Εγκέφαλος και Νευρικό Σύστημα

Τι μας κάνει να ξεχνάμε; Οι διαφορετικές αιτίες της απώλειας μνήμης

Οι περισσότεροι από εμάς, είτε περιστασιακά είτε πιο συχνά, είχαμε τη δυσάρεστη εμπειρία της απώλειας μνήμης. Αυτά τα επεισόδια απώλειας μνήμης προκαλούν απογοήτευση και φόβο ότι αναπτύσσουμε  Αλτσχάιμερ. Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι ενώ το Αλτσχάιμερ και άλλα είδη άνοιας είναι υπεύθυνα για πολλές περιπτώσεις απώλειας μνήμης, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που προκαλούν απώλεια μνήμης, οι οποίοι δεν είναι μόνιμοι.

Τι μας κάνει να ξεχνάμε;

Λοιπόν, τι μας κάνει να ξεχνάμε; Τι μας εμποδίζει να αποθηκεύσουμε ένα κομμάτι πληροφοριών και να το ανακαλέσουμε; Πιο κάτω αναφέρονται μερικοί από τους πολλούς λόγους που μας κάνουν να μην θυμόμαστε κάτι.

Α) Συναισθηματικές αιτίες απώλειας μνήμης

Επειδή το μυαλό και το σώμα μας είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους και επηρεάζουν το ένα το άλλο, τα συναισθήματα και οι σκέψεις μας μπορούν να επηρεάσουν τον εγκέφαλο μας. Η ενέργεια που καταναλώνουμε για να αντιμετωπίσουμε συναισθήματα άγχους, μπορεί να παρεμποδίσει την αποθήκευση πληροφοριών. Ωστόσο, αυτές οι συναισθηματικές αιτίες που προκαλούν απώλεια μνήμης, βελτιώνονται με συμβουλευτική υποστήριξη και αλλαγές στον τρόπο ζωής.

1. Στρες

Το υπερβολικό άγχος μπορεί να υπερφορτώσει το μυαλό, αποσπώντας την προσοχή. Το βραχυπρόθεσμο, οξύ άγχος μπορεί να προκαλέσει στιγμιαίο πρόβλημα μνήμης, ενώ η χρόνια, μακροχρόνια έκθεση στο στρες μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας. Η διαχείριση του στρες είναι μια σημαντική στρατηγική για τη διατήρηση της ποιότητας ζωής και τη βελτίωση της υγείας του σώματος και του εγκεφάλου.

2. Κατάθλιψη

Η κατάθλιψη μειώνει τη συγκέντρωση του μυαλού και προκαλεί αδιαφορία για το τι συμβαίνει στο περιβάλλον του ατόμου. Κατά συνέπεια, είναι δύσκολο να θυμάται κάτι που δεν έχει προσέξει. Η κατάθλιψη μπορεί επίσης να προκαλέσει προβλήματα ύπνου, γεγονός που αυτόματα μειώνει την ικανότητα ενός ατόμου να απομνημονεύει πληροφορίες.

Η ψευδοδυναμία είναι ένας όρος που περιγράφει το συνδυασμό απώλειας μνήμης και κατάθλιψης. Στην περίπτωση που νιώθετε ότι αντιμετωπίζετε αυτήν την κατάσταση, οι γνωστικές εξετάσεις θα σας βοηθήσουν να βεβαιωθείτε για το τι ακριβώς συμβαίνει και να αποκλείσετε το ενδεχόμενο άνοιας.

3. Άγχος

Σας έχει τύχει ποτέ, κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης να ξεχάσετε τα πάντα, σαν να μην τα διαβάσατε ποτέ; Αν ναι, για αυτή την περίπτωση ευθύνεται το άγχος. Πολλοί άνθρωποι, νιώθουν άγχος κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης και αυτό είναι φυσιολογικό. Ωστόσο άλλοι, έχουν μια πιο γενικευμένη διαταραχή άγχους, η οποία παρεμβαίνει συνεχώς στην υγιή λειτουργία της μνήμης. Ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση του άγχους θα βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και ενδεχομένως τη μνήμη.

4. Θλίψη

Η θλίψη απαιτεί μεγάλη ποσότητα σωματικής και συναισθηματικής ενέργειας και αυτό μπορεί να μειώσει την ικανότητα ενός ατόμου να δίνει προσοχή στα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του. Κατά συνέπεια, η μνήμη μειώνεται. Η θλίψη μπορεί να είναι παρόμοια με την κατάθλιψη, αλλά προκαλείται από μια συγκεκριμένη κατάσταση, ενώ η κατάθλιψη φαίνεται ότι δεν έχει συγκεκριμένη αιτία.

Η βαθιά θλίψη απαιτεί χρόνο για ξεπεραστεί, οπότε σε μια τέτοια περίπτωση θα νιώσετε εξαντλημένοι ψυχικά και σωματικά. Δώστε στον εαυτό σας επιπλέον χρόνο να θρηνήσει, αλλά αναζητήστε παράλληλα και συμβουλευτική υποστήριξη, η οποία θα σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τη θλίψη πιο γρήγορα.

Β) Φάρμακα και ιατρικές θεραπείες

Μερικές φορές, η απώλεια μνήμης, μπορεί να αποδοθεί στην χρήση ορισμένων φαρμάκων ή άλλων ουσιών.

1. Αλκοόλ ή παράνομα ναρκωτικά

Η κατανάλωση αλκοόλ ή η χρήση παράνομων ναρκωτικών μπορεί να βλάψει τη μνήμη, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Η υπερβολική ποσότητα αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει σύνδρομο Wernicke-Korsakoff, το οποίο εάν αντιμετωπιστεί αμέσως, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να αντιστραφεί σε κάποιο βαθμό.

2. Συνταγογραφούμενα φάρμακα

Ακριβώς επειδή ένα φάρμακο συνταγογραφείται νόμιμα από έναν γιατρό, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να βλάψει το σώμα ή τη μνήμη. Ακόμη και αν λαμβάνεται ακριβώς με βάση τις οδηγίες του γιατρού, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, κάποια συνταγογραφούμενα φάρμακα (ειδικά αν λαμβάνονται σε συνδυασμό με άλλα) να επηρεάσουν σημαντικά την ικανότητα σκέψης και μνήμης. Στην περίπτωση, λοιπόν, που έχετε διαφορετικές καταστάσεις υγείας, βεβαιωθείτε ότι οι γιατροί σας γνωρίζουν πλήρως κάθε φάρμακο που λαμβάνετε, ώστε να αποφύγουν να σας συνταγογραφήσουν φάρμακα που αλληλεπιδρούν με αυτά που λαμβάνετε ήδη, με ανεπιθύμητο τρόπο.

3. Χημειοθεραπεία

Εάν κάνετε χημειοθεραπεία, υπάρχει πιθανότητα να αντιμετωπίσετε «χημειοεγκεφαλικό», το οποίο περιγράφεται ως θολούρα του εγκεφάλου, εξαιτίας των φαρμάκων. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζετε ότι αυτή η κατάσταση είναι κοινή και προσωρινή.

4. Εγχείρηση καρδιάς

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, μετά από μια επέμβαση καρδιάς, παρατηρείται σύγχυση και εξασθένηση της μνήμης. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση βελτιώνεται με την ανάρρωση.

5. Αναισθησία

Μερικοί άνθρωποι αναφέρουν απώλεια μνήμης ή σύγχυση, που συνήθως διαρκεί για μερικές ημέρες, μετά την αναισθησία. Η έρευνα, ωστόσο, είναι ασαφής για το αν υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ αναισθησίας και μνήμης ή εάν υπάρχουν άλλοι παράγοντες που μειώνουν την αποτελεσματικότητα του εγκεφάλου.

6. Ηλεκτροσπασμοθεραπεία

Η ηλεκτροσπασμοθεραπεία, αναφέρεται και ως θεραπεία «σοκ» και χρησιμοποιείται για άτομα που πάσχουν από σοβαρή κατάθλιψη. Αυτή η θεραπεία όμως, μπορεί να προκαλέσει απώλεια μνήμης. Μιλήστε με το γιατρό σας σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους της.

Γ) Φυσικές και ιατρικές καταστάσεις

Υπάρχουν και άλλες καταστάσεις, εκτός από την άνοια ή τη νόσο του Αλτσχάιμερ, που είναι σε θέση να οδηγήσουν σε απώλεια ή προβλήματα μνήμης.

1. Κόπωση και στέρηση ύπνου

Ο επαρκής ύπνος μειώνει το ενδεχόμενο αύξησης βάρους, εξασφαλίζει περισσότερη ενέργεια και προάγει την καθαρότερη σκέψη. Η έλλειψη ύπνου ή η κακή ποιότητα ύπνου, αποδεδειγμένα επηρεάζει την μνήμη και τη μάθηση.

2. Τραυματισμοί στο κεφάλι

Οι τραυματισμοί στο κεφάλι μπορούν να προκαλέσουν βραχυπρόθεσμη εξασθένηση μνήμης και να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας με την πάροδο του χρόνου.

3. Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12

Σε ακραίες περιπτώσεις, η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που σχετίζονται με την μνήμη, τα οποία θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως άνοια. Με τη λήψη επαρκούς ποσότητας βιταμίνης Β12, αυτά τα συμπτώματα βελτιώνονται ή επιλύονται εντελώς σε ορισμένα άτομα.

4. Προβλήματα του θυρεοειδούς

Τόσο ο υποθυρεοειδισμός, όσο και ο υπερθυρεοειδισμός μπορούν να προκαλέσουν γνωστικά προβλήματα, όπως απώλεια μνήμης και ψυχική διαταραχή. Εάν παρατηρείτε κάποια δυσλειτουργία του εγκεφάλου ή αν σας είναι δύσκολο να θυμάστε πράγματα, μιλήστε με το γιατρό σας. Ενδεχομένως να σας ζητήσει να κάνετε εξετάσεις θυρεοειδούς, ειδικά εάν αντιμετωπίζετε και άλλα συμπτώματα που υποδηλώνουν πρόβλημα με τον θυρεοειδή. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, θα μπορούσε να βελτιώσει τη μνήμη και τη συγκέντρωση.

5. Διαταραχές νεφρών

Όταν οι νεφροί δεν λειτουργούν καλά, όπως σε περιπτώσεις χρόνιας ή οξείας νεφρικής ανεπάρκεια, συσσωρεύονται διάφορες άχρηστες ουσίες στον οργανισμό. Αυτή η συσσώρευση θα μπορούσε να επηρεάσει τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου. Μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 2017, έδειξαν ότι όσοι έχουν αλβουμινοουρία (η παρουσία πρωτεΐνης λευκωματίνης στα ούρα), είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μείωση της μνήμης τους και γνωστική δυσλειτουργία.

6. Ηπατικές παθήσεις

Ηπατικές παθήσεις, όπως η ηπατίτιδα, προκαλούν απελευθέρωση τοξινών στην κυκλοφορία του αίματος, οι οποίες επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η ηπατική εγκεφαλοπάθεια είναι μια σχετική εγκεφαλική διαταραχή, που αναπτύσσεται εξαιτίας σοβαρών ηπατικών προβλημάτων. Στην περίπτωση που έχετε ηπατικά προβλήματα και παρατηρήσετε κάποια δυσκολία στη μνήμη και τη σκέψη σας, φροντίστε να το αναφέρετε στον γιατρό σας για άμεση διάγνωση και θεραπεία.

7. Εγκεφαλίτιδα

Αυτή η οξεία μόλυνση του εγκεφαλικού ιστού, προκαλεί συμπτώματα άνοιας, όπως προβλήματα σύγχυσης και μνήμης, μαζί με πυρετό, πονοκεφάλους και επιληπτικές κρίσεις.

8. Κανονική πίεση υδροκεφαλίας

Η κανονική πίεση υδροκεφαλίας (NPH), προκαλεί γνωστικά προβλήματα, ακράτεια και μείωση της ισορροπίας. Η άμεση αξιολόγηση, διάγνωση και θεραπεία, μπορεί να αντιστρέψει τα προβλήματα μνήμης και να αποκαταστήσει την ικανότητα ισορροπίας.

9. Εγκυμοσύνη

Οι αλλαγές στις ορμόνες του σώματος σε συνδυασμό με τις συναισθηματικές και σωματικές αλλαγές κατά την εγκυμοσύνη, μερικές φορές οδηγούν σε ανησυχία και κακή συγκέντρωση. ​​Ευτυχώς, αυτή είναι μια προσωρινή κατάσταση που εξαφανίζεται μετά τον τοκετό.

10. Εμμηνόπαυση

Παρόμοια με την εγκυμοσύνη, οι ορμονικές αλλαγές κατά την εμμηνόπαυση, είναι σε θέση να προκαλέσουν μια χαώδη κατάσταση σκέψης και να διαταράξουν την ποιότητα του ύπνου, γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο στις γνωστικές διαδικασίες. Ο γιατρός, πολύ πιθανόν να σας συνταγογραφήσει ορμονικά συμπληρώματα ή άλλες θεραπείες για τη διαχείριση αυτών των προσωρινών συμπτωμάτων.

11. Λοιμώξεις

Λοιμώξεις, όπως πνευμονία ή λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, μπορεί να προκαλέσουν απώλεια μνήμης, ειδικά σε ηλικιωμένους και άτομα με χρόνιες παθήσεις. Το παραλήρημα που παρατηρείται σε τέτοιες καταστάσεις, είναι το μοναδικό εξωτερικό σύμπτωμα, οπότε μην το αγνοήσετε και μιλήστε αμέσως με τον γιατρό σας. Η έγκαιρη θεραπεία, τις περισσότερες φορές, οδηγεί σε αποκατάσταση της μνήμης.

12. Εγκεφαλικά επεισόδια

Τα εγκεφαλικά επεισόδια επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργία του εγκεφάλου. Μερικές φορές, η απώλεια μνήμης που σχετίζεται με εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μόνιμη, αλλά άλλες φορές η γνωστική λειτουργία βελτιώνεται κατά την ανάρρωση του εγκεφάλου.

13. Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο

Το παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, γνωστό ως «μικρό εγκεφαλικό επεισόδιο» (αν και αυτό δεν είναι απόλυτα ακριβές ιατρικά), είναι μια σύντομη απόφραξη στον εγκέφαλο που μπορεί να προκαλέσει απώλειες μνήμης, μαζί με άλλα συμπτώματα τύπου εγκεφαλικού επεισοδίου. Τα συμπτώματα αυτά, συνήθως, επιλύονται μόνα τους, αλλά η θεραπεία είναι σημαντική για την αποφυγή μελλοντικών εγκεφαλικών επεισοδίων.

14. Όγκοι εγκεφάλου

Οι όγκοι του εγκεφάλου προκαλούν πονοκεφάλους και σωματικά προβλήματα, αλλά είναι σε θέση να επηρεάσουν και τη μνήμη κατά καιρούς. Ανάλογα με τη σοβαρότητα και τον τύπο του όγκου, η θεραπεία θα ανακουφίσει αυτά τα συμπτώματα.

15. Άπνοια ύπνου

Η άπνοια ύπνου, κατά την οποία ένα άτομο σταματά να αναπνέει για λίγα δευτερόλεπτα ενώ κοιμάται, έχει συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2018, συνέδεσε την άπνοια ύπνου με προβλήματα μνήμης, κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη δεδομένου ότι η στέρηση ύπνου μπορεί να προκαλέσει μειωμένη λειτουργία του εγκεφάλου.

16. Γηρατειά

Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, η γνωστική τους λειτουργία επιβραδύνεται φυσικά και η ικανότητα μνήμης μπορεί να μειωθεί ελαφρώς. Για παράδειγμα, ένα υγιές ηλικιωμένο άτομο θα εξακολουθεί να μπορεί να απομνημονεύει πληροφορίες, αλλά πιθανότατα δεν θα του είναι τόσο εύκολο, όσο όταν ήταν νεαρός. Η κατανόηση της διαφοράς μεταξύ της φυσιολογικής γήρανσης και των πραγματικών προβλημάτων μνήμης, θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εάν πρέπει να επισκεφθείτε ένα γιατρό.

Δ) Γνωστικές αιτίες απώλειας μνήμης

Υπάρχουν μερικά προβλήματα που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου που οδηγούν σε απώλεια μνήμης. Αυτά τα προβλήματα μπορεί να οφείλονται στη γήρανση.

1. Φυσική ικανότητα μνήμης

Μερικοί άνθρωποι, από τη φύση τους δεν έχουν μεγάλη ικανότητα μνήμης. Για να το κατανοήσετε αυτό, σκεφτείτε απλά τη διαφορά, ανάμεσα σε ένα άτομο που χρειάζεται ώρες ολόκληρες για να μάθει κάτι και να το θυμάται και σε ένα άτομο που μπορεί να διαβάσει και να μάθει το ίδιο ακριβώς πράγμα μέσα σε 20 λεπτά.

2. Ήπια γνωστική εξασθένηση

Η ήπια γνωστική εξασθένηση (MCI), είναι η μείωση των διανοητικών ικανοτήτων που αναπτύσσεται σταδιακά χωρίς να μειώνεται η ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί καλά στην καθημερινότητα του. Ένα σύμπτωμα της ήπιας γνωστικής εξασθένησης είναι η απώλεια μνήμης, η οποία αντιμετωπίζεται με φάρμακα που έχουν σχεδιαστεί για τη θεραπεία της νόσου του Αλτσχάιμερ. Μερικές περιπτώσεις ήπιας γνωστικής εξασθένησης παραμένουν σταθερές, άλλες επιλύονται εντελώς, ενώ άλλες εξελίσσονται σε νόσο του Αλτσχάιμερ ή σε άλλους τύπους άνοιας.


+ 31 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

The Different Causes of Memory Loss https://www.verywellmind.com/what-causes-memory-loss-4123636

Do Memory Problems Always Mean Alzheimer's Disease? https://www.nia.nih.gov/health/do-memory-problems-always-mean-alzheimers-disease

THE IMPACT OF STRESS ON BODY FUNCTION: A REVIEW https://www.excli.de/vol16/Sahebkar_Panahi_21072017_proof.pdf

Symptoms of depression in a large healthy population cohort are related to subjective memory complaints and memory performance in negative contexts https://www.cambridge.org/core/journals/psychological-medicine/article/symptoms-of-depression-in-a-large-healthy-population-cohort-are-related-to-subjective-memory-complaints-and-memory-performance-in-negative-contexts/3825B1295FCE60ED8D5EB100D938CF5F

The impact of anxiety upon cognition: perspectives from human threat of shock studies https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnhum.2013.00203/full

Grief and mourning gone awry: pathway and course of complicated grief https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3384440/

Alcohol-related dementia: an update of the evidence https://alzres.biomedcentral.com/articles/10.1186/alzrt157

‘A new normal with chemobrain’: Experiences of the impact of chemotherapy-related cognitive deficits in long-term breast cancer survivors https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2055102919832234

Memory Loss Following Coronary Artery Bypass Graft Surgery: A Discussion of the Implications for Nursing https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22803287/

Long-Term Post-Operative Cognitive Decline in the Elderly: The Effects of Anesthesia Type, Apolipoprotein E Genotype, and Clinical Antecedents https://content.iospress.com/articles/journal-of-alzheimers-disease/jad100807

Mental Illness https://www.pagepress.org/journals/index.php/mi/login?source=%2Fjournals%2Findex.php%2Fmi%2Farticle%2Fview%2F7181

Insomnia and daytime cognitive performance: A meta-analysis https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1087079211000372?via%3Dihub

Dementia Resulting From Traumatic Brain Injury https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/fullarticle/1212190

Returning to Sports and Activities https://www.cdc.gov/headsup/basics/return_to_sports.html

Vitamin B12 and Cognitive Function https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3874776/

Psychiatric and cognitive manifestations of hypothyroidism https://insights.ovid.com/article/01266029-201410000-00011

Cognitive Impairment in Chronic Kidney Disease: Vascular Milieu and the Potential Therapeutic Role of Exercise https://www.hindawi.com/journals/bmri/2017/2726369/

Cognitive functions in patients with liver cirrhosis: A tendency to commit more memory errors https://www.medscimonit.com/abstract/index/idArt/883890

Diagnosis and management of acute encephalitis https://cp.neurology.org/content/4/3/206

Diagnosis and Treatment of Idiopathic Normal Pressure Hydrocephalus https://journals.lww.com/continuum/Abstract/2016/04000/Diagnosis_and_Treatment_of_Idiopathic_Normal.15.aspx

Cognitive impairment during pregnancy: a meta‐analysis https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.5694/mja17.00131

Memory, Forgetfulness, and Aging: What's Normal and What's Not? https://www.nia.nih.gov/health/memory-forgetfulness-and-aging-whats-normal-and-whats-not

Memory Loss https://www.stroke.org/en/about-stroke/effects-of-stroke/cognitive-and-communication-effects-of-stroke/memory-loss

Persistent Cognitive Impairment After Transient Ischemic Attack https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/STROKEAHA.114.005205

Episodic Memory Impairments in Primary Brain Tumor Patients https://academic.oup.com/acn/article/33/8/949/4788585

Role of normal sleep and sleep apnea in human memory processing https://www.dovepress.com/role-of-normal-sleep-and-sleep-apnea-in-human-memory-processing-peer-reviewed-article-NSS

Media multitasking and memory: Differences in working memory and long-term memory https://link.springer.com/article/10.3758/s13423-015-0907-3

The Diagnosis and Management of Mild Cognitive Impairment https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2040164

Alzheimer's Disease Fact Sheet https://www.nia.nih.gov/health/alzheimers-disease-fact-sheet

Types of Dementia https://www.alz.org/alzheimers-dementia/what-is-dementia/types-of-dementia

Albuminuria in Association with Cognitive Function and Dementia: A Systematic Review and Meta‐Analysis https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jgs.14750