Διατροφή

Τρώμε γιατί πεινάμε ή από λαιμαργία; Νέα μελέτη ρίχνει φως στους δύο τρόπους σίτισης

Συχνά, πολλοί από εμάς, επιλέγουμε να φάμε, χωρίς απαραίτητα να είμαστε πεινασμένοι, είτε από λαιμαργία, είτε επειδή πρέπει να τηρήσουμε κάποιο πρόγραμμα, είτε επειδή βρισκόμαστε σε κάποια κοινωνική εκδήλωση που το επιτάσσει. Ιδιαίτερα κατά την καραντίνα, που ήταν  μια ιδιαίτερα στρεσογόνος περίοδος, αρκετοί νιώθαμε την ανάγκη να τσιμπολογήσουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα, χωρίς να νιώθουμε κάποια ιδιαίτερη πείνα.

Η υπερκατανάλωση τροφής οδηγεί συχνά στην παχυσαρκία, η οποία επηρεάζει το 42% των ενηλίκων στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Ως παχυσαρκία ορίζεται η ασθένεια που περιλαμβάνει υπερβολική ποσότητα σωματικού λίπους. Φυσικά, δεν πρόκειται για ζήτημα αισθητικής, αλλά για ένα ιατρικό θέμα που αυξάνει τον κίνδυνο πολλών προβλημάτων υγείας, όπως διαβήτη, καρδιολογικών προβλημάτων, υψηλής πίεσης του αίματος και κάποιους καρκίνους. Συνήθως είναι το κύριο αποτέλεσμα υπερβολικής κατανάλωσης θερμίδων, περισσότερων από τις ενεργειακές ανάγκες του ατόμου.

Η διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλείς τους ερευνητές στο Baylor College of Medicine ερεύνησε σε ένα ζωικό μοντέλο, τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος ρυθμίζει την ανάγκη πρόσληψης τροφής που προκαλείται από την πείνα ή άλλους παράγοντες που μας ωθούν στην ανάγκη να φάμε, παρόλο που δεν πεινάμε.

Ποια ήταν τα αποτελέσματα της έρευνας;

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν με λίγα λόγια ότι και οι δύο τρόποι σίτισης (δηλαδή με ή χωρίς αίσθημα πείνας) ρυθμίζονται μέσω νευρώνων που παράγουν σεροτονίνη (μεταφορέας μηνυμάτων), και ο κάθε τρόπος έχει το δικό του ανεξάρτητο σύστημα, χωρίς να επηρεάζει τον άλλο. Μάλιστα, οι ερευνητές με επικεφαλή τον Δρ. Yong Xu, Καθηγητή Παιδιατρικής στο Baylor, εντόπισαν δύο υποδοχείς σεροτονίνης και δύο κανάλια ιόντων που φαίνεται να επηρεάζουν τις συμπεριφορές σίτισης, γνώση που μπορεί να αξιοποιηθεί για την τροποποίηση της λειτουργίας τους, προκειμένου να βοηθήσουν στη ρύθμιση υπερκατανάλωσης τροφής. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Molecular Psychiatry.

Η ομάδα εντόπισε δύο διαφορετικά εγκεφαλικά κυκλώματα στο κέντρο του εγκεφάλου, τα οποία σχηματίζονται από νευρώνες που παράγουν σεροτονίνη. Το έναν κύκλωμα φαίνεται να επεκτείνεται μέχρι τον υποθάλαμο, σε αντίθεση με το άλλο που φτάνει σε άλλες περιοχές.

Το κύκλωμα που προβάλλει στον υποθάλαμο ρυθμίζει κατά κύριο λόγο τη σίτιση που βασίζεται στην πείνα, αλλά δεν επηρεάζει τη συμπεριφορά ανάγκης για σίτιση χωρίς πείνα. Το κύκλωμα που αφορά την σίτιση χωρίς την παρουσία πείνας, προβάλλεται στον μεσεγκέφαλο. Αυτό δείχνει ότι, σε επίπεδο κυκλώματος, ο εγκέφαλος συνδέει διαφορετικά τους δύο τύπους συμπεριφοράς σίτισης.

Ένα ακόμη σημαντικό αποτέλεσμα της μελέτης είναι ότι βρέθηκαν πιθανοί φαρμακευτικοί στόχοι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τις περιπτώσεις υπερκατανάλωσης τροφής.

Ο Καθηγητής Xu εξηγεί ότι, ένας πιθανός στόχος είναι οι υποδοχείς σεροτονίνης, οι οποίοι είναι μόρια που μεσολαβούν στις λειτουργίες του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνης που παράγεται από τους νευρώνες. Βρήκαμε ότι οι υποδοχείς σεροτονίνης 2C και 1Β, συμμετέχουν  και στους δύο τύπους συμπεριφοράς σίτισης. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι ο συνδυασμός ενώσεων που στοχεύουν και στους δύο υποδοχείς μπορεί να παράγει συνεργιστικό όφελος με την καταστολή της σίτισης.

Επιπλέον, βρέθηκαν δύο ακόμη υποδοχείς, ο ένας είνα ο GABA Α, ένα κανάλι χλωρίου, το οποίο είναι σημαντικό στη ρύθμιση των κυκλωμάτων σεροτονίνης στην περίπτωση της σίτισης λόγω πείνας, αλλά όχι κατά τη διάρκεια της σίτισης χωρίς πείνα. Ο άλλος υποδοχέας είναι ένα κανάλι καλίου που επηρεάζει την ανάγκη για σίτιση χωρίς πείνα.

Πώς μπορούν να αξιοποιηθούν αυτά τα αποτελέσματα;

“Υπάρχει σαφής διαχωρισμός αυτών των δύο καναλιών ιόντων”, δήλωσε ο Xu. “Έχουν διαφορετικές λειτουργίες στη διατροφική συμπεριφορά, γεγονός που υποδηλώνει ότι θα μπορούσαν επίσης να είναι υποψήφιοι στόχοι για τη ρύθμιση της υπερκατανάλωσης τροφής”.

Τα ευρήματα ενθάρρυναν τους ερευνητές να διεξάγουν μελλοντικές μελέτες για τον εντοπισμό περισσότερων μορίων που θα μπορούσαν να τροποποιήσουν τη δραστηριότητα των ιόντων για να παράγουν ανάστροφη δραστικότητα στην υπερκατανάλωση τροφών σε ζωικά μοντέλα. «Θέλουμε επίσης να διερευνήσουμε πώς εξωτερικοί παράγοντες που σχετίζονται με τη διατροφή μπορούν να επηρεάσουν τις λειτουργίες των καναλιών ιόντων σε μοριακό επίπεδο», δήλωσε ο Xu.


+ 3 πηγές

©2022 WikiHealth All Rights Reserved

“Obesity - Symptoms and Causes.” Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/obesity/symptoms-causes/syc-20375742

Baylor College of Medicine. Eating for Hunger or Pleasure? Regulating These Feeding Behaviors Involves Different Brain Circuits. https://medicalxpress.com/news/2021-07-hunger-pleasure-behaviors-involves-brain.html

He Yanlin et al. “5-HT Recruits Distinct Neurocircuits to Inhibit Hunger-Driven and Non-Hunger-Driven Feeding.” Molecular Psychiatry, July 2021, pp. 1–14. www.nature.com https://doi.org/10.1038/s41380-021-01220-z