Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία με τεκμηριωμένες παρεμβάσεις, όπως η επαγγελματική θεραπεία, σε ένα παιδί με διαταραχή στο πεδίο του αυτισμού, τόσο αποτελεσματικότερη θα είναι. Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν στον τομέα αυτό.
Ωστόσο, ένα εμπόδιο για την πρώιμη θεραπεία ήταν η αξιοπιστία των διαγνώσεων αυτισμού σε μικρά παιδιά.
Παλαιότερα, μια διάγνωση δεν θεωρούνταν αξιόπιστη μέχρι την ηλικία των 2 ετών.
Αυτό σύντομα άρχισε να αλλάζει.
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Pediatrics καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι διαγνώσεις για διαταραχή του φάσματος του αυτισμού (ASD) που γίνονται στην ηλικία των 14 μηνών γενικά δεν αλλάζουν καθώς το παιδί μεγαλώνει.
Οι ερευνητές παρακολούθησαν 1.269 μικρά παιδιά, εξετάζοντας τα παιδιά πολλές φορές, αρχίζοντας από την ηλικία των 12 μηνών.
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι μια διάγνωση αυτισμού στους 14 μήνες ήταν γενικά “σταθερή”.
Σημείωσαν επίσης ότι το 24% των παιδιών που τελικά διαγνώστηκαν με αυτισμό “χάθηκαν” στις αρχικές αξιολογήσεις από πτυχιούχους ψυχολόγους, οι οποίοι απέδωσαν πρότυπα συμπεριφοράς σε άλλες αιτίες όπως στη καθυστέρηση της ομιλίας.
Τα νέα ευρήματα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τους επαγγελματίες της υγείας που επιθυμούν να κάνουν πιο έγκαιρες διαγνώσεις και να αρχίσουν να υλοποιούν παρεμβάσεις νωρίτερα.
Για τις οικογένειες και τα παιδιά με αυτισμό, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει σημαντικά την πορεία της ζωής τους.
Τώρα που καταλαβαίνουμε την πρώιμη φύση του αυτισμού και την έγκυρη διάγνωση σε πολύ μικρή ηλικία, ανοίγουν οι πόρτες για τους ερευνητές να αρχίσουν να εξετάζουν τον αντίκτυπο της πολύ πρώιμης θεραπείας. Η κατανόηση της πρώιμης πλαστικότητας του εγκεφάλου δείχνει ότι η πολύ πρώιμη θεραπεία θα μπορούσε να οδηγήσει σε άριστα αποτελέσματα, αλλά θα το γνωρίζουμε σίγουρα μόλις πραγματοποιηθούν οι μελέτες. Τα ευρήματα της μελέτης αυτής ανοίγουν την πόρτα για τέτοιες μελέτες.
Δύο εμπειρογνώμονες του αυτισμού , συμφώνησαν ότι η διάγνωση πριν από την ηλικία των 2 ετών είναι σίγουρα δυνατή, αλλά είχαν μερικές ενστάσεις.
Ειδικοί δηλώνουν ότι ότι οι δείκτες για τον αυτισμό, όπως η καθυστέρηση στην ομιλία και η κοινωνική αλληλεπίδραση, εμφανίζονται ήδη από τους 14 μήνες.
Ωστόσο, τα κορίτσια με αυτισμό μερικές φορές δεν διαγιγνώσκονται μέχρι μεταγενέστερη ηλικία ή συχνά έχουν λανθασμένη διάγνωση λόγω του τρόπου και των μετρήσεων που χρησιμοποιούνται στις αξιολογήσεις για τον αυτισμό.
Επίσης, σημειώνουν ότι η ακρίβεια αυτών των πρώιμων διαγνώσεων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους ειδικούς που την διεξάγουν.
Οι περισσότερες πρώιμες διαγνώσεις βασίζονται στο πώς ένα παιδί αλληλοεπιδρά με έναν ενήλικα. Ενώ μπορεί να εμφανιστούν και άλλα σημάδια όταν το παιδί είναι μεγαλύτερο και αρχίζει να αλληλεπιδρά με τους συνομηλίκους του.
Γονείς, ιατροί και ειδικοί θεραπευτές θα πρέπει πάντα να λαμβάνουν υπόψη ότι υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία πάνω στο φάσμα του αυτισμού.
Το όφελος της έγκαιρης διάγνωσης
Ο αυτισμός περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα συνθηκών που χαρακτηρίζονται από προκλήσεις με κοινωνικές δεξιότητες, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, ομιλία και μη λεκτική επικοινωνία.
Επηρεάζει περίπου 1 στα 59 παιδιά, με τα αγόρια να είναι τέσσερις φορές πιο πιθανό να διαγνωστούν από τα κορίτσια.
Το πώς ο αυτισμός παρουσιάζεται μπορεί να διαφέρει πολύ από το ένα παιδί στο άλλο, καθιστώντας ζωτικής σημασίας τα εξατομικευμένα πλάνα διάγνωσης.
Ο χρονισμός είναι επίσης σημαντικός παράγοντας για τη μεγιστοποίηση των πιθανών οφελών της θεραπείας.
Η μέση ηλικία για διάγνωση αυτισμού σε παιδιά είναι 52 μήνες.
Δεδομένης της πλαστικότητας του ανθρώπινου εγκεφάλου που θα διαμορφωθεί από την πρώιμη περιβαλλοντική εμπειρία, ιδιαίτερα μέσα στα πρώτα χρόνια της ζωής, η καθυστέρηση στην ηλικία διάγνωσης είναι ανεπιτυχής επειδή τα παιδιά δεν λαμβάνουν θεραπεία σε μια ηλικία που μπορεί να τα ωφελήσει περισσότερο.
Όσο νωρίτερα γίνεται η διάγνωση, τόσο καλύτερη η θεραπεία. Οι πρώιμες θεραπείες έχουν περισσότερες πιθανότητες να επανεγγράψουν τον εγκέφαλο ενός παιδιού και να διαμορφώσουν τις συμπεριφορές. Η έγκαιρη παρέμβαση τείνει να είναι πιο αποτελεσματική.
Οι έγκαιρες θεραπείες τείνουν να αναπτύσσουν καλύτερες δεξιότητες επικοινωνίας στα παιδιά, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί να ανακουφίσει από απογοήτευση και άγχος.
Οι ειδικοί ανέφεραν ότι δεν φαίνεται να προκαλεί κακό το να χρησιμοποιούν θεραπείες πρώιμης παρέμβασης σε παιδιά που μπορεί να μην βρίσκονται στο φάσμα αυτισμού, σε περίπτωση λανθασμένης – ψευδώς θετικής – πρώιμης διάγνωσης.
Οι θεραπείες θα εξακολουθήσουν να βοηθούν στην καθυστέρηση της ομιλίας ή σε οποιαδήποτε άλλα αναπτυξιακά προβλήματα που μπορεί να έχει το παιδί.
Θα ωφεληθεί μόνο το παιδί, όπως δηλώνουν.
Διαθέσιμες παρεμβάσεις, θεραπείες
Υπάρχουν τρεις βασικές προσεγγίσεις για την παρέμβαση και τη θεραπεία: φαρμακευτικές, μη φαρμακευτικές και συνδυαστικές ή εναλλακτικές.
Σύμφωνα με αρμόδιους του Ιδρύματος “Autism Canada”, οι φαρμακευτικές προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:
• εξειδικευμένες δίαιτες, όπως κατανάλωση τροφίμων χωρίς γλουτένη
• φαρμακευτικά προϊόντα, όπως τα αντιβιοτικά
• φαρμακοδιατροφή, όπως τα πεπτικά ένζυμα
Οι μη φαρμακευτικές προσεγγίσεις, σύμφωνα με τον οδηγό του Τέξας για την αποτελεσματική διδασκαλία σε αυτισμό (TARGET), είναι εκτενείς και περιλαμβάνουν:
• Γνωστική παρέμβαση συμπεριφοράς που διδάσκει τα άτομα να κατανοούν και να αλλάζουν σκέψεις και συμπεριφορές.
• Άσκηση που χρησιμοποιεί σωματική άσκηση για τη μείωση των προβληματικών συμπεριφορών ή για την αύξηση της κατάλληλης συμπεριφοράς ενώ αυξάνει την φυσική κατάσταση και τις κινητικές δεξιότητες.
• Γονική παρέμβαση που αυξάνει τις θετικές ευκαιρίες μάθησης και την απόκτηση σημαντικών δεξιοτήτων.
• Προτροπή που βοηθά τα άτομα να χρησιμοποιούν μια συγκεκριμένη ικανότητα.
• Ενίσχυση που καθορίζει τη σχέση μεταξύ συμπεριφοράς/χρήσης δεξιοτήτων του ατόμου και της συνέπειας αυτής της συμπεριφοράς/δεξιοτήτων.
• Αυτοδιαχείριση που διδάσκει τα άτομα να ρυθμίζουν συμπεριφορές και να ενεργούν κατάλληλα.
• Εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων που βοηθά τα άτομα να αλληλοεπιδρούν με συνομήλικους, ενήλικες και άλλες ατομικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
Εκτός από τις παραπάνω παρεμβάσεις και θεραπευτικές επιλογές, πολλές οικογένειες και παιδιά με αυτισμό βρίσκουν υποστήριξη και από άλλες προσεγγίσεις.
Σύμφωνα με το Ίδρυμα “Autism Canada”, αυτές οι άλλες θεραπείες περιλαμβάνουν:
• τέχνη
• μουσική
• εργοθεραπεία
• αισθητηριακή ολοκλήρωση
• θεραπευτική αναψυχή
Η θεραπεία με τα ζώα έχει επίσης επισημανθεί από την κοινωνία του αυτισμού ως μια αποτελεσματική μορφή θεραπείας σε κατάλληλες περιπτώσεις. Η θεραπεία με τα ζώα μπορεί να περιλαμβάνει το παιχνίδι με σκύλους, ιππασία ή κολύμπι με δελφίνια.
Αυτά τα ζώα μπορούν να προσφέρουν καταπραϋντικά αισθητηριακά ερεθίσματα, σημείο εστίασης και ευκαιρίες για μάθηση σχετικά με τη συμπεριφορά και την επικοινωνία
Οι θεραπείες μπορούν να ωφελήσουν ένα παιδί ακόμα και στην ενηλικίωση, ειδικά εάν οι θεραπείες είναι συνεχιζόμενες. Η παρέμβαση είναι τόσο σημαντική για την ανάπτυξη δεξιοτήτων που θα διαρκέσει σε ένα άτομο για μια ζωή. Οι θεραπείες μπορούν επίσης να βοηθήσουν σε θέματα όπως το άγχος, η κατάθλιψη και η ιδεοληπτική συμπεριφορά που μερικές φορές συνυπάρχουν με τον αυτισμό.
Τι μπορείτε να κάνετε
Τι πρέπει να κάνετε εάν παρατηρήσετε αναπτυξιακές καθυστερήσεις.
Επικοινωνήστε με ιατρό που μπορεί να αξιολογήσει τον αυτισμό το συντομότερο δυνατόν.
Εάν ένα παιδί παρουσιάζει σημάδια αυτισμού, είναι σημαντικό να το πάτε για αξιολόγηση από έναν εξειδικευμένο επαγγελματία αμέσως. Τα πλεονεκτήματα μιας διάγνωσης αυτισμού κατά την πρώιμη ανάπτυξη των συμπτωμάτων του αυτισμού δεν θα έρθουν από μόνα τους. Μια προσέγγιση του «περίμενε και θα δούμε» πιθανότατα δεν είναι προς το συμφέρον του παιδιού. Οι θεραπείες μπορούν επίσης να ωφελήσουν και τους γονείς. Ένας γονέας μπορεί να κατανοήσει καλύτερα τη συμπεριφορά του παιδιού όταν έχει μια διάγνωση και είναι εκπαιδευμένος σχετικά με τις θεραπείες που χορηγούνται.
Μπορεί επίσης να οδηγήσει τους γονείς να συμμετάσχουν σε μια ομάδα υποστήριξης.
Οι παρεμβάσεις μπορούν να παρέχουν στους γονείς πρόσβαση σε μια κοινότητα και έναν οδηγό.