Τι πρέπει να γνωρίζετε για τη μικροβιακή αντοχή;

Σε περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης, γρίπης ή στρεπτόκοκκου του λαιμού, οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν αντιμικροβιακά φάρμακα, για την αντιμετώπιση της μόλυνσης. Ο όρος «αντιμικροβιακά φάρμακα» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για φάρμακα που στοχεύουν την καταπολέμηση και τον θάνατο των μικροβίων που προκαλούν ασθένειες, όπως τα βακτήρια, οι ιοί, τα παράσιτα και οι μύκητες.

Με την πάροδο του χρόνου ωστόσο, μερικά από αυτά τα μικρόβια, γίνονται «ανθεκτικά» στα αντιμικροβιακά φάρμακα. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα φάρμακα δεν μπορούν πλέον να καθαρίσουν τη μόλυνση και να λειτουργήσουν όπως θα έπρεπε. Αυτό ονομάζεται αντιμικροβιακή αντοχή, η οποία προκαλεί έντονη ανησυχία. (Καρκίνος του παχέος εντέρου: Γιατί τα αντιβιοτικά αυξάνουν τον κίνδυνο στους νέους;)

Τι σημαίνει αντιμικροβιακή αντίσταση/ανοχή;

Στις αρχές του 1900, οι επιστήμονες άρχισαν να αναπτύσσουν αντιμικροβιακά φάρμακα, για να σκοτώνουν τα μικρόβια που προκαλούν καταστάσεις υγείας όπως η πνευμονία, το κρυολόγημα, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, η τροφική δηλητηρίαση και η γρίπη.

Υπάρχουν πολλά είδη αντιμικροβιακών φαρμάκων. Για παράδειγμα, η φλουκοναζόλη είναι ένας τύπος αντιμυκητιασικού φαρμάκου, που βοηθά στην αντιμετώπιση των μυκήτων, ενώ η πενικιλίνη είναι ένας τύπος αντιβιοτικού που σχεδιάστηκε για την καταπολέμηση ορισμένων βακτηριακών λοιμώξεων. (Αντιβιοτικά: Ένας αλγόριθμος που μειώνει την χρήση τους)

Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, διαπιστώθηκε ότι ένας μικρός αριθμός μικροβίων μπορεί να προσαρμοστεί, να εξελιχθεί και να αντισταθεί ή ακόμη και να νικήσει τα αντιμικροβιακά φάρμακα. Αυτό οφείλεται συνήθως σε γενετικές αλλαγές.

Πώς δρουν τα ανθεκτικά μικρόβια κατά των αντιμικροβιακών φαρμάκων;

Όταν ένα μικρόβιο δημιουργεί αντίσταση σε ένα φάρμακο, αυτό:

• Μειώνει την ικανότητα του σώματος να απορροφά το φάρμακο
• Ξαναδρομολογεί τον στόχο του φαρμάκου μακριά από τον εαυτό του
• Προκαλεί σίγαση των επιδράσεων του φαρμάκου
• Αφαιρεί το φάρμακο από την κυκλοφορία του αίματος, τα κύτταρα ή άλλα στοχευμένα μέρη του σώματος

Τι προκαλεί αντιμικροβιακή αντοχή;

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες ενός μικροβίου να γίνει ανθεκτικό στα φάρμακα, όπως:

• Υπερσυνταγογράφηση αντιμικροβιακών φαρμάκων: Οι γιατροί, πολλές φορές χορηγούν αντιμικροβιακά φάρμακα για καταστάσεις που δεν είναι απαραίτητα, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να τα συνηθίζει και τελικά να καταστούνται αναποτελεσματικά όταν πραγματικά χρειάζονται.
• Λήψη αντιμικροβιακών φαρμάκων σε μεγαλύτερη δόση: Πολλοί γιατροί συνταγογραφούν φάρμακα σε μεγαλύτερες από το κανονικό δόσεις. ενώ δεν είναι απαραίτητο. Παρόλο που τα αντιμικροβιακά φάρμακα μπορούν να σώσουν ζωές, σε υπερβολικές δόσεις, επιτρέπουν στα μικρόβια να δημιουργήσουν «μηχανισμούς αντίστασης». Αυτό σημαίνει ότι προσαρμόζονται και βρίσκουν μηχανισμούς για την καταπολέμηση του φαρμάκου.
• Χρήση ευρέος φάσματος φάρμακα: Η χρήση φαρμάκων που έχουν σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών, και όχι συγκεκριμένα μιας, μπορεί να οδηγήσει σε μικροβιακή αντίσταση.
• Εργασία σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης: Η στενή επαφή με μικρόβια ανθεκτικά στα φάρμακα αυξάνει τις πιθανότητες μόλυνσης ενός ατόμου. Οι επαναμολύνσεις από ανθεκτικά μικρόβια, τα καθιστούν δύσκολα αντιμετωπίσιμα.

Η μικροβιακή αντοχή μπορεί να αποτραπεί;

Τα μικρόβια πάντα θα προσπαθούν να αλλάξουν για να προσαρμοστούν και να παρακάμψουν τα αντιμικροβιακά φάρμακα. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα μέτρα που μπορούν να μειώσουν αυτή την πιθανότητα, τα οποία μπορείτε να εφαρμόσετε στην καθημερινή σας ζωή:

• Ζητήστε ιατρική συμβουλή πριν αρχίσετε να λαμβάνετε ένα νέο φάρμακο. Βεβαιωθείτε ότι είναι το σωστό φάρμακο για την καταπολέμηση της λοίμωξης ή της πάθησης που έχετε
• Ακολουθήστε προσεκτικά τις οδηγίες του γιατρού για κάθε φάρμακο που σας συνταγογραφεί
• Μην αποθηκεύετε τα φάρμακά σας για μελλοντική χρήση
• Κρατήστε καθαρές τις πληγές σας μέχρι να επουλωθούν
• Φροντίστε να πλένετε καλά και συχνά τα χέρια σας για να μειώσετε τις πιθανότητες επαφής σας με ανθεκτικά μικρόβια
• Κάντε τα εμβόλιά σας, όπως ακριβώς σας το συνιστά ο γιατρός σας