Θηλασμός και αναισθησία: Υπάρχουν κίνδυνοι;

Τα οφέλη του θηλασμού είναι γνωστό ότι είναι πολλά, τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί. Οι νέες μητέρες που θηλάζουν ανησυχούν πολύ συχνά για το ποιες ουσίες μπορεί να περάσουν στο μητρικό γάλα και κατ’ επέκταση στο παιδί. Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τι συμβαίνει στην περίπτωση που κάποια γυναίκα χρειαστεί να υποβληθεί σε αναισθησία για ιατρικούς λόγους την περίοδο που θηλάζει. (Πόσο σημαντικός είναι ο θηλασμός για το μικροβίωμα και τη φυσιολογική αρτηριακή πίεση του βρέφους)

Υπάρχουν τελικά κίνδυνοι από το θηλασμό μετά από αναισθησία λόγω των αναισθητικών;

Γενικά όχι, δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι κίνδυνοι από αυτά τα φάρμακα και ο θηλασμός συνίσταται να συνεχιστεί κανονικά μετά την αναισθησία.

• Παλαιότερα δινόταν η οδηγία στις μητέρες να αντλούν και να πετούν το γάλα τους τις πρώτες 24 ώρες μετά την αναισθησία, ωστόσο αυτή η άποψη, βάσει των πιο πρόσφατων ερευνών, θεωρείται παρωχημένη και η διακοπή του θηλασμού σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αποτελέσει και πρόβλημα για το μωρό.
• Οι πιο πρόσφατες έρευνες και η πιο ολοκληρωμένη γνώση που έχουμε πλέον γύρω από το ποιες ουσίες περνούν και σε τι ποσοστό στο μητρικό γάλα υποδεικνύουν πως δεν υπάρχει κίνδυνος από τη συνέχιση του θηλασμού αμέσως μετά από αναισθησία της μητέρας, εφόσον φυσικά η μητέρα έχει ξυπνήσει, έχει πλήρη συνείδηση, νιώθει καλά και μπορεί να κρατήσει το μωρό της. Καλό είναι να υπάρχει επιτήρηση της μητέρας το πρώτο εικοσιτετράωρο μετά την αναισθησία από κάποιον ενήλικα, σε περίπτωση που η μητέρα αισθανθεί υπνηλία ή αδιαθεσία ή δεν μπορεί να μείνει καθιστή ενώ κρατάει το μωρό της και το θηλάζει.
• Τα περισσότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για αναισθησία είναι συμβατά και ασφαλή με το θηλασμό. Δεν παραμένουν στον οργανισμό της μητέρας αρκετά ώστε να επηρεάσουν το γάλα της. Σύμφωνα με την American Association of Nurse Anesthesiology (AANA), τυπικά περίπου το 1-2% αυτών των φαρμάκων περνά στο μητρικό γάλα. Η ποσότητα αυτή δεν καθίσταται δυνατό να επηρεάσει το γάλα και το μωρό.
• Είναι ωστόσο λογικό να προσπαθήσει μια μητέρα να θηλάσει το μωρό της όσο πιο κοντά στην ώρα που θα κάνει την αναισθησία, ενώ παράλληλα παραμένει επαρκώς ενυδατωμένη.

Υπάρχουν κίνδυνοι από το θηλασμό μετά από αναισθησία λόγω των αναλγητικών που μπορεί να χορηγηθούν;

Γενικά όχι, δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι κίνδυνοι από αυτά τα φάρμακα και ο θηλασμός συνίσταται να συνεχιστεί κανονικά μετά την αναισθησία, ακόμα και με την ταυτόχρονη χρήση αναλγητικών από τη μητέρα.

• Ο πόνος γενικά καταστέλλει το θηλασμό.
• Μετά από κάποια επέμβαση με αναισθησία, είναι πολύ συχνό η μητέρα να χρειαστεί αναλγητικά και παυσίπονα.
• Τα περισσότερα φάρμακα που δίνονται για να ηρεμήσουν τον πόνο είναι συμβατά με το θηλασμό και δεν είναι ικανά να βλάψουν το μωρό ή δεν περνούν στο μητρικό γάλα. Ναρκωτικά αναλγητικά και ουσίες όπως η κωδεΐνη, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή ή να αντικαθίστανται με άλλες παρόμοιες, καθώς ο κάθε άνθρωπος μπορεί να αντιδράσει διαφορετικά στη χρήση τους.  Συνίσταται τα πρόωρα μωρά, τα νεογνά και τα μωρά μέχρι περίπου τριών μηνών να παρακολουθούνται στενά αν η μητέρα τους παίρνει δυνατά αναλγητικά (πχ. οπιοειδή) για προληπτικούς λόγους.
• Τα πρόωρα μωρά μπορεί να είναι πιο επιρρεπή σε ανεπιθύμητες ενέργειες από τέτοια φάρμακα.
• Υπάρχουν κάποια φάρμακα που συνίσταται να αποφεύγονται, καθώς η δράση τους σχετικά με το θηλασμό δεν έχει μελετηθεί επαρκώς και μπορούν να αντικατασταθούν από άλλα υπάρχοντα και αποδεδειγμένα ασφαλή για το θηλασμό φάρμακα. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας σε κάθε περίπτωση!
• Και οι ίδιες οι μητέρες συνιστάται να παρακολουθούν τα μωρά τους για τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά τους, αυξημένη υπνηλία ή αναπνευστική καταστολή όσο οι ίδιες θηλάζουν και παράλληλα λαμβάνουν τα αναλγητικά, ειδικά αν και οι ίδιες παρατηρούν στον εαυτό τους αυξημένη υπνηλία ή είναι υποτονικές χωρίς αυτό να οφείλεται σε άλλον εμφανή παράγοντα.

Ποιον πρέπει να συμβουλευτώ αν θηλάζω και πρέπει να λάβω αναισθητικό;

Φυσικά, όπως και στα περισσότερα ιατρικά θέματα, η κάθε περίπτωση ασθενή είναι διαφορετική και θα πρέπει να προηγηθεί συζήτηση με τον αναισθησιολόγο για να εξετασθεί αν το να συνεχιστεί ο θηλασμός αμέσως μετά την αναισθησία, λαμβάνοντας υπόψιν διάφορους παράγοντες και το ιστορικό του εκάστοτε ασθενούς, ειδικά από τη στιγμή που τα φάρμακα αυτά μπορεί να έχουν διαφορετική δράση στον κάθε άνθρωπο. Σίγουρα θα πρέπει να ζυγιστούν τα πλεονεκτήματα έναντι των κινδύνων σε αυτές τις περιπτώσεις για να αποφασιστεί αν ο θηλασμός θα συνεχιστεί. Μην διστάσετε να κάνετε ερωτήσεις στον αναισθησιολόγο σας, είναι πολύ σημαντικό να νιώθετε άνετα και πλήρως ενημερωμένοι για τη διαδικασία και τα επακόλουθα στο θηλασμό. Καμία πληροφορία σε αυτό το άρθρο δεν μπορεί να αντικαταστήσει φυσικά την ιατρική συμβουλή.