Τύποι θεραπείας καρκίνου: Μάθε τα πάντα γύρω από την διαδικασία τους

Με ποιες θεραπευτικές μεθόδους οι επιστήμονες καταπολεμούν τον καρκίνο;

1. Χημειοθεραπεία

H χημειοθεραπεία αποτρέπει τον καρκίνο από την μετάσταση, επιβραδύνει την ανάπτυξη του και καταφέρνει να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Ωστόσο, η εν λόγω θεραπεία μπορεί να προκαλέσει διάφορες παρενέργειες διότι στοχεύει σε όλα τα κύτταρα του σώματος που αναπτύσσονται γρήγορα, ανάμεσα τους και υγιή κύτταρα, όπως τα κύτταρα του αίματος, του στόματος, του πεπτικού συστήματος και των θυλακίων της τρίχας. Σημειώνεται ότι υπάρχουν πάνω από 100 τύποι χημειοφαρμάκων, από τα οποία ο γιατρός θα επιλέξει το καταλληλότερο ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου που έχει να αντιμετωπίσει και διατίθενται σε μορφή χαπιού, αλοιφής και σε ενέσιμη μορφή.

2. Ραδιοθεραπεία

Η ραδιοθεραπεία είναι ακτινοβολία εξωτερικής δέσμης. Αυτή η θεραπεία επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα μιας συγκεκριμένης περιοχής και όχι ολόκληρου του σώματος, με σωματίδια υψηλής ενέργειας (πρωτονιακή ή σωματιδιακή θεραπεία) ή με κύματα (ακτίνες Χ. Ο πιο συνηθισμένος τύπος ραδιοθεραπείας είναι η ακτινοβολία εξωτερικής δέσμης που πραγματοποιείται με την χρήση ενός ειδικού μηχανήματος έξω από το σώμα.

3. Βραχυθεραπεία – εσωτερική ακτινοβολία

Κατά τη διαδικασία της βραχυθεραπείας, τοποθετούνται ραδιενεργά εμφυτεύματα στο μέγεθος ενός κόκκου ρυζιού στο σώμα του ασθενούς, στο σημείο του όγκου. Η ακτινοβολία σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα, ωστόσο, μετά τη διαδικασία, για ένα χρονικό διάστημα το σώμα παραμένει ραδιενεργό, οπότε πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με άλλους ανθρώπους. Ρωτήστε το γιατρό σας για τα χρονικά περιθώρια που συστήνονται.

4. Ανοικτή χειρουργική επέμβαση

Η αντιμετώπιση του καρκίνου με χειρουργική επέμβαση λειτουργεί καλύτερα στην περίπτωση ενός συμπαγούς όγκου που υπάρχει σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Η χειρουργική επέμβαση δεν μπορεί να θεραπεύσει τον καρκίνο που έχει ήδη εξαπλωθεί ή τον καρκίνο του αίματος, όπως η λευχαιμία. Κατά τη διαδικασία, ένας χειρουργός κάνει μια τομή στο δέρμα με ένα νυστέρι και αφαιρεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του όγκου. Σημειώνεται ότι μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθούν λεμφαδένες ή ιστοί για περεταίρω έλεγχο. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ανοικτή χειρουργική επέμβαση.

5. Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική επέμβαση

Ο στόχος αυτής της διαδικασίας είναι ο ίδιος με την ανοικτή χειρουργική επέμβαση, δηλαδή η αφαίρεση του όγκου, ιστών και λεμφαδένων εάν χρειαστεί. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση, ο χειρουργός, αντί για μια μεγάλη περικοπή, κάνει αρκετές μικρές, όπου στην μια περικοπή τοποθετεί έναν σωλήνα με μια μικρή φωτογραφική μηχανή για να μπορεί να βλέπει μέσα στο σώμα και στις άλλες περικοπές τοποθετεί τα απαραίτητα εργαλεία. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση και συνήθως διαρκεί λιγότερο από την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση.

6. Άλλες χειρουργικές επεμβάσεις

• Η κρυοχειρουργική χρησιμοποιεί πολύ κρύο αέριο αζώτου, για να παγώσει τους μη φυσιολογικούς ιστούς. Μπορεί να θεραπεύσει μερικούς πρώιμους καρκίνους του δέρματος, αμφιβληστροειδοβλαστώματα και προκαρκινικές κηλίδες στο δέρμα ή τον τράχηλο.
• Η φωτοδυναμική θεραπεία είναι μια λαπαροσκοπική χειρουργική, κατά την οποία τοποθετούνται φάρμακα κοντά στους όγκους. Το φως ενεργοποιεί τα φάρμακα, τα οποία με τη σειρά τους σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα.
• Η χειρουργική επέμβαση με λέιζερ χρησιμοποιεί ισχυρές δέσμες φωτός για να κόψει το δέρμα. Είναι πολύ αποδοτική τεχνική για πολύ μικρές περιοχές και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συρρικνώσει τους όγκους.

7. Μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων

Τα  βλαστικά κύτταρα υπάρχουν στο αίμα και στο μυελό των οστών, αλλά δεν έχουν ωριμάσει ακόμη στην τελική τους μορφή. Ο γιατρός τα χρησιμοποιεί για να αντικαταστήσει τα κύτταρα του μυελού των οστών, τα οποία έχουν καταστραφεί από άλλες θεραπείες, πράγμα που σημαίνει ότι ο ασθενής θα είναι πλέον σε θέση να δεχτεί μεγαλύτερες δόσεις θεραπειών. Σε κάποιες περιπτώσεις τα βλαστικά κύτταρα είναι σε θέση να  βρουν και να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα και οι μεταμοσχεύσεις τους γίνονται μέσω ενός καθετήρα, όπως γίνεται η μετάγγιση του αίματος.

8. Ιατρική ακριβείας (γονιδιώματος)

Η εξατομικευμένη ιατρική, χρησιμοποιεί το γενετικό προφίλ και άλλα στοιχεία του ασθενούς για να βρεθεί η πιο κατάλληλη θεραπεία για το συγκεκριμένο είδος καρκίνου. Ουσιαστικά, ο γιατρός χρησιμοποιώντας το μοντέλο “one-size-fit-all”, επιλέγει την καταλληλότερη μέθοδο θεραπείας που λειτουργεί καλύτερα για τους περισσότερους παρόμοιους καρκίνους, με αυτόν του ασθενούς, αποτρέποντας τις εικασίες και τα πειράματα στην επιλογή των φαρμάκων. Σημειώνεται ότι αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται ευρέως για όλες τις μορφές της ασθένειας.

9. Στοχοθετημένες θεραπείες

Οι στοχοθετημένες θεραπείες, συνήθως συνδυάζονται με άλλες θεραπείες. Πρόκειται για ισχυρές θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία, οι οποίες αντί να σκοτώνουν όλα τα κύτταρα που αναπτύσσονται γρήγορα, στοχεύουν στα τμήματα των καρκινικών κυττάρων που τα κάνουν να διαφέρουν από τα άλλα κύτταρα. Τα στοχοθετημένα φάρμακα διακόπτουν την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων γύρω από τα καρκινικά κύτταρα και απενεργοποιούν τα σήματα του σώματος που βοηθούν στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Επιπρόσθετα, διατάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα ή να αλλάξει τις πρωτεΐνες που τα τροφοδοτούν ώστε να πεθάνουν.

10. Ορμονική θεραπεία

Η Ορμονική θεραπεία ονομάζεται και ενδοκρινική θεραπεία και στοχεύει καρκίνους που χρησιμοποιούν τις ορμόνες για να αναπτυχθούν. Υπάρχουν δύο είδη αυτής της θεραπείας. Η μία εμποδίζει την παραγωγή ορμονών και η άλλη «προγραμματίζει» τις ορμόνες να δουλεύουν όπως πρέπει. Σημειώνεται ότι σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η αφαίρεση κάποιου οργάνου που παράγει ορμόνες, όπως οι ωοθήκες ή οι όρχεις. Οι γιατροί χρησιμοποιούν την ορμονική θεραπεία σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους που συρρικνώνουν τον όγκο πριν από τη χειρουργική επέμβαση ή τη θεραπεία ή για να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Υπογραμμίζεται τέλος, ότι η εν λόγω θεραπεία, που παρέχεται σε μορφή χαπιών ή σε ενέσιμη μορφή, μπορεί ακόμη και να μειώσει τις πιθανότητες επανεμφάνισης του καρκίνου.

11. Γονιδιακή θεραπεία

Αυτή η θεραπεία χρησιμοποιεί έναν ειδικό φορέα, συνήθως έναν ιό, για να τοποθετήσει το RNA ή το DNA του στα ζωντανά κύτταρα του σώματος. Για να γίνει αυτό, ο γιατρός είτε θα αφαιρέσει μερικά από τα κύτταρα του ασθενούς και θα τοποθετήσει τα προαναφερθέντα γενετικά υλικά σε αυτά σε εργαστηριακό περιβάλλον και ακολούθως θα τα επανατοποθετήσει στο σώμα του ασθενούς, είτε θα εμφυτεύσει απευθείας τον φορέα στο σώμα του ασθενούς. Τα τροποποιημένα κύτταρα, όταν εισέλθουν στο σώμα του ασθενούς, είτε σκοτώνουν τα καρκινικά, είτε επιβραδύνουν την ανάπτυξη τους, είτε βοηθούν τα υγιή κύτταρα να καταπολεμήσουν τα καρκινικά πιο αποτελεσματικά. Σημειώνεται ότι αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται ακόμη ευρέως, αλλά αρκετοί τύποι της είναι διαθέσιμοι για ορισμένες ασθένειες.

12. Ανοσοθεραπεία

Αυτός ο τύπος βιολογικής θεραπείας χρησιμοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα για την καταπολέμηση του καρκίνου. Η μέθοδος αυτή, είτε ενισχύει το ανοσοποιητικό  σύστημα είτε σηματοδοτεί τα καρκινικά κύτταρα έτσι ώστε το ανοσοποιητικό να τα εντοπίζει και να τα καταστρέφει πιο εύκολα. Διατίθεται σε μορφή χαπιού, ενέσιμη μορφή, ως κρέμα δέρματος ή χορηγείται μέσω ενός καθετήρα κατευθείαν στην ουροδόχο κύστη.

Ποιοι τύποι ανοσοθεραπείας υπάρχουν;

• Οι αναστολείς του ανοσοποιητικού σημείου ελέγχου, είναι φάρμακα που απελευθερώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και το βοηθούν στην εύρεση, επίθεση και καταστροφή των καρκινικών κυττάρων.
• Τα εμβόλια για τον καρκίνο ξεκινούν μια ανοσοαπόκριση κατά των καρκινικών κυττάρων, ώστε το σώμα να μπορέσει να τους επιτεθεί πιο αποτελεσματικά. Σημειώνεται ότι τα εν λόγω εμβόλια, μπορούν ακόμη και να αποτρέψουν ορισμένους τύπους καρκίνου.
• Τα μονοκλωνικά αντισώματα είναι φάρμακα που παρασκευάζονται σε εργαστηριακό περιβάλλον και λειτουργούν όπως τα φυσικά αντισώματα, σηματοδοτώντας τα καρκινικά κύτταρα ως εκείνα στα οποία πρέπει να επιτεθεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Επιπρόσθετα, μπορούν να βοηθήσουν τη χημειοθεραπεία και την ακτινοβολία, κατευθύνοντας τις απευθείας στα καρκινικά κύτταρα.

13. Έγκυρη μεταφορά κυττάρων (ACT)

Αυτός είναι ένας άλλος τύπος ανοσοθεραπείας, αλλά περιλαμβάνει και τη γονιδιακή θεραπεία. Οι γιατροί λαμβάνουν κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος μέσω του αίματος του ασθενούς, προσθέτοντας σε αυτά γονίδια, αλλάζοντας τα με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σε θέση να εντοπίζουν και να καταστρέφουν αποτελεσματικότερα τα καρκινικά κύτταρα. Ακολούθως, οι γιατροί αναπτύσσουν πολλαπλά τέτοια κύτταρα σε εργαστηριακό περιβάλλον και τα τοποθετούν στο σώμα του ασθενούς. Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής, το μόνο είδος ACT που έχει εγκριθεί από τον FDA, ονομάζεται θεραπεία CAR T-cell.