Τι ρόλο παίζει η διατροφή στη γνωστική λειτουργία;

Σύμφωνα με μια πρόσφατη ανάλυση δεδομένων δύο σημαντικών οφθαλμικών μελετών, η μεσογειακή διατροφή, που είναι πλούσια σε λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, ψάρια και ελαιόλαδο, έχει άμεση σχέση με την καλύτερη γνωστική λειτουργία.

Συγκεκριμένα, ερευνητές από το Εθνικό Ινστιτούτο οφθαλμολογίας (NEI), μέρος των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, ανέλυσαν τα δεδομένα δυο μελετών, της AREDS και της AREDS2 και δημοσίευσαν τα αποτελέσματα τους στο επιστημονικό περιοδικό «Alzheimer’s and Dementia: the Journal of the Alzheimer’s Association», σημειώνοντας ότι οι διαιτητικοί παράγοντες φαίνεται να παίζουν κάποιο ρόλο στην διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας και στην επιβράδυνση της γνωστικής μείωσης.

Τι σχέση έχει η διατροφή με την γνωστική λειτουργία;

Οι ερευνητές εξέτασαν τις επιπτώσεις εννέα συστατικών της μεσογειακής διατροφής στη γνωστική λειτουργία. Να υπενθυμίσουμε ότι η μεσογειακή διατροφή δίνει έμφαση στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως, ξηρών καρπών, οσπρίων, ψαριών και ελαιολάδου και στην αποφυγή κόκκινου κρέατος και αλκοόλ.

Οι μελέτες AREDS και AREDS2 αξιολόγησαν στην πάροδο των χρόνων την επίδραση των μεσογειακών συστατικών στον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας που σχετίζεται με την ηλικία (AMD), η οποία βλάπτει τον αμφιβληστροειδή του ματιού. Στην AREDS συμμετείχαν περίπου 4000 άτομα με ή χωρίς εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας, ενώ στην AREDS2 συμμετείχαν περίπου 4.000 άτομα με εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας. Οι ερευνητές αξιολόγησαν τους συμμετέχοντες της AREDS και της AREDS2 για την διατροφή τους στην αρχή των μελετών, χρησιμοποιώντας ένα ερωτηματολόγιο που περιελάμβανε ερωτήσεις για την μέση κατανάλωση κάθε μεσογειακού συστατικού κατά το προηγούμενο έτος. Σημειώνεται ότι το ερωτηματολόγιο αυτό συμπληρωνόταν κάθε χρόνο. Η μελέτη AREDS εξέτασε τη γνωστική λειτουργία των συμμετεχόντων στα πέντε χρόνια, ενώ η AREDS2 εξέτασε τη γνωστική λειτουργία των συμμετεχόντων στην αρχή, σε δύο, τέσσερα και δέκα χρόνια αργότερα, χρησιμοποιώντας και οι δυο τυποποιημένες δοκιμές.

Οι μελέτες διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν τα περισσότερα συστατικά της μεσογειακής διατροφής είχαν χαμηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης. Η κατανάλωση αρκετών ψαριών και λαχανικών, φαίνεται να έχει το μεγαλύτερο προστατευτικό αποτέλεσμα. Στα 10 χρόνια, οι συμμετέχοντες της AREDS2 που κατανάλωναν αρκετές ποσότητες ψαριών, είχαν το χαμηλότερο ποσοστό γνωστικής μείωσης. Σημειώνεται ότι παρόλο που οι αριθμητικές διαφορές στις βαθμολογίες της γνωστικής λειτουργίας μεταξύ των συμμετεχόντων που ήταν πιο προσηλωμένοι στην μεσογειακή διατροφή έναντι εκείνων που δεν ήταν και τόσο προσηλωμένοι ήταν μικρές και πιθανότητα τα άτομα αυτά δεν θα δουν διαφορά στην καθημερινή τους γνωστική λειτουργία, οι ερευνητές τονίζουν ότι σε επίπεδο γενικού πληθυσμού, τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι η γνωστική και νευρική υγεία εξαρτάται κατά πολύ από την διατροφή.

Τέλος, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που είχαν το γονίδιο ApoE, το οποίο τους καθιστά πιο επιρρεπείς στο να αναπτύξουν Alzheimer, είχαν κατά μέσο όρο χαμηλότερες βαθμολογίες γνωστικής λειτουργίας και μεγαλύτερη γνωστική μείωση, σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν το γονίδιο. Ωστόσο, τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής ήταν παρόμοια και στις δύο περιπτώσεις, πράγμα που σημαίνει ότι οι επιπτώσεις της διατροφής στη γνωστική λειτουργία είναι ανεξάρτητες από το αν υπάρχει ή όχι ο εν λόγω γενετικός παράγοντας που σχετίζεται με τη νόσο του Alzheimer.