Συνδέεται η χοληδόχος κύστη με προβλήματα του θυρεοειδούς και το αντίστροφο;

Ο θυρεοειδής είναι αδένας, η χοληδόχος είναι κύστη, ποια είναι η διαφορά του αδένα από την κύστη και πώς μπορεί να συνδέονται;

Τι είναι ο αδένας;

Ως αδένας χαρακτηρίζεται κάθε όργανο που παράγει ουσίες απαραίτητες για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Υπάρχουν διάφοροι αδένες στον οργανισμό, όπως οι σιελλογόνοι αδένες, που παράγουν τη σίελλο, οι ιδρωτοποιοί αδένες που παράγουν τον ιδρώτα, οι σμηγματογόνοι αδένες, που παράγουν το σμήγμα κ.ο.κ. Οι συγκεκριμένοι λειτουργούν σαν “εργοστάσια” προστατευτικών ή βοηθητικών προϊόντων. Προστατευτικών από την άποψη ότι τα προϊόντα τους παράγουν βλέννη, όπου παγιδεύει τα μικρόβια, εμποδίζοντας τον πολλαπλασιασμό και την εγκατάστασή τους στον οργανισμό και βοηθητικών από την άποψη ότι βοηθούν σε καθημερινές λειτουργίες του οργανισμού, όπως είναι η κατάποση της τροφής επί παραδείγματι.  Οι αδένες, όμως, μπορεί να παράγουν και προϊόντα “μεταφορείς” πληροφοριών/εντολών από κάποιο κέντρο “διοίκησης” του οργανισμού μας σε άλλα απομακρυσμένα όργανα και να τροποποιούν τη λειτουργία τους, όπως για παράδειγμα έκκριση αδρεναλίνης.

Ποιες κατηγορίες αδένων υπάρχουν;

Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι υπάρχουν οι εξωκρινείς, οι ενδοκρινείς και οι μικτοί αδένες (οι λεμφαδένες δεν αποτελούν αληθείς αδένες, απλώς έχει επικρατήσει η ονομασία αυτή).

Οι ενδοκρινείς αδένες παράγουν και εκκρίνουν ορμόνες. Οι ορμόνες είναι πρωτεϊνικά μόρια που επιτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες. Τις ορμόνες που παράγουν οι ενδοκρινείς αδένες δεν τις διοχετεύουν προς τα έξω, αλλά τις προωθούν στο αίμα που περνάει μέσα από τον αδένα κυκλοφορώντας στα αιμοφόρα του αγγεία και μέσω της κυκλοφορίας μεταφέρονται στις θέσεις ή στα όργανα που είναι απαραίτητες, ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος.

Οι εξωκρινείς αδένες παράγουν τα διάφορα υγρά του σώματος και συνήθως διαθέτουν εκφορητικούς πόρους από τους οποίους διαχέουν το προϊόν παραγωγής τους είτε στην επιφάνεια τους σώματος, είτε σε κοιλότητες του σώματος (πχ στόμα, κόλπος γυναικών), είτε σε κοιλότητες οργάνων (στομάχι, έντερο, χοληδόχος κύστη).

Οι μικτοί αδένες παράγουν εκκρίματα που με εκφορητικούς πόρους τα προωθούν προς τα έξω αλλά ταυτόχρονα παράγουν και ορμόνες που τις διοχετεύουν στο αίμα. Για αυτούς λέμε ότι έχουν μία ενδοκρινή και μία εξωκρινή μοίρα. Μικτοί αδένες είναι το ήπαρ, το πάγκρεας, οι όρχεις και οι ωοθήκες.

Τι είναι ο Θυρεοειδής αδένας;

Ο θυρεοειδής είναι ένας πολύ σημαντικός ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος του λαιμού, ακριβώς κάτω από το «μήλο του Αδάμ». Ο θυρεοειδής παράγει τρεις ορμόνες, τη θυροξίνη (Τ4), την τριωδοθυρονίνη (Τ3), και την καλσιτονίνη (CT).
Οι πιο βασικές ορμόνες είναι η Τ4 και η Τ3 και για τη σύνθεσή τους απαιτείται ιώδιο το οποίο προσλαμβάνει από το αίμα. Το ιώδιο εισέρχεται στον οργανισμό με την πρόσληψη τροφής.
Αν οι τροφές που καταναλώνετε είναι φτωχές σε ιώδιο, τότε ο θυρεοειδής αδένας αναγκάζεται να λειτουργεί περισσότερο, με αποτέλεσμα να διογκώνεται και να δημιουργείται βρογχοκήλη.

Η ποσότητα των ορμονών που συνθέτει και εκκρίνει ο θυρεοειδής ρυθμίζεται από ένα άλλο σπουδαίο ενδοκρινή αδένα, την υπόφυση, που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου. Η υπόφυση με μια ορμόνη που λέγεται θυρεοτρόπος (TSH) ρυθμίζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς με τον μηχανισμό, της παλίνδρομης αλληλορύθμισης.
Οι ορμόνες του θυρεοειδούς παίζουν σπουδαίο ρόλο σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού όπως είναι ο μεταβολισμός, η ωρίμανση και ανάπτυξη όλων των κυττάρων και των ιστών. Κατ’ επέκταση εμπλέκονται και επιταχύνουν λειτουργίες της καρδιάς, την αναπνοής, των καύσεων, της κυκλοφορίας του αίματος, αλλά και την κινητικότητα του εντέρου κ.α. Οι ορμόνες αυτές είναι απαραίτητες και για τη σωστή ανάπτυξη και ωρίμανση του εγκεφάλου και του ανθρώπινου σκελετού. Παιδιά που γεννήθηκαν χωρίς θυρεοειδή αδένα παρουσιάζουν καθυστέρηση σωματική και πνευματική.

Τι είναι η χοληδόχος κύστη;

Η χοληδόχος κύστη, είναι ένα μικρό όργανο με σχήμα αχλαδιού, εκατέρωθεν του ήπατος και ρόλος της είναι να αποθηκεύει την διαρκώς παραγόμενη από το ήπαρ χολή και να την απελευθερώνει κατά τη διαδικασία της πέψης (μισή με μία ώρα μετά γεύματος).
Η χολή περιέχει χοληστερίνη, λεκιθίνη, χολικά άλατα, και διάφορες άλλες ουσίες. Σκοπός της χολής είναι η διάσπαση και η γαλακτοματοποίηση των λιπών της τροφής που περνούν προς το έντερο, ώστε να γίνει δυνατή η απορρόφησή τους.
Η χολή εκχύεται στον δωδεκαδάκτυλο, που αποτελεί το ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου,  όταν η τροφή περνά από το στομάχι προς λεπτό έντερο. Για την έκχυση της χολής στο δωδεκαδάκτυλο απαιτείται η επίδραση ορμονών που εκκρίνονται από το πεπτικό σύστημα και προκαλούν τη σύσπαση της χοληδόχου κύστης. Στις περιπτώσεις που παρατηρείται αδυναμία έκχυσης της χολής (πχ απόφραξη πόρου από χολολιθίαση) τότε δεν πραγματοποιείται διάσπαση των λιπών, προκαλείται οξύς πόνος και σοβαρή δυσπεψία.

Τι είναι η χολολιθίαση;

Ένα από τα προβλήματα που μπορεί να παρουσιάσει η χοληδόχος κύστη είναι η χολολιθίαση, με άλλα λόγια οι πέτρες της χολής που αποτελούνται από κρυσταλοποιημένη χοληστερίνη με χολικά άλατα και επικαθίσεις ασβεστίου. Για τη δημιουργία τους ενοχοποιούνται τα αυξημένα ποσοστά χοληστερίνης στη χολή καθώς και η μειωμένη κινητικότητα της χοληδόχου κύστης.

Πώς συνδέεται η χοληδόχος κύστη και ο θυρεοειδής αδένας;

Η χολή αποτελεί το προϊόν έκφρασης των πολυάριθμων διεργασιών του ήπατος και περιέχει σημαντικά ένζυμα που παίζουν ρόλο στην απορρόφηση και τον μεταβολισμό του λίπους. Από το ήπαρ η χολή μεταφέρεται στη χοληδόχο κύστη, που λειτουργεί ως προσωρινή αποθήκη. Η χολή εκκρίνεται εν συνεχεία στον δωδεκαδάκτυλο και τον εντερικό σωλήνα. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν ο θυρεοειδής αδένας δεν λειτουργεί σωστά και μάλιστα υπολειτουργεί, μπορεί να προκληθούν χολόλιθοι (πέτρες στη χολή). Σε ασθενείς με χρόνιο υποθυρεοειδισμό ή θυρεοειδίτιδα Hashimoto, πολλές φορές η χοληδόχος κύστη αδυνατεί να αποβάλλει την χολή, δημιουργούνται χολόλιθοι που μπορεί να αποφράξουν την ροή της .
Μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 60% της θυροξίνης (Τ4) μετατρέπεται σε ενεργή Τ3 μέσα στο ήπαρ και η μετατροπή της αυτή μπορεί να καθυστερήσει από υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Έτσι, ξεκινάει ένας φαύλος κύκλος μεταξύ υπολειτουργίας του θυρεοειδούς και του ήπατος.

Όπως είναι ήδη γνωστό, οι θυροειδικές ορμόνες επηρεάζουν τον μεταβολισμό. Επηρεάζουν την αύξηση ή την μείωση της χοληστερίνης και άλλων λιπιδίων στο ήπαρ.
Όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί επιβραδύνονται πάρα πολύ οι διαδικασίες στο ήπαρ και αυτό οδηγεί σε αύξηση της χοληστερίνης, της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.  Το αυξημένο βάρος και η αποθήκευση περισσότερου λίπους, όμως, συνοδεύεται από περισσότερα οιστρογόνα και αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα.

Είναι σημαντικό λοιπόν να θυμόμαστε ότι όταν βοηθάμε το ήπαρ και τη χοληδόχο κύστη, βοηθάμε έμμεσα και τον θυρεοειδή αδένα! Συνδυάστε κατάλληλη διατροφή και άσκηση ώστε όλα να λειτουργούν καλύτερα!