Θνησιμότητα και COVID-19: Ψυχολογικές επιπτώσεις στους συγγενείς

Η πανδημία COVID-19 αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τους θανάτους σε όλο τον κόσμο. Ο αριθμός των νεκρών από τον νέο κορωνοϊό στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει ήδη ξεπεράσει τις 12.000, αριθμός πολύ μεγαλύτερος από τους ανθρώπους που πέθαναν στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Αλλά αυτό με το οποίο δεν ήρθαμε ακόμη αντιμέτωποι είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις που θα επιφέρει ο θάνατος στους συγγενείς των θυμάτων, που σύμφωνα με ανάλυση της USC, αυτές οι ψυχολογικές επιπτώσεις θα εμφανιστούν σαν ένα «τσουνάμι θλίψης» μετά την πανδημία.

Τι εννοούμε όταν λέμε τσουνάμι θλίψης;

Η συγγραφέας της μελέτης Emily Smith- Greenaway, επίκουρος καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο USC Dornsife College of Letters, Arts and Sciences, τόνισε ότι η πανδημία θα προκαλέσει πολλούς χιλιάδες θανάτους. «Είναι όμως πολύ σημαντικό» είπε «να έχουμε κατά νου ότι ο ψυχολογικός αντίκτυπος θα είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς η κάθε ζωή που χάνετε αφήνει πίσω της πολλούς ανθρώπους θλιμμένους».

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η COVID-19 αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τους θανάτους σε όλο τον κόσμο, ενώ οι τρέχουσες εκτιμήσεις των ποσοστών θνησιμότητας, σε συνδυασμό με την πιθανότητα μολύνσεως του πληθυσμού στις ΗΠΑ ανέρχεται στο 40%, υποδηλώνοντας ότι η COVID-19, θα μπορούσε να οδηγήσει στο θάνατο εκατομμύρια Αμερικάνους, αυξάνοντας την ίδια στιγμή και τα ποσοστά των ατόμων που θα έρθουν αντιμέτωπα με την θλίψη που ακολουθεί κάθε θάνατο.

Σε ποιο ποσοστό εκτιμάται ότι θα ανέρθει ο αριθμός των οικογενειών που θα χάσουν κάποιο δικό τους από COVID-19;

Η Smith-Greenaway και ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Ashton Verdery του Πανεπιστημίου Penn, εξέτασαν τα προκαταρκτικά στοιχεία της Κίνας και της Ιταλίας, οι οποίες βρίσκονται πιο μπροστά από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε σοβαρότητα και αριθμό θανάτων από  κορωνοϊό. Τα δεδομένα, κατέδειξαν σαφώς τον αυξημένο κίνδυνο θανάτου στους ηλικιωμένους, τα οποία συνδυάστηκαν με δημογραφικές πληροφορίες που αφορούσαν τις οικογενειακές δομές (μοντέλα συγγένειας) για να μπορέσει να υπολογιστεί ο αριθμός των Αμερικανών που θα μπορούσαν να χάσουν έναν γονέα ή έναν παππού από κορωνοϊό.

Οι ερευνητές, δεν προσπάθησαν να προβλέψουν το γενικό ποσοστό θανάτου, αλλά παρουσίασαν κάποια πιθανά σενάρια χρησιμοποιώντας τα τρέχοντα ποσοστά θνησιμότητας από την Ιταλία και κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα:

• Αν το 10% των λευκών και μαύρων Αμερικανών βρεθεί θετικό, ο αριθμός των θανάτων εκτιμάται ότι θα ανέλθει περίπου στο μισό εκατομμύριο. Συγκεκριμένα 537.000 λευκοί και μαύροι Αμερικανοί θα χάσουν τη ζωή τους. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1.24 εκατομμύρια λευκοί και μαύροι Αμερικανοί θα χάσουν έναν γονέα και περίπου 2.38 εκατομμύρια θα χάσουν τουλάχιστον έναν παππού.
• Αν το 40% των λευκών και μαύρων Αμερικανών βρεθεί θετικό, ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων θα ανέλθει στα 4,73 εκατομμύρια και οι άνθρωποι θα βιώσουν τουλάχιστον ένα γονικό θάνατο, ενώ 9,12 εκατομμύρια άτομα θα χάσουν τουλάχιστον ένα παππού.

Η Δρ. Smith υπογραμμίζει ότι παρόλο που είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθούν τα ποσοστά θανάτων, σαν ερευνητική ομάδα θέλησαν να δώσουν έμφαση στις παράπλευρες ζημιές που θα προκληθούν στις οικογένειες των θυμάτων. «Ένας θάνατος έχει τρομερές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία, οι οποίες πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη στις συζητήσεις που αφορούν τα μέτρα για την δημόσια υγεία από όλα τα κράτη», τόνισε.

Τι αναμένεται μετά την λήξη της πανδημίας από ψυχολογικής πλευράς;

Μετά την πανδημία, θα ακολουθήσει μια «έκρηξη θλίψης». Το πένθος και η θλίψη μετά τον θάνατο ενός μέλους της οικογένειας είναι φυσιολογική, ωστόσο μερικά άτομα θα έρθουν αντιμέτωπα με πιο σοβαρές και παρατεταμένες συνέπειες ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος και ας μην ξεχνάμε ότι το πένθος επιφέρει και σωματικές επιπτώσεις, όπως η επιδείνωση της καρδιαγγειακής υγείας ακόμη και θάνατο. Σε περίπτωση μάλιστα που ο θάνατος ενός μέλους της οικογένειας είναι αιφνίδιος, αυτές οι επιπτώσεις  θα είναι ακόμη πιο έντονες.

Η Smith και ο Verdery, υπογράμμισαν ότι εξαιτίας της εξαιρετικά μεταδοτικής φύσης του ιού, υπάρχει το ενδεχόμενο μια οικογένεια να έρθει αντιμέτωπη με περισσότερους από ένα θανάτους, γεγονός που θα αυξήσει την θλίψη, ενώ χάριν σε αυτή την μεταδοτική φύση, πολλοί αναγκάζονται ήδη να αναβάλουν τις κηδείες των αγαπημένων τους, γεγονός που τους καταρρακώνει ψυχολογικά.

Ο Verdery, προειδοποιεί ότι ο θάνατος θα διαταράξει την ψυχική υγεία πολλών ανθρώπων, οι οποίοι θα ζητήσουν στήριξη σε κοινωνικές υπηρεσίες. Οι κοινωνικές υπηρεσίες, εάν δεν προετοιμαστούν σωστά, δεν θα καταφέρουν να στηρίξουν τον μεγάλο αριθμό ανθρώπων που θα χρειαστεί βοήθεια και τελικά θα καταρρεύσουν. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις που φέρνει μαζί του ένας θάνατος. Εμείς από την πλευρά μας, παρόλο που οι αριθμοί αυτής της μελέτης είναι μόνο υποθετικοί, πρέπει να κατανοήσουμε το πόσο σημαντικά είναι τα μέτρα προστασίας, για να αποφύγουμε όλους αυτούς τους θανάτους και τις επακόλουθες επιπτώσεις τους.