Ψυχική υγεία

Συνεδρίες online: Ποια τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα για τον ασθενή;

Η πανδημία της COVID-19 άλλαξε την καθημερινότητά μας σε πολλά επίπεδα με όλο και περισσότερες δραστηριότητες να γίνονται διαδικτυακά για να αποφευχθεί ο συνωστισμός και να τηρηθούν οι απαραίτητες αποστάσεις. Ένας κλάδος που κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος εν μέσω πανδημίας είναι και οι online θεραπείες.

Τι είναι όμως οι online θεραπείες;

Η διαδικτυακή θεραπεία είναι η παροχή συμβουλευτικής ψυχικής υγείας από επαγγελματία ψυχικής υγείας μέσω του διαδικτύου, συνήθως μέσω ζωντανής βιντεοσυνομιλίας, εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων, email ή μέσω τηλεφώνου. Γνωστή και ως τηλεθεραπεία, ηλεκτρονική θεραπεία ή διαδικτυακή συμβουλευτική, η πρακτική αυτή επιτρέπει στον ασθενή να συνδεθεί και να πραγματοποιήσει τη συνεδρία του με έναν εξειδικευμένο θεραπευτή από την ασφάλεια και την άνεση του σπιτιού του. 

Είναι αποτελεσματική η online θεραπεία;

Οι διαδικτυακές συνεδρίες είναι μια μέθοδος θεραπείας που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και τα τρέχοντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι για πολλούς ανθρώπους μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικές με την φυσική επίσκεψη στον θεράποντα γιατρό. Μιλώντας από την ασφάλεια του σπιτιού του, μπορεί ακόμη και να διευκολυνθεί το άτομο να μιλήσει για τα προβλήματά του. Η διαδικτυακή θεραπεία δίνει επίσης τη δυνατότητα να επικοινωνείτε με τον θεράποντα από οπουδήποτε στον κόσμο, αποφεύγοντας παράλληλα τα έξοδα, το χρόνο ταξιδιού και την ταλαιπωρία που μπορεί να χρειάζεται για να συναντηθείτε προσωπικά.

Φυσικά, μπορεί να υπάρχουν και σημαντικά μειονεκτήματα στη διαδικτυακή θεραπεία. Παρόλο που η επικοινωνία μέσω κειμένων ή εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων, για παράδειγμα, μπορεί να είναι ένας πιο άνετος τρόπος επικοινωνίας για ορισμένους, ειδικά για νεότερους που μεγάλωσαν χρησιμοποιώντας την τεχνολογία, η έλλειψη προσωπικής αλληλεπίδρασης στερεί από τον θεραπευτή τη δυνατότητα να λάβει υπόψη τη γλώσσα του σώματός σας ή τον τόνο της φωνής σας. Μπορεί επίσης να γίνει πολύ πιο δύσκολο να χτιστεί μια σχέση εμπιστοσύνης και υποστήριξης μεταξύ θεραπευτή και ασθενούς, η οποία είναι σημαντική για την επιτυχία της θεραπείας. Αυτό μπορεί πραγματικά να επιτευχθεί μόνο προσωπικά ή μέσω ζωντανής σύνδεσης βίντεο.

Τελικά, το πόσο καλά λειτουργεί η διαδικτυακή θεραπεία συχνά εξαρτάται από τους ίδιους παράγοντες που καθορίζουν και την επιτυχία κάθε είδους θεραπείας:

  • το επίπεδο σύνδεσης που έχετε με τον θεραπευτή σας
  • το πόσο είστε σε θέση να ανοιχτείτε
  • την προσωπική προσπάθεια που είστε πρόθυμοι να καταβάλλετε

Εκτός από την παρακολούθηση των συνεδριών σας, θα πρέπει να εφαρμόσετε ό,τι μαθαίνετε σε αυτές σε πραγματικές καταστάσεις και να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας που μπορεί να βελτιώσουν τη διάθεση και τη συναισθηματική σας υγεία. Ενώ κανένας θεραπευτής-διαδικτυακά ή με φυσική παρουσία- δεν μπορεί να κάνει τη σκληρή δουλειά της θεραπείας και της προσωπικής ανάπτυξης για εσάς, ένας καλός θεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει τη διαθέσιμη τεχνολογία για να σας βοηθήσει να αποκτήσετε νέες ιδέες και να αλλάξετε τη ζωή σας προς το καλύτερο.

Ποια τα οφέλη της ηλεκτρονικής θεραπείας έναντι της θεραπείας με φυσική παρουσία;

Η διαδικτυακή θεραπεία μπορεί να λάβει διάφορες μορφές και τα οφέλη και τα μειονεκτήματα σε σύγκριση με την ατομική θεραπεία μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το καθένα. Μερικοί θεραπευτές προσφέρουν διαδικτυακή θεραπεία μέσω των δικών τους ιδιωτικών πρακτικών, ενώ άλλοι χρησιμοποιούν ιστότοπους ή καταλόγους τρίτων για να συνδεθούν με ασθενείς. Ορισμένες από αυτές τις υπηρεσίες μπορεί να περιορίσουν την επαφή μεταξύ θεραπευτή και ασθενούς σε μηνύματα ή ζωντανή αποστολή μηνυμάτων, ενώ άλλες περιλαμβάνουν επίσης εβδομαδιαίες τηλεφωνικές κλήσεις ή ζωντανές συνομιλίες μέσω βίντεο. Η βιντεοσυνομιλία παρέχει την πλησιέστερη εμπειρία στην παραδοσιακή, προσωπική θεραπεία και ως εκ τούτου είναι πιθανότερο να προσφέρει τα ίδια οφέλη.

Παρόλο που μπορείτε να καλέσετε, να στείλετε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή να στείλετε μήνυμα στον θεραπευτή σας μεταξύ των συνεδριών, κάτι το οποίο μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι είναι πιο αποτελεσματικό όταν αυτή η μορφή επικοινωνίας εφαρμόζεται παράλληλα με την προσωπική αλληλεπίδραση-είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω βίντεο-και όχι ως αντικατάσταση αυτής.

Η γλώσσα του σώματος και άλλες μη λεκτικές ενδείξεις παίζουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο επικοινωνίας μας ως άνθρωποι. Οι εκφράσεις του προσώπου, οι τρόποι, η στάση και ο τόνος της φωνής μας μπορούν να επικοινωνήσουν πολύ περισσότερα από τα λόγια σας και μόνο. Σε ένα περιβάλλον θεραπείας, τα σημάδια αυτής της μη λεκτικής επικοινωνίας μπορούν να είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσουν τον θεραπευτή να αντιληφθεί τυχόν ασυνέπειες μεταξύ των λεκτικών και μη λεκτικών απαντήσεών σας. Μπορεί επίσης να τους βοηθήσει να αναγνωρίσουν τα πράγματα που μπορεί να είστε απρόθυμοι να μοιραστείτε ή να μην γνωρίζετε πώς να εκφράσετε με λόγια και να κατανοήσουν το πραγματικό νόημα πίσω από αυτά που λέτε.

Η αλληλεπίδραση πρόσωπο με πρόσωπο με έναν θεραπευτή -ακόμη και σε βιντεοσυνομιλία- μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία μιας σύνδεσης μεταξύ σας που είναι σημαντική για την επιτυχία της θεραπείας. Είναι πολύ πιο εύκολο να χτίσεις ένα αίσθημα εμπιστοσύνης με κάποιον όταν μπορείς να δεις τα συναισθήματα που επικοινωνούν μη λεκτικά – αντί να διαβάζεις απλά τα γραπτά του μηνύματα ή να ακούς μια απρόσωπη φωνή.

Εκτός από τη σημασία της πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδρασης, υπάρχουν και άλλες πτυχές που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη σύγκριση της διαδικτυακής θεραπείας με την προσωπική θεραπεία.

Τα οφέλη της διαδικτυακής θεραπείας περιλαμβάνουν:

  • Ευκολία. Έχετε πρόσβαση από οπουδήποτε και με οποιονδήποτε στον κόσμο και έτσι εξοικονομείτε και χρόνο και χρήματα καθώς αποφεύγονται οι μετακινήσεις και δυσκολίες που μπορεί να προέκυπταν από την απουσία σας από το σπίτι. 
  • Άνεση και ασφάλεια. Το να βλέπετε έναν διαδικτυακό θεραπευτή από την άνεση και την ασφάλεια του σπιτιού σας μπορεί συχνά να σας βοηθήσει να ανοιχτείτε, να είστε πιο ευάλωτοι και να αντιμετωπίσετε καλύτερα τα δύσκολα συναισθήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια μιας θεραπευτικής συνεδρίας. Εάν έχετε προβλήματα κινητικότητας, χρόνιες ασθένειες ή μια κατάσταση που μπορεί να δυσκολέψει την έξοδο από το σπίτι σας – όπως αγοραφοβία ή διαταραχή κοινωνικού άγχους, για παράδειγμα – η διαδικτυακή θεραπεία μπορεί να είναι η ιδανική λύση. 
  • Επιλογή. Μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε θεραπευτές ανεξάρτητα από το πού ζείτε, ενώ η μεγαλύτερη επιλογή ειδικών στο διαδίκτυο σημαίνει επίσης ότι είναι πιο πιθανό να βρείτε έναν θεραπευτή με εμπειρία στην αντιμετώπιση του προβλήματός σας. Με την αυξημένη επιλογή έρχεται ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα της διαδικτυακής θεραπείας, ότι μπορείτε να ψάξετε μέχρι να βρείτε τον ιδανικό γιατρό για εσάς, αυτόν που θα σας ταιριάζει και θα θελήσετε να τον εμπιστευτείτε. 
  • Ευκολία επικοινωνίας . Όταν συναντιέστε με έναν θεραπευτή για μια ώρα μόνο την εβδομάδα, μερικές φορές είναι δύσκολο να θυμηθείτε όλα όσα έχετε περάσει την προηγούμενη εβδομάδα. Η δυνατότητα να στείλετε email ή να στείλετε μήνυμα στον θεραπευτή σας μεταξύ ζωντανών συνεδριών σας επιτρέπει να εκφράσετε τα συναισθήματα και τα προβλήματά σας σε πραγματικό χρόνο καθώς αυτά προκύπτουν. Η πτυχή ανταλλαγής μηνυμάτων σε ορισμένες διαδικτυακές υπηρεσίες θεραπείας μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη για να παρακολουθείτε την πρόοδό σας. 
  • Απόρρητο. Πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να αισθάνονται ένα στίγμα για τη θεραπεία για θέματα ψυχικής υγείας. Σε αυτήν την περίπτωση. ίσως είναι ευκολότερο να λαμβάνετε θεραπεία ανώνυμα στο διαδίκτυο παρά να επισκέπτεστε έναν θεραπευτή αυτοπροσώπως.
  • Κόστος. Η διαδικτυακή θεραπεία είναι συχνά φθηνότερη από την θεραπεία με φυσική παρουσία, το κόστος ωστόσο επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της διαδικτυακής θεραπείας;

Τεχνικά ζητήματα. Η διαδικτυακή θεραπεία εξαρτάται από την πρόσβαση και την ταχύτητα που έχετε στο διαδίκτυο και πολλές φορές μπορεί να υπάρξει πρόβλημα σύνδεσης που θα εμποδίσει την ομαλή διεξαγωγή της συνεδρίας.

Απώλεια συναισθηματικής σύνδεσης. Όσο αποτελεσματική και αν είναι η τηλεδιάσκεψη, όταν δεν μοιράζεστε φυσικά τον ίδιο χώρο με τον θεραπευτή, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να συνδεθείτε συναισθηματικά. Ακόμα και όταν μιλάτε μέσω βίντεο, ορισμένα σημάδια της γλώσσας του σώματος μπορεί να χαθούν. Ο θεραπευτής μπορεί να μην βλέπει το πόδι σας να χτυπά κάτω από το τραπέζι, για παράδειγμα, ή μπορεί κι εσείς να δυσκολευτείτε να αντιληφθείτε την ενσυναίσθηση και τη φροντίδα του θεραπευτή απέναντί σας.

Μη εξουσιοδοτημένοι πάροχοι. Όπως και με την αναζήτηση οποιασδήποτε υπηρεσίας στο διαδίκτυο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να πέσετε θύματα ενός ακατάλληλου ή αναξιόπιστου παρόχου. Είναι σημαντικό να ελέγχετε πάντα τα διαπιστευτήρια ενός θεραπευτή ή να χρησιμοποιείτε μια αξιόπιστη υπηρεσία τρίτων που προβάλλει όλους τους συμβούλους στη λίστα τους.

Η διαδικτυακή θεραπεία δεν είναι κατάλληλη για όλους. Υπάρχουν σαφώς κάποιες καταστάσεις όπου η προσωπική θεραπεία είναι προτιμότερη από τη διαδικτυακή θεραπεία, κυρίως σε περιστατικά σοβαρής ψυχικής ασθένειας. Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει ανάγκη ο θεραπευτής να μπορεί να επέμβει και να βοηθήσει τον ασθενή ανά πάσα στιγμή από κοντά, κάτι το οποίο δεν είναι εφικτό με τις online θεραπείες.

Σημαντικοί στόχοι

Κατανοήστε τι θέλετε να επιτύχετε από τη θεραπεία . Όσο πιο σαφής είστε για τους στόχους σας για την έναρξη διαδικτυακής θεραπείας, τόσο πιο εύκολο θα είναι να μετρήσετε την πρόοδό σας και να διασφαλίσετε ότι θα αξιοποιήσετε στο έπακρο τη διαδικασία.

Το σημαντικότερο για κάθε τύπο θεραπείας-διαδικτυακά ή προσωπικά-είναι να βρείτε τον κατάλληλο θεραπευτή για εσάς . Τα προσόντα, η εμπειρία και η φιλοσοφία μπορεί να είναι σημαντικά, αλλά είναι η σχέση που αναπτύσσετε με τον θεραπευτή που θα καθορίζει συχνά την επιτυχία της θεραπείας σας. Η εύρεση του κατάλληλου διαδικτυακού θεραπευτή μπορεί να πάρει λίγο χρόνο και προσπάθεια, οπότε μην φοβάστε να κάνετε ερωτήσεις, να διαβάσετε κριτικές και να επωφεληθείτε από τυχόν δωρεάν εισαγωγικές συνεδρίες. Θυμηθείτε ότι εσείς επιλέγετε αν τελικά θα συνεχίσετε τη διαδικτυακή θεραπεία με τον σύμβουλο που δοκιμάσατε, μην πιεστείτε να συνεχίσετε τις θεραπείες αν ο άνθρωπος που έχετε απέναντί σας δεν καλύπτει τις δικές σας προσωπικές ανάγκες ή δεν σας εμπνέει εμπιστοσύνη.

Σιγουρευτείτε ότι οι online συνεδρίες σας θα πραγματοποιηθούν χωρίς διακοπές και αντιπερισπασμούς, όπως θα γινόταν αν συμμετείχατε στη συνεδρία με φυσική παρουσία.