Σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου (MSBP): Όταν η αγάπη σκοτώνει

Τι είναι το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου;

Το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου (MSBP) είναι μία ψυχική διαταραχή στην οποία ο φροντιστής επινοεί ή προκαλεί ασθένεια ή τραυματισμό στο άτομο που βρίσκεται υπό τη φροντίδα του, όπως ένα παιδί, ένας ηλικιωμένος ή ένα άτομο με αναπηρία. Επειδή ευάλωτα άτομα είναι τα θύματα, το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου είναι μία μορφή παιδικής κακοποίησης ή κακοποίησης ηλικιωμένων.

Σημείωση: Εφόσον οι περισσότερες περιπτώσεις συνδρόμου Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου είναι μεταξύ ενός φροντιστή (συνήθως της μητέρας) και ενός παιδιού, το παρόν άρθρο θα εστιάσει σε αυτή τη σχέση. Όμως είναι πολύ σημαντικό να θυμάστε ότι το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου μπορεί να περιλαμβάνει οποιοδήποτε ευάλωτο άτομο έχει φορτιστή.

Ο φροντιστής στο σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου:

• Ψεύδεται αναφορικά με τα συμπτώματα του παιδιού
• Αλλάζει τα αποτελέσματα των εξετάσεων ώστε το παιδί να φαίνεται ασθενές
• Προκαλεί σωματική βλάβη στο παιδί με στόχο τη δημιουργία συμπτωμάτων

Τα θύματα είναι ως επί το πλείστον μικρά παιδιά, τα οποία συχνά υποβάλλονται σε επώδυνες ιατρικές εξετάσεις τις οποίες δεν χρειάζονται. Μπορεί να ασθενήσουν σοβαρά, να τραυματιστούν, ακόμη και να πεθάνουν, εξαιτίας των πράξεων του δράστη.

Τα παιδιά-θύματα του συνδρόμου Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου μπορεί να έχουν μακροχρόνια σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα, καθώς και σύνδρομο Μινχάουζεν ως ενήλικες. Αυτή είναι μία διαταραχή στην οποία το άτομο προκαλεί ή επινοεί συμπτώματα ή ασθένειες για τον εαυτό του.

Ποιες είναι οι αιτίες του συνδρόμου Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου;

Οι γιατροί δεν είναι βέβαιοι ποια είναι η αιτία, ωστόσο το σύνδρομο φαίνεται να συνδέεται με προβλήματα της παιδικής ηλικίας του δράστη. Οι δράστες συχνά αισθάνονται ότι η ζωή τους είναι εκτός ελέγχου, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το στρες.

Η προσοχή που λαμβάνουν έχοντας ένα άρρωστο παιδί ενθαρρύνει αυτή τη συμπεριφορά. Αυτή η προσοχή δεν προέρχεται μόνο από ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, αλλά και από τον οικείο περίγυρο και τα άτομα της κοινότητας. Για παράδειγμα, οι γείτονες μπορεί να προσπαθούν να βοηθήσουν την οικογένεια με πολλούς τρόπους – κάνοντας οικιακές εργασίες, μαγειρεύοντας γεύματα ή δωρίζοντας χρήματα.

Ποια είναι η συμπεριφορά ενός ατόμου με σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου;

Ένα άτομα με σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου συχνά:

• Έχει ιατρικές δεξιότητες ή εμπειρία
• Φαίνεται αφοσιωμένο στο παιδί
• Αναζητά οίκτο και προσοχή
• Προσπαθεί πάρα πολύ να έχει στενές και φιλικές σχέσεις με το ιατρικό προσωπικό
• Θέλει να αισθάνεται ότι βρίσκεται σε ισχυρή θέση και έχει τον έλεγχο
• Δεν θεωρεί τη συμπεριφορά του επιβλαβή

Πώς μπορεί κάποιος να καταλάβει εάν ένα άτομο πάσχει από το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου;

Ο έλεγχος του ιατρικού ιστορικού του παιδιού για παλαιότερες εξετάσεις, θεραπείες και νοσηλείες μπορεί να βοηθήσει το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να διαπιστώσει εάν το πρόβλημα υγείας είναι όντως υπαρκτό.

Γιατροί και νοσηλευτές μπορεί να υποπτευθούν ότι κάτι παράξενο συμβαίνει όταν:

• Το παιδί έχει κάποια επαναλαμβανόμενη, ασυνήθιστη ασθένεια και δεν μπορεί να εντοπιστεί η αιτία.
• Η κατάσταση του παιδιού δεν βελτιώνεται, ακόμη και με θεραπείες που θα έπρεπε να είναι αποτελεσματικές. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο όταν ο φροντιστής είναι ή ήταν πρόσφατα μαζί με το παιδί. Ωστόσο, βελτιώνονται όταν ο φροντιστής απουσιάζει ή παρακολουθείται στενά.
• Ο άλλος γονέας (συνήθως ο πατέρας) δεν εμπλέκεται στη θεραπεία του παιδιού, ακόμη και αν η κατάσταση είναι σοβαρή.
• Ο φροντιστής αλλάζει ξαφνικά γιατρούς και ψεύδεται αναφορικά με παλαιότερες εξετάσεις και θεραπείες.
• Φυσιολογικά αποτελέσματα εξετάσεων δεν καθησυχάζουν το φροντιστή. Το άτομο αυτό μπορεί να είναι παράξενα ήρεμο ή/και χαρούμενο όταν η κατάσταση του παιδιού επιδεινώνεται.
• Ο φροντιστής έχει παρατηρηθεί να προκαλεί βλάβη ή συμπτώματα στο παιδί.
• Κάποιο άλλο παιδί στην οικογένεια έχει υποστεί ανεξήγητη ασθένεια ή έχει πεθάνει.

Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου;

Οι υπηρεσίες πρόνοιας, νομικές υπηρεσίες και γιατροί εμπλέκονται όλοι στη θεραπεία του συνδρόμου Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου. Οι φροντιστές με την εν λόγω διαταραχή χρειάζονται μακροχρόνια συμβουλευτική. Οι ίδιοι βέβαια μπορεί να αρνούνται τη θεραπεία ή ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Φαρμακευτική αγωγή χρησιμοποιείται μόνο όταν ο φροντιστής έχει κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας, όπως αγχώδη διαταραχή, σε συνδυασμό με σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου.

Ακόμη και μετά τη θεραπεία, οι φροντιστές μπορεί να επαναλάβουν αυτή τη συμπεριφορά. Επομένως, οι γιατροί, οι νομικές υπηρεσίες και τα μέλη της οικογένειας θα πρέπει να παρακολουθούν στενά πώς αυτό το άτομο αλληλεπιδρά με τα παιδιά του/της.

Για τα θύματα, το πρώτο βήμα είναι να προστατευτεί το παιδί με αλλαγή επιμέλειας. Ακολούθως, η αρμόδια ιατρική ομάδα θα παρακολουθεί τα συμπτώματά του. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, τα συμπτώματα του παιδιού υποχωρούν όταν απομακρύνεται από το φορτιστή. Κάποια παιδιά χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη ή άλλη βοήθεια.

Τι πρέπει να κάνετε εάν πιστεύετε ότι ένα άτομο έχει σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου

Το σύνδρομο Μινχάουζεν διά αντιπροσώπου είναι παιδική κακοποίηση. Εάν υποπτεύεστε ότι ένα παιδί είναι θύμα, μην έρθετε σε αντιπαράθεση με τον ύποπτο φροντιστή, διότι αυτό μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα. Αντιθέτως:

• Καταγράψτε σε ένα ημερολόγιο τα συμπτώματα του παιδιού και σχετικά συμβάντα.
• Μιλήστε στο γιατρό σας αναφορικά με τις ανησυχίες σας.
• Κάντε μία ανώνυμη καταγγελία στην αστυνομία.