Διατροφή

Συνένζυμο Q10 (CoQ10): Τι είναι και ποια είναι τα οφέλη του για την υγεία;

Τι είναι το συνένζυμο Q10;

Το συνένζυμο Q10, γνωστό και ως CoQ10, είναι μια ένωση που παράγεται από το σώμα, αποθηκεύεται στα μιτοχόνδρια των κυττάρων και βοηθά στην παραγωγή ενέργειας. Το συνένζυμο Q10 είναι επίσης ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που προστατεύει τα κύτταρα από την οξειδωτική βλάβη και τους παθογόνους μικροοργανισμούς που προκαλούν ασθένειες.

Η ποσότητα του συνενζύμου Q10 κορυφώνεται στο σώμα γύρω στην ηλικία των 20 ετών και στη συνέχεια τείνει να μειώνεται με την ηλικία. Ως αποτέλεσμα οι ηλικιωμένοι συνήθως παρουσιάζουν έλλειψή του και χρειάζονται ενδεχομένως λήψη συμπληρωμάτων CoQ10 ή παραπάνω κατανάλωση τροφών που το περιέχουν.

Ορισμένες καταστάσεις υγείας, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, οι εγκεφαλικές διαταραχές, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο καρκίνος, τα μιτοχονδριακά νοσήματα και οι διατροφικές ελλείψεις έχουν συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα συνενζύμου Q10. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό εάν τα χαμηλά επίπεδα του συνενζύμου Q10 προκαλούν αυτά τα προβλήματα υγείας ή εάν είναι αποτέλεσμα αυτών.

Σε τι δόσεις λαμβάνονται τα συμπληρώματα συνενζύμου Q10;

Το συνένζυμο Q10 διατίθενται σε συμπληρώματα σε δύο μορφές: την ουμπικινόλη και την ουβικινόνη. Η ουμπικινόλη αντιπροσωπεύει το 90% του CoQ10 στο αίμα και είναι η πιο απορροφήσιμη μορφή του. Επομένως, τα συμπληρώματα που περιέχουν CoQ10 σε μορφή ουμπικινόλης θεωρούνται πιο αποτελεσματικά.

Παρόλο που δεν υπάρχει καθορισμένη δόση που πρέπει να ληφθεί καθημερινά, συνιστάται η λήψη δόσεων από 30 mg έως 100 mg την ημέρα. Σε μερικές περιπτώσεις όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μεγαλύτερη δόση. Δόσεις έως και 500 mg έχουν φανεί καλά ανεκτές και χωρίς σοβαρές παρενέργειες, σύμφωνα με μελέτες.

Επειδή το συνένζυμο Q10 είναι μια λιποδιαλυτή ουσία, η απορρόφησή του από το γαστρεντερικό σωλήνα είναι αργή και περιορισμένη. Η λήψη των συμπληρωμάτων CoQ10 μαζί με ένα γεύμα που περιέχει λίπος θεωρείται πως βοηθά  στην καλύτερη απορρόφηση του συνενζύμου Q10 από το σώμα.

Ποιες τροφές περιέχουν συνένζυμο Q10;

  • Κρέατα οργάνων (καρδιά, συκώτι, νεφροί)
  • Κρέατα (χοιρινό, μοσχάρι, κοτόπουλο)
  • Λιπαρά ψάρια (πέστροφα, ρέγγα, σκουμπρί, σαρδέλα)
  • Λαχανικά (σπανάκι, κουνουπίδι, μπρόκολο)
  • Φρούτα (πορτοκάλια, φράουλες)
  • Όσπρια (σόγια, φακές)
  • Ξηροί καρποί & σπόροι (σουσάμι, φιστίκια Αιγίνης)
  • Έλαια (σογιέλαιο, κραμβέλαιο)

Ποια είναι τα οφέλη του συνενζύμου Q10;

Το συνένζυμο Q10 υπάρχει σε κάθε κύτταρο του σώματος, αλλά οι υψηλότερες συγκεντρώσεις του βρίσκονται σε όργανα που έχουν μεγαλύτερες ενεργειακές απαιτήσεις, όπως η καρδιά, οι νεφροί, οι πνεύμονες και το ήπαρ.

Μερικά από τα πιθανά οφέλη του συνενζύμου Q10 είναι τα εξής:

  • Μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας, μέσω βελτίωσης της καρδιακής λειτουργίας, αύξησης της παραγωγής ενέργειας και μείωσης της οξειδωτικής βλάβης
  • Μπορεί να βοηθήσει στη γονιμότητα, λόγω της αντιοξειδωτικής του δράσης, μέσω βελτίωσης της ποιότητας του σπέρματος και μείωσης της εξασθένησης της ποιότητας και του αριθμού των ωαρίων στις γυναίκες
  • Μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της νεανικότητας του δέρματος, μέσω μείωσης των βλαβών από τον ήλιο, προστασίας από την οξειδωτική βλάβη και μείωσης του κινδύνου καρκίνου του δέρματος
  • Μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της συχνότητας και σοβαρότητας της ημικρανίας, μέσω αύξησης της λειτουργίας των μιτοχονδρίων και μείωσης της φλεγμονής
  • Μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της αθλητικής επίδοσης, μέσω μείωσης της οξειδωτικής βλάβης και της κόπωσης
  • Μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη, καθώς βοηθά στην αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στη βελτίωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα
  • Μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου, καθώς είναι σημαντικό για την προστασία του κυτταρικού DNA και την κυτταρική επιβίωση
  • Προστατεύει τον εγκέφαλο, καθώς παρεμποδίζει την οξειδωτική βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα και μειώνει τη δράση επιβλαβών ουσιών που μπορεί να οδηγήσουν σε εγκεφαλικές παθήσεις
  • Μπορεί να προστατέψει τους πνεύμονες, μέσω μείωσης της οξειδωτικής βλάβης και της φλεγμονής που οδηγεί σε παθήσεις, όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

Τι παρενέργειες μπορεί να έχει η υψηλή πρόσληψη συνενζύμου Q10;

Η λήψη συμπληρωμάτων CoQ10 φαίνεται να είναι αρκετά καλά ανεκτή και σπάνια παρουσιάζει παρενέργειες. Σύμφωνα με μελέτες, δόσεις έως και 600 mg για κάθε κιλό σωματικού βάρους ημερησίως δεν προκαλούν τοξικότητα. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις υψηλής πρόσληψης συνενζύμου Q10 για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα, όπως τα εξής: