Η βιταμίνη Κ είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία διατίθεται σε δύο μορφές. Η κύρια μορφή της είναι η φυλλοκινόνη (Κ1), που βρίσκεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως η λαχανίδα και το σπανάκι, ενώ η άλλη μορφή της είναι οι μενακινόνες (Κ2), που βρίσκονται σε ορισμένες ζωικές τροφές και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση. Οι μενακινόνες μπορούν επίσης να παραχθούν από τα βακτήρια που ζουν στο έντερο.
Η βιταμίνη Κ συναντάται και σε συνθετική μορφή, που ονομάζεται μεναδιόνη, η οποία είναι η πιο ισχυρή, αλλά σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς μπορεί να μην απορροφάται αποτελεσματικά από τους ανθρώπους.
Ποιος είναι ο ρόλος της βιταμίνης Κ;
Η βιταμίνη Κ είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική πήξη του αίματος, καθώς βοηθά στη δημιουργία διαφόρων πρωτεϊνών (πχ. προθρομβίνη) που παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτή. Η βιταμίνη Κ είναι επίσης απαραίτητη για τη σύνθεση πρωτεϊνών που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των οστών, όπως για παράδειγμα η οστεοκαλσίνη, η οποία εμπλέκεται στην παραγωγή υγιούς οστικού ιστού.
Η βιταμίνη Κ βρίσκεται σε όλο το σώμα (ήπαρ, εγκέφαλος, πάγκρεας, οστά, καρδιά, κλπ), αλλά διασπάται πολύ γρήγορα και αποβάλλεται μέσω των ούρων ή των κοπράνων, με αποτέλεσμα σπάνια να φτάνει σε τοξικά επίπεδα στο σώμα ακόμη και μετά από υψηλή πρόσληψή της.
Ποια είναι η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης Κ;
ΟΜΑΔΑ | ΕΠΑΡΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ |
Βρέφη (0-6 μηνών) | 2 mcg |
Βρέφη (7-12 μηνών) | 2,5 mcg |
Παιδιά (1-3 ετών) | 30 mcg |
Παιδιά (4-8 ετών) | 55 mcg |
Παιδιά (9-13 ετών) | 60 mcg |
Έφηβοι (14-18 ετών) | 75 mcg |
Ενήλικες άνδρες (19+ ετών) | 120 mcg |
Ενήλικες γυναίκες (19+ ετών) | 90 mcg |
Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες (14-18 ετών) | 75 mcg |
Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες (19+ ετών) | 90 mcg |
Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε βιταμίνη Κ;
- Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (πχ. λαχανίδα, σπανάκι, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, μαρούλι, κλπ)
- Σογιέλαιο
- Κραμβέλαιο
- Φύλλα γογγυλιού
- Τυρί τσένταρ
- Πράσινο τσάι
- Βρώμη
- Μπρόκολο
- Κουνουπίδι
- Δαμάσκηνα
- Μοσχαρίσιο συκώτι
- Ακτινίδιο
Μια ισορροπημένη διατροφή συνήθως παρέχει αρκετή βιταμίνη Κ και δεν υπάρχει ανάγκη για λήψη συμπληρωμάτων. Εξάλλου, η βιταμίνη Κ δεν διατίθεται ως συμπλήρωμα διατροφής μόνης της, αλλά μόνο σε μικρές ποσότητες σε πολυβιταμίνες, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο μετά συνταγογράφηση από γιατρό.
Ποια άτομα μπορεί να χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης Κ;
- Άτομα με σύνδρομο δυσαπορρόφησης και στεατόρροια
- Άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη
- Άτομα με κοιλιοκάκη
- Άτομα με κυστική ίνωση
- Άτομα με ελκώδη κολίτιδα
- Άτομα με παγκρεατίτιδα
- Άτομα που έχουν κάνει χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ολόκληρου ή μέρους του παγκρέατος (παγκρεατεκτομή)
- Άτομα μη ηπατική νόσο
- Άτομα με απόφραξη του χοληδόχου πόρου
- Άτομα που ακολουθούν μακρά θεραπεία με αντιβιοτικά
Τα νεογέννητα μωρά χρειάζονται επίσης βιταμίνη Κ, για την αποφυγή προβλημάτων αιμορραγίας, με αποτέλεσμα να τους χορηγείται μια ένεση βιταμίνης Κ λίγες ώρες μετά τη γέννηση. Τα πρόωρα γεννημένα μωρά μπορεί να έχουν ακόμη πιο χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης Κ;
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Κ είναι σπάνια σε ενήλικες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε μερικές περιπτώσεις ατόμων που χρησιμοποιούν φάρμακα που παρεμποδίζουν το μεταβολισμό της βιταμίνης Κ ή ατόμων που αντιμετωπίζουν κάποιο είδος δυσαπορρόφησης θρεπτικών συστατικών και τροφών.
Μερικά πιθανά συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης Κ είναι τα εξής:
- Προβλήματα με την πήξη του αίματος
- Ξαφνική αιμορραγία
- Οστεοπενία ή οστεοπόρωση