Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Μάθετε τα πάντα γύρω από την κληρονομικότητα

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), συνδέεται με τα ανώμαλα επίπεδα ινσουλίνης που προκαλούν αύξηση της παραγωγής της τεστοστερόνης από τις ωοθήκες.

Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, οι κόρες των γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, μια κοινή διαταραχή που μπορεί να προκαλέσει υπερβολική τριχοφυΐα, ακμή και προβλήματα γονιμότητας, είναι πέντε φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν την ίδια διαταραχή, σε σύγκριση με την μέση γυναίκα.

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι κληρονομικό;

Σουηδοί ερευνητές εξέτασαν το ιατρικό ιστορικό περίπου 30.000 γυναικών και των μητέρων τους, από αρχεία που εξασφάλισαν από τα εθνικά μητρώα, διαπιστώνοντας ότι το 3,4% των γυναικών που οι μητέρες τους είχαν σύνδρομο πολιτιστικών ωοθηκών, αργότερα διαγνώστηκαν και οι ίδιες, ενώ μόνο το 0,6% των γυναικών που οι μητέρες τους δεν είχαν το εν λόγω σύνδρομο, διαγνώστηκαν με την διαταραχή.

Αυτή η κληρονομική τάση, επιβεβαιώθηκε από μια μικρή μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 35 γυναίκες από την Χιλή, οι οποίες παρακολουθήθηκαν από την γέννηση μέχρι την ενηλικίωση τους. Διαπιστώθηκε λοιπόν, ότι από τις 21 γυναίκες που οι μητέρες τους είχαν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, οι 15 διαγνώστηκαν με το ίδιο σύνδρομο, αργότερα. Μόνο μία από τις μητέρες που δεν είχε το σύνδρομο, απέκτησε μια κόρη με τη διαταραχή. Όπως εξηγεί η Elisabet Stener-Victorin, η οποία ηγήθηκε της μελέτης στο Ινστιτούτο Karolinska στη Στοκχόλμη, «η μελέτη δείχνει ότι οι κόρες των γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν τη διαταραχή».

Μάλιστα, πιστεύεται ότι μια στις πέντε γυναίκες, σε αναπαραγωγική ηλικία στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, ωστόσο, οι πλείστες το ανακαλύπτουν μετά από χρόνια ιατρικών εξετάσεων. Σε κάθε περίπτωση, παρά τις εκτεταμένες επιπτώσεις του στην υγεία των γυναικών, οι αιτίες που το προκαλούν και οι παράγοντες κινδύνου, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι.

Τι προβλήματα μπορεί να προκαλέσει το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών συνδέεται με ανώμαλα επίπεδα ορμονών και ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης, της ορμόνης που ελέγχει τα επίπεδα του σακχάρου. Η επιπλέον ινσουλίνη αναγκάζει τις ωοθήκες να παράγουν περισσότερη τεστοστερόνη, η οποία με τη σειρά της διαταράζει τις περιόδους και δυσκολεύει πολλές φορές την εγκυμοσύνη. Επιπρόσθετα, το σύνδρομο αυτό, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και επιδεινώνει την παχυσαρκία.

Τι έδειξαν προηγούμενες μελέτες για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Προηγούμενες μελέτες για το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, έδειξαν ότι η γενετική εξηγεί μόνο το 10% της κληρονομικότητας του. Έτσι, για να κατανοήσει περαιτέρω τις αιτίες που το προκαλούν, η Δρ. Stener-Victorin, ανέτρεξε σε  μια σειρά μελετών που πραγματοποιήθηκαν σε ζώα, διαπιστώνοντας ότι όταν χορηγήθηκε τεστοστερόνη στα ποντίκια που βρίσκονταν στο τελευταίο στάδιο της εγκυμοσύνης τους, για να μιμηθούν τα συμπτώματα του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών, τα θηλυκά ποντικάκια τους όταν μεγάλωσαν εμφάνισαν τα συμπτώματα του εν λόγω συνδρόμου. Η διαταραχή μάλιστα κληρονομήθηκε στις τρεις επόμενες γενιές.

Τα ευρήματα αυτής της μελέτης, δείχνουν ότι τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στην μήτρα, που προκαλούνται από το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, είναι η βασική αιτία της διαταραχής. Ωστόσο, οι ερευνητές αναφέρουν ότι ταυτοποίησαν επίσης τέσσερα γονίδια που υπήρχαν σε ανώμαλα επίπεδα, τόσο στις μητέρες, όσο και στα μικρά ποντίκια με το σύνδρομο. Σύμφωνα με την Δρ. Stener-Victorin, στην περίπτωση που περαιτέρω μελέτες επιβεβαιώσουν το ρόλο αυτών των γονιδίων στην εμφάνιση της διαταραχής, τότε θα μπορούσε ενδεχομένως να δημιουργηθεί μια ειδική εξέταση διάγνωσης, καθώς είναι πολύ σημαντικό οι γυναίκες με το σύνδρομο να διαγνωσθούν και να θεραπευτούν ή να μειωθούν τα επίπεδα της τεστοστερόνης στον οργανισμό τους, ώστε να μην επηρεαστούν τα μελλοντικά παιδιά και εγγόνια τους.

Πώς γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών;

Οι γιατροί, για να κάνουν διάγνωση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, βασίζονται σε ένα συνδυασμό αξιολογήσεων των συμπτωμάτων και εξετάσεων. Ειδικότερα, ελέγχουν το πόσο σπάνιες είναι οι περίοδοι, εάν τα επίπεδα της τεστοστερόνης στο σώμα μιας γυναίκας είναι υψηλά και παράλληλα κάνουν σαρώσεις υπερήχων για να ελέγξουν τις ωοθήκες.

Ποια είναι η θεραπεία των πολυκυστικών ωοθηκών;

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν έχει καμία θεραπεία. Ωστόσο, οι παχύσαρκες γυναίκες βλέπουν βελτιώσεις χάνοντας βάρος και ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, ενώ οι γυναίκες που θέλουν να μείνουν έγκυες, αλλά δυσκολεύονται λόγω των πολυκυστικών ωοθηκών, βοηθιούνται με φάρμακα όπως η κλομιφαίνη η οποία μπορεί να αποκαταστήσει τις τακτικές περιόδους και η μετφορμίνη, ένα φάρμακο κατά του διαβήτη που βοηθά στη μείωση της ινσουλίνης στο αίμα.