Τριχόπτωση: Πού μπορεί να οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται;

Η τριχόπτωση (αλωπεκία) είναι ένα συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία και στον οποιοδήποτε. Όλοι οι άνθρωποι μπορεί να βιώνουν μικρή απώλεια μαλλιών, η οποία όμως δεν είναι αισθητή σε σχέση με τoν αριθμό των συνολικών τριχών στο τριχωτό της κεφαλής.

Η σοβαρή τριχόπτωση μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, μπορεί να είναι προσωρινή ή μόνιμη και να αναπτυχθεί είτε ξαφνικά είτε σταδιακά με την πάροδο των χρόνων.

Παρακάτω παρατίθενται μερικές βασικές πληροφορίες για την τριχόπτωση, για να μπορέσει ο καθένας να διαχωρίσει τη σοβαρή τριχόπτωση από τη φυσιολογική πτώση μαλλιών που όλοι αντιμετωπίζουν.

Ποια είναι τα συμπτώματα της τριχόπτωσης;

Το κύριο σύμπτωμα της αλωπεκίας είναι η απώλεια περισσότερων μαλλιών από το φυσιολογικό. Αυτό βέβαια μπορεί να είναι δύσκολο να διαπιστωθεί, αλλά μερικές ενδείξεις είναι οι εξής:

• Διεύρυνση της χωρίστρας

Εάν η χωρίστρα των μαλλιών έχει αρχίσει να φαρδαίνει, τότε αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι αραίωσης των μαλλιών και σοβαρής τριχόπτωσης.

• Υποχώρηση της μετωπιαίας γραμμής

Εάν η μετωπιαία γραμμή των μαλλιών φαίνεται πιο ψηλά απ’ ότι συνήθως, τότε αυτό μπορεί να είναι σημάδι της αυξημένης απώλειας τριχών.

• Φαλάκρα «μπαλώματα»

Η ύπαρξη φαλακρών σημείων στο τριχωτό της κεφαλής αποτελεί ένδειξη τριχόπτωσης. Τα φαλακρά «μπαλώματα» μπορεί να ποικίλουν σε μέγεθος, αλλά και να πληθαίνουν με την πάροδο του χρόνου.

• Πόνος ή φαγούρα

Μια υποκείμενη πάθηση του δέρματος μπορεί να προκαλέσει απώλεια μαλλιών, καθώς και πόνο ή φαγούρα στο τριχωτό της κεφαλής.

Τι προκαλεί τριχόπτωση;

Υπάρχουν διάφορα είδη τριχόπτωσης, καθένα από τα οποία έχει διαφορετικές υποκείμενες αιτίες. Τα βασικότερα είναι τα εξής:

• Ανδρογενετική αλωπεκία

Η ανδρογενετική αλωπεκία είναι ένα είδος κληρονομικής τριχόπτωσης, το οποίο αποτελεί την πιο κοινή αιτία απώλειας μαλλιών και συνήθως είναι γνωστό ως γυναικεία ή ανδρική φαλάκρα.

Η τριχόπτωση που οφείλεται στην ανδρογενετική αλωπεκία τείνει να εμφανίζεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών. Για παράδειγμα, υπάρχουν περιστατικά ατόμων, στα οποία εμφανίζονται συμπτώματα ακόμη και από την ηλικία των 6 ετών.

Η ανδρογενετική αλωπεκία στους άνδρες συνήθως εκδηλώνεται με την σταδιακή απώλεια μαλλιών στους κροτάφους και στο πίσω μέρος του κεφαλιού («στέμμα» του κεφαλιού) δημιουργώντας ένα σχήμα «Μ».

Όσον αφορά τις γυναίκες, συνήθως παρατηρείται λέπτυνση των μαλλιών σε ολόκληρο το τριχωτό της κεφαλής ή διεύρυνση στην περιοχή της χωρίστρας.

• Γυροειδής αλωπεκία

Η γυροειδής αλωπεκία είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στους θύλακες των τριχών, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται φαλακρά σημεία στο τριχωτό της κεφαλής, τα οποία μπορεί να ποικίλουν σε μέγεθος. Σε ορισμένες περιπτώσεις η γυροειδής αλωπεκία μπορεί να οδηγήσει και σε ολική απώλεια των μαλλιών.

Εκτός από την απώλεια μαλλιών στο τριχωτό της κεφαλής, όμως, άτομα που αντιμετωπίζουν γυροειδή αλωπεκία μπορεί να εμφανίσουν τριχόπτωση και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως τα φρύδια, οι βλεφαρίδες, κλπ.

• Διάχυτη αλωπεκία αναγενούς τύπου

Η διάχυτη αλωπεκία αναγενούς τύπου χαρακτηρίζεται από απότομη απώλεια μαλλιών, η οποία οφείλεται συνήθως στη χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία. Ωστόσο, μετά το τέλος της θεραπείας, τα μαλλιά ξαναφυτρώνουν και το πρόβλημα αντιμετωπίζεται.

• Τελογενής αλωπεκία

Η τελογενής αλωπεκία είναι ένα είδος ξαφνικής τριχόπτωσης, το οποίο εμφανίζεται ως αποτέλεσμα συναισθηματικού ή σωματικού σοκ, όπως για παράδειγμα μετά από ένα τραυματικό γεγονός, μια σοβαρή ασθένεια ή μια περίοδο έντονου στρες.

Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν σε περιπτώσεις όπως η εγκυμοσύνη, η γέννηση ενός παιδιού και η εμμηνόπαυση, μπορούν επίσης να προκαλέσουν αυτό το είδος αλωπεκίας.

Άλλες πιθανές αιτίες εμφάνισης τελογενούς αλωπεκίας μπορεί να είναι η κακή θρέψη, η ύπαρξη ορισμένων ενδοκρινικών διαταραχών, η έναρξη ή διακοπή των χαπιών ορμονικής αντισύλληψης και η λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως τα αντιπηκτικά, τα αντισπασμωδικά, κλπ.

Η τελογενής αλωπεκία συνήθως υποχωρεί από μόνη της μετά την αντιμετώπιση της υποκείμενης αίτιας εμφάνισής της.

• Μυκητιασική λοίμωξη του τριχωτού της κεφαλής

Η Tinea capitis είναι μια μυκητιασική λοίμωξη του τριχωτού της κεφαλής, η οποία προκαλεί μικρά φαλακρά σημεία και φαγούρα. Τα φαλακρά αυτά σημεία σταδιακά αυξάνονται σε μέγεθος, με αποτέλεσμα να παρατηρείται όλο και μεγαλύτερη απώλεια μαλλιών.

Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι η ευαισθησία του τριχωτού της κεφαλής και τα εύθραυστα μαλλιά που σπάνε πολύ εύκολα. Ωστόσο, η Tinea capitis μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί μέσω της λήψης αντιμητιασικών φαρμάκων.

• Ελκτική αλωπεκία

Η ελκτική αλωπεκία οφείλεται στην άσκηση υπερβολικής πίεσης στα μαλλιά, όπως για παράδειγμα όταν αυτά είναι φτιαγμένα σε στυλ αλογοουράς, πλεξούδας, κλπ.

• Άλλοι λόγοι

Ορισμένες ασθένειες που εμφανίζονται στο δέρμα, όπως ο ομαλός λειχήνας ή μερικοί τύπου λύκου, προκαλούν ουλές στο δέρμα της κεφαλής, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε μόνιμη απώλεια μαλλιών στα σημεία αυτά.

Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας της τριχόπτωσης;

Υπάρχουν πολλές επιλογές θεραπείας για την τριχόπτωση, αλλά η καταλληλότερη μέθοδος για τον καθένα εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία εμφάνισής της. Η λήψη φαρμακευτικής αγωγής συνήθως αποτελεί την πρώτη γραμμή αντιμετώπισης.

Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως διάφορες κρέμες, τζελ ή αφροί που εφαρμόζονται τοπικά στο τριχωτό της κεφαλής αποτελούν μια πρώτη επιλογή για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης, ωστόσο για την πιο εξειδικευμένη προσέγγιση συνιστάται η επίσκεψη κάποιου ειδικού.

Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως η φιναστερίδη (Propecia), μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης, ειδικά της ανδρογενετικής αλωπεκίας.

Ένας γιατρός μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει αντιφλεγμονώδη φάρμακα εάν η τριχόπτωση οφείλεται σε κάποια αυτοάνοση ασθένεια.

Τέλος, στην περίπτωση που η φαρμακευτική αγωγή δεν βοηθά στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης, τότε ο γιατρός μπορεί να συστήσει κάποια ιατρική παρέμβαση, όπως η χειρουργική μεταμόσχευση μαλλιών.