Βερβερίδα & Βερβερίνη: 10+1 παθήσεις στις οποίες μπορούν να βοηθήσουν

Τι είναι η βερβερίδα;

Η βερβερίδα (Berberis vulgaris) είναι ένα φυλλοβόλο δενδρύλλιο που φυτρώνει σε όλη την Ευρώπη, αλλά η χρήση της ως φαρμακευτικό βότανο είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στο Ιράν. Διάφορα μέρη του φυτού (ρίζα, φλοιός, φύλλα, καρπός) χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική για τις ευεργετικές ιδιότητες που παρουσιάζουν για την υγεία.

Η ρίζα και ο φλοιός της βερβερίδας είναι πλούσια σε δραστικά συστατικά με κυριότερα τα αλκαλοειδή βερβερίνη, παλματίνη και κολουμπαμίνη. Οι εδώδιμοι καρποί της περιέχουν επίσης οργανικά οξέα, όπως η βιταμίνη C, σάκχαρα, πηκτίνη, κιτρικό και μηλικό οξύ. Το συστατικό της βερβερίδας που έχει μελετηθεί εκτενέστερα και στο οποίο φαίνεται πως οφείλονται πολλές από τις φαρμακευτικές της ιδιότητες είναι η βερβερίνη.

Κατά τη διάρκεια των ετών η βερβερίδα έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων υγείας, όπως οι γαστρεντερικές διαταραχές, οι δερματικές παθήσεις, η υπέρταση, η ταχυκαρδία, κλπ.

Σε ποιες καταστάσεις μπορεί να είναι ωφέλιμη η βερβερίδα;

1. Σακχαρώδης διαβήτης

Η βερβερίνη, το κύριο δραστικό συστατικό της βερβερίδας, έχει παρουσιάσει αντιδιαβητική δράση σε μελέτες και φαίνεται πως είναι επίσης αποτελεσματική στην αντιμετώπιση της διαβητικής νεφροπάθειας, νευροπάθειας και μυοκαρδιοπάθειας. Διάφοροι μηχανισμοί δράσης έχουν προταθεί συμπεριλαμβανομένων της αύξησης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, ρύθμισης της μικροχλωρίδας του εντέρου, αναστολής της γλυκονεογένεσης στο ήπαρ, κλπ.

2. Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Η υπερινσουλιναιμία και η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι δύο βασικές καταστάσεις που σχετίζονται με την παθογένεση του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS). Η βερβερίνη έχει την ικανότητα να μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη με παρόμοιο τρόπο που δρα το φάρμακο μετφορμίνη, με αποτέλεσμα να θεωρείται ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για τη θεραπεία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών.

Μια κλινική μελέτη μάλιστα έδειξε πως η χορήγηση βερβερίνης σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών που υποβλήθηκαν σε εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), είχε ως αποτέλεσμα την επαγωγή της ωορρηξίας και αύξηση της πιθανότητας εγκυμοσύνης.

3. Υπέρταση

Η βερβερίδα έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στην παραδοσιακή ιατρική για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και κλινικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τα ευεργετικά αυτά αποτελέσματα.

4. Αθηροσκλήρωση

Αρκετές μελέτες έχουν παρατηρήσει ευεργετική δράση της βερβερίδας στην πρόληψη εμφάνισης αθηροσκλήρωσης και αρκετοί μηχανισμοί δράσης έχουν προταθεί, ωστόσο απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν.

5. Υψηλή χοληστερόλη

Η βερβερίνη, σύμφωνα με μελέτες, έχει την ικανότητα να μειώνει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων, ολικής και LDL χοληστερόλης στο αίμα, αλλά και να αυξάνει την περιεκτικότητα σε HDL χοληστερόλη. Υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί δράσης που έχουν αναγνωριστεί με έναν από αυτούς να είναι η μείωση της εντερικής απορρόφησης της χοληστερόλης.

Λόγω της ευεργετικής αυτής δράσης που παρουσιάζει η βερβερίνη, υποστηρίζεται πως θα μπορούσε να αποτελέσει ένα εξαιρετικό υποκατάστατο για άτομα με υψηλή χοληστερόλη, που παρουσιάζουν ευαισθησία στις στατίνες (φάρμακα που συνήθως χρησιμοποιούνται για τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης).

6. Καρκίνος

Η βερβερίνη, το κύριο δραστικό συστατικό της βερβερίδας, έχει αποδεδειγμένες αντικαρκινικές ιδιότητες ενάντια σε αρκετές καρκινικές κυτταρικές σειρές, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παχέος εντέρου, του μαστού, των ωοθηκών, του ήπατος, του προστάτη, του στόματος, του παγκρέατος, της λευχαιμίας, του μελανώματος και του γλοιοβλαστώματος, με αποτέλεσμα να αποτελεί έναν πολλά υποσχόμενο αντικαρκινικό παράγοντα για τους ανθρώπους.

7. Διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος

Η βερβερίνη φαίνεται να έχει ευεργετικές ιδιότητες όσον αφορά ορισμένες διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, οι επιληπτικές κρίσεις, η κατάθλιψη, το οξύ ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και η νόσος του Parkinson. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα σε κλινικό επίπεδο για να επιβεβαιωθεί η δράση της και να χρησιμοποιηθεί ιατρικά.

8. Διάρροια

Η βερβερίνη χρησιμοποιείται ευρύτατα στην Κίνα για την αντιμετώπιση της διάρροιας και της γαστρεντερίτιδας. Κλινικές μελέτες έχουν παρατηρήσει βελτίωση της διάρροιας ύστερα από χρήση βερβερίνης, η οποία φαίνεται πως πιθανότατα δρα μέσω συστολής των λείων μυών και αναστολής της συσσώρευσης εντερικού υγρού και της έκκρισης ιόντων. Οι αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες της φαίνεται επίσης να συμβάλουν ευεργετικά σε αυτή την περίπτωση.

9. Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος

Μελέτες σε ζώα αλλά και σε ανθρώπους έχουν δείξει πως η βερβερίνη έχει την ικανότητα να μειώνει την περιεκτικότητα λίπους στο ήπαρ με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος.

10. Φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας

Η βερβερίδα σύμφωνα με μελέτες in vitro παρουσιάζει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες πιθανότατα σχετίζονται με την ευεργετική δράση που φαίνεται να παρουσιάζει το τζελ βερβερίδας στην αντιμετώπιση της ουλίτιδας, της υποτροπιάζουσας αφθώδους στοματίτιδας και στην απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας.

11. Βακτηριακές λοιμώξεις

Η βερβερίνη έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες ενάντια σε ένα ευρύ φάσμα μικροοργανισμών και σύμφωνα με μελέτες, η συνδυαστική χρήση της με αντιβιοτικά μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα αυτών όσον αφορά την αντιμετώπιση βακτηριακών λοιμώξεων από στελέχη που παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά.