντική για την πρόληψη της υποθερμίας. Εάν η θερμοκρασία πέσει κάτω από 35ᵒC, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα, ακόμα και αν δεν έχετε κανένα σύμπτωμα υποθερμίας.

Βιβλιογραφία

Curtis, R. (n.d.). Outdoor action guide to hypothermia and cold weather injuries
princeton.edu/~oa/safety/hypocold.shtml

Hypothermia. (2012, December 3)
emergency.cdc.gov/disasters/winter/staysafe/hypothermia.asp

Mayo Clinic Staff. (2014, June 18). Hypothermia
mayoclinic.org/diseases-conditions/hypothermia/basics/definition/con-20020453