Παθολογικές καταστάσεις που επηρεάζουν το ύψος

Δυσανεξία στη γλουτένη

Πολλά παιδιά με δυσανεξία στη γλουτένη έχουν κοντό ανάστημα. Μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά που διεγνώσθησαν με κοιλιοκάκη και ακολούθησαν μια διατροφή χωρίς γλουτένη ξανακέρδισαν μέρος του ύψους ή και όλο το ανάστημα που θα έπαιρναν, αρκεί να βρίσκονται εντός των ορίων ανάπτυξής τους.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, οπότε δεν είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι ένα παιδί μπορεί να είναι κοντύτερο από τους συνομηλίκους τους, όταν μεγαλώνει με σταθερό ρυθμό και θα οδηγηθεί σε ένα φυσιολογικό–προς το κατώτερο όριο-ανάστημα. Απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση όμως όταν τα παιδιά πέφτουν από τις σωματομετρικές καμπύλες ανάπτυξής τους ή ξαφνικά επιβραδύνουν, σταματούν την ανάπτυξή τους.
Έρευνες έχουν δείξει ότι σε παιδιατρικούς πληθυσμούς με ανεξήγητα κοντό ανάστημα, το 3-8% των παιδιών διεγνώσθη με κοιλιοκάκη. Από τα παιδιά αυτά ελάχιστα παρουσίαζαν άλλα συνοδά γαστρεντερικά συμπτώματα της ασθένειας. Για το λόγο αυτό οι επιστήμονες προειδοποιούν τους παιδιάτρους να μην χρησιμοποιούν μόνο τα γαστρεντερικά συμπτώματα ως δείκτη διάγνωσης, καθώς τα περισσότερα παιδιά των μελετών δεν εμφανίζουν πεπτικά προβλήματα.

Πολλοί γονείς και παιδιά ελπίζουν ότι θα σημειωθεί σημαντική ανάπτυξη όταν το παιδί διαγνωστεί με κοιλιοκάκη και ξεκινήσει μια δίαιτα χωρίς γλουτένη. Αναφορές δηλώνουν ότι αυτό συμβαίνει συχνά. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις παιδιών και εφήβων που όταν ξεκίνησαν μια δίαιτα χωρίς γλουτένη ξεπέρασαν σε ύψος του περισσότερους από τους συνομηλίκους τους.

Οι λίγες μελέτες που έχουν γίνει σε αυτό το θέμα τείνουν να υποστηρίζουν την ιδέα της αύξησης του αναστήματος, αν και οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ανάπτυξη δεν συμβαίνει πάντα πλήρως.
Μελέτη, που πραγματοποιήθηκε στην Ινδία το 2007, διαπίστωσε ότι το 60% των υπό μελέτη ατόμων υπέφεραν από υποσιτισμό λόγω μη διαγνωσμένης κοιλιοκάκης. Επιπλέον, περισσότερα από τα ¾ των παιδιών ήταν μικρότερα σε μέγεθος από το 97,5% των συνομηλίκων τους. Στη διάρκεια παρακολούθησης των παιδιών που πάσχουν από κοιλιοκάκη (κατά μέσο όρο περισσότερο από 3,5) το 84% των παιδιών ανέκαμψαν από αυτόν τον υποσιτισμό που προκαλούσε η νόσος και πολλά απ’ αυτά μεγάλωσαν πολύ γρήγορα στα αρχικά στάδια-τα παιδιά κέρδισαν κατά μέσο όρο 5,5 ίντσες ύψος στον πρώτο χρόνο διάγνωσης. Ωστόσο, η ανάπτυξή τους μειώθηκε στη συνέχεια κατά μέσο όρο 2,2 ίντσες τα επόμενα χρόνια.

Μια άλλη μελέτη στη Σερβία που δημοσιεύθηκε το 2009, είχε παρόμοια αποτελέσματα. Οι ερευνητές εξέτασαν 90 παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 7 ετών με κοιλιοκάκη και διαπίστωσαν ότι τα παιδιά μεγάλωσαν ταχύτερα από τους συνομηλίκους τους κατά τη διάρκεια του πρώτου έως τριών ετών που τρέφονταν χωρίς γλουτένη.
Οι προαναφερθείσες μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει ελπίδα για ένα πολύ κοντό παιδί, πριν την εφηβεία ή ακόμη και στην πρώιμη εφηβεία που διαγιγνώσκεται με κοιλιοκάκη και θέλει να ψηλώσει περισσότερο. Ωστόσο, μια άλλη μελέτη προειδοποιεί ότι η αύξηση ενδέχεται να μην είναι η αναμενόμενη, ειδικά σε παιδιά με καθυστερημένη διάγνωση.

Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε το 2005 και περιλάμβανε 50 παιδιά «καθυστερημένης διάγνωσης» από 2 έως 10 ετών (τη στιγμή της διάγνωσης). Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής υποδηλώνουν ότι, στα παιδιά με κοιλιοκάκη και καθυστερημένη διάγνωση, η θεραπεία με δίαιτα χωρίς γλουτένη οδηγεί σε ομαλοποίηση της σωματικής μάζας και σημαντική αλλά ατελή ανάκαμψη [τιμή ύψους για την ηλικία] κατά τη διάρκεια των 4 ετών που ακολούθησαν.
Η έγκαιρη διάγνωση της κοιλιοκάκης φαίνεται να είναι σημαντική στον καθορισμό του τελικού ύψους των παιδιατρικών ασθενών.

Ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης

Οι ορμόνες παίζουν ρόλο σχεδόν σε κάθε σημαντική λειτουργία του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης. Εάν το σώμα ενός ανθρώπου δεν παράγει αρκετή αυξητική ορμόνη, μπορεί να χρειαστεί να κάνει ενέσεις.

Αρκετοί αδένες στο σώμα παράγουν ορμόνες, αλλά οι επιστήμονες υγείας θεωρούν την υπόφυση ως τον κύριο αδένα ελέγχου. Όχι μόνο ελέγχει άλλους αδένες, αλλά επίσης παράγει την ορμόνη που ενεργοποιεί την ανάπτυξη του σώματος.

Η υπόφυση βρίσκεται στον εγκέφαλο κάτω από τον υποθάλαμο. Εκκρίνει ορμόνες ως απόκριση σε χημικά ερεθίσματα από τον υποθάλαμο.

Η ανθρώπινη αυξητική ορμόνη (HGH) επηρεάζει το ύψος του ατόμου, καθώς και την ανάπτυξη οστών και μυών του. Είναι ζωτικής σημασίας για διαδικασίες που εμπλέκονται στην φυσιολογική ανάπτυξη του ανθρώπου.

Γενετικοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν σε έλλειψη αυξητικής ορμόνης στα παιδιά. Η βλάβη στην υπόφυση είναι μια κοινή αιτία ανεπάρκειας σε ενήλικες. Τα παιδιά με χαμηλά επίπεδα ή με έλλειψη αυξητικής ορμόνης μπορεί ή όχι να είναι μικρότερα κατά τη γέννηση. Τα προβλήματα ανάπτυξης μπορεί να εμφανιστούν εγκαίρως, για παράδειγμα, να είναι μικρότερα από τους συμμαθητές τους και να μεγαλώνουν λιγότερο από 2 ίντσες το χρόνο.

Μερικά παιδιά δεν μπορούν να παράγουν αυξητική ορμόνη όταν γεννιούνται και συνεχίζουν να έχουν χαμηλά επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης στα παιδιά είναι:

Μικρότερο μέγεθος από άλλα παιδιά στην ηλικία τους
Παχουλό σώμα
Μειωμένη ανάπτυξη των μαλλιών
Καθυστερημένη εφηβεία
Κοντό ανάστημα

Σε ορισμένα παιδιά, η έλλειψη αυξητικής ορμόνης είναι μέρος μιας γενετικής κατάστασης, αλλά μερικές φορές η αιτία της ανεπάρκειας είναι άγνωστη. Η πιο κοινή θεραπεία τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά είναι η θεραπεία με αυξητική ορμόνη, με χρήση εργαστηριακών ενέσεων HGH.

Οι δόσεις είναι συχνές εβδομαδιαίως ή σε καθημερινή βάση ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η ανεπάρκεια. Οι επιστήμονες σχεδίασαν την αυξητική ορμόνη όπου μιμείται τη συμπεριφορά της φυσικής αυξητικής ορμόνης στο σώμα. Η αυξητική ορμόνη συνταγογραφείται πάντα από τον ιατρό.
Η θεραπεία με αυξητική ορμόνη χορηγείται συχνά για αρκετά χρόνια. Οι ασθενείς πρέπει να βλέπουν τον γιατρό τους κάθε μήνα για να ελέγχεται η κατάστασή τους