Υγεία των ούλων: Πώς συνδέεται με την ανάπτυξη άνοιας;

Το γεγονός ότι η υγεία των ούλων μπορεί να αποτελέσει δείκτη της γνωστικής λειτουργίας φαντάζει απίθανο, είναι όμως αληθινό. Συγκεκριμένα, οι ασθένειες των ούλων, ειδικά αν είναι μη αντιστρεπτές και σχετίζονται με την απώλεια δοντιών, ενδεχομένως συνδέονται με την εξασθένηση της γνωστικής λειτουργίας ή ακόμα και την εμφάνιση άνοιας μετά από 20 χρόνια.

Μετά από πολυετή μελέτη της οδοντικής υγείας ενός πλήθους ανθρώπων, διαπιστώθηκε ότι οι συμμετέχοντες με τις πιο σοβαρές ασθένειες των ούλων είχαν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν γνωστική δυσλειτουργία ή και άνοια στο πέρας της μελέτης. Ωστόσο, οι συμμετέχοντες που εμφάνισαν ελάχιστες και ήπιες ασθένειες στα ούλα φάνηκε να έχουν περίπου τις ίδιες πιθανότητες εμφάνισης γνωστικής δυσλειτουργίας με εκείνους που δεν παρουσίασαν καθόλου οδοντικά προβλήματα υγείας.

Η εν λόγω έρευνα διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα και διήρκησε συνολικά 20 χρόνια. Στην έρευνα συμμετείχαν 8275 άνθρωποι με μέση ηλικία τα 63 έτη, εκ των οποίων κανείς δεν έπασχε από άνοια στην αρχή. Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν ως προς την επιδείνωση της γνωστικής τους λειτουργίας και την εμφάνιση άνοιας, καθώς και ως προς την υγεία των ούλων τους.

Στην αρχή της μελέτης, υποβλήθηκαν σε πλήρη περιοδοντική εξέταση που περιελάμβανε μέτρηση του βάθους διείσδυσης των ούλων και της ποσότητας αιμορραγίας. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες με βάση τη σοβαρότητα και την έκταση των νόσων των ούλων τους και τον αριθμό των δοντιών που είχαν χάσει κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αναλυτικότερα, κατά την έναρξη της έρευνας, το 22% των συμμετεχόντων δεν έπασχε από κάποια ασθένεια των ούλων, το 12% είχε ήπια ουλίτιδα, το 12% είχε σοβαρή φλεγμονή των ούλων, το 8% είχε μερική απώλεια δοντιών, το 12% είχε νόσο στους γομφίους, το 11% είχε απώλεια δοντιών σε υψηλό ποσοστό, το 6% είχε σοβαρή νόσο των ούλων και το 20% δεν είχε καθόλου δόντια. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη μελέτη υπήρχε ένας περιοριστικός παράγοντας: η ηλικία των συμμετεχόντων. Λόγω του ότι η μέση ηλικία τους ήταν τα 63 έτη, είναι πιθανό η εξασθένηση της γνωστικής λειτουργίας να είχε ήδη αρχίσει, πριν την εμφάνιση νόσων των ούλων και των δοντιών. 

Στο τέλος της έρευνας, αξιολογήθηκαν εκ νέου οι 4559 συμμετέχοντες, των οποίων η πορεία είχε παρακολουθηθεί για περίπου 18 χρόνια. Από το σύνολο αυτό, 1.569 άτομα εμφάνισαν άνοια κατά τη διάρκεια της μελέτης, ή ποσοστό 19%. Όσον αφορά τους συμμετέχοντες που στην αρχή της έρευνας ήταν υγιείς, δηλαδή είχαν υγιή ούλα και όλα τα δόντια τους στην αρχή της μελέτης, μέχρι το τέλος οι 264 από τους 1.826, ή το 14% εμφάνισαν άνοια. Για τα άτομα με ήπια ουλίτιδα, 623 από τους 3.470, ή το 18%, εμφάνισαν άνοια, ενώ από τους συμμετέχοντες με σοβαρή ουλίτιδα, 306 από τους 1.368, ή το 22%, εμφάνισαν άνοια. Τέλος, από την ομάδα συμμετεχόντων που δεν είχαν δόντια, 376 από τους 1.611, ή το 23%, εμφάνισαν άνοια. 

Αναλύοντας τα ευρήματα της μελέτης ως προς την γνωστική εξασθένηση και την εμφάνιση άνοιας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ομάδα χωρίς δόντια είχε περίπου διπλάσια πιθανότητα σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες με υγιή ούλα και όλα τους τα δόντια. Τα άτομα με μέση ή σοβαρή ασθένεια των ούλων που είχαν ακόμη μερικά δόντια, είχαν 20% μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ήπια γνωστική εξασθένηση ή άνοια σε σύγκριση με την υγιή ομάδα. Φυσικά, εξετάστηκαν παράλληλα και άλλοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας, όπως ο διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη και το κάπνισμα. 

Ο επικεφαλής της έρευνας δήλωσε ότι η καλή στοματική και οδοντική υγιεινή εξασφαλίζουν την υγεία των δοντιών και ούλων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Η συγκεκριμένη μελέτη δεν δείχνει ότι η παραμέληση της υγιεινής του στόματος προκαλεί άνοια, αλλά παρουσιάζει απλώς την μεταξύ τους συσχέτιση. Όπως είναι λογικό, απαιτείται περισσότερη έρευνα στον τομέα αυτό, προκειμένου να εντοπιστεί η σχέση μεταξύ του μικροβιώματος του στόματος και της γνωστικής λειτουργίας, ώστε να διαπιστωθεί και το αν η φροντίδα των ούλων μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση άνοιας.