Η αναφυλαξία είναι μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση που δυνητικά μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο σε περίπτωση που δεν τύχει άμεσης αντιμετώπισης. Οι αλλεργικές αντιδράσεις, γενικά, ξεκινούν ξαφνικά μετά την έκθεση ενός ατόμου σε κάποιο αλλεργιογόνο, είτε αυτό είναι τροφή, είτε φάρμακο, είτε κάποιο έντομο.

Πώς θα αναγνωρίσετε την αναφυλαξία;

Τα συμπτώματα μιας ήπιας αλλεργικής αντίδρασης μπορεί να είναι κνησμός, έξαψη, πρήξιμο στα χείλη ή την γλώσσα ή και συνδυασμός αυτών των συμπτωμάτων.

Η αναφυλαξία όμως, θα παρουσιάσει συμπτώματα όπως οίδημα, σύσφιξη του λαιμού, δυσκολία στην αναπνοή, συριγμός, δύσπνοια, βήχας, ζάλη, λιποθυμία, κοιλιακές κράμπες, ναυτία, εμετός και διάρροια.

Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται η αναφυλαξία;

Η αναφυλαξία, είναι σημαντικό να αναγνωριστεί γρήγορα, ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα με επινεφρίνη. Η επινεφρίνη (μια ορμόνη που παράγεται από τα επινεφρίδια) είναι η πρωταρχική θεραπεία που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της αναφυλαξίας, διότι λειτουργεί μέσα σε λίγα λεπτά, αποτρέποντας την εξέλιξη των συμπτωμάτων.

Πολλοί αναρωτιούνται αν η επινεφρίνη μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και στην υποψία μιας αναφυλακτικής αντίδρασης. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η επινεφρίνη μπορεί να χορηγηθεί άμεσα όταν υπάρχει η οποιαδήποτε υποψία για αναφυλαξία, διότι ο κίνδυνος σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης είναι μεγαλύτερος από την ακατάλληλη λήψη της επινεφρίνης. Επιπλέον, η καθυστέρηση στην χορήγηση επινεφρίνης μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές αντιδράσεις, ακόμη και σε θάνατο.

Σημειώνεται ότι όποιος έχει υποβληθεί σε θεραπεία με επινεφρίνη μετά από αναφυλακτική αντίδραση, θα πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στο νοσοκομείο, όπου θα συνεχίσει να παρακολουθείται ιατρικά. Αυτό είναι απαραίτητο για δύο λόγους: α) ορισμένοι άνθρωποι ενδέχεται να έχουν παρατεταμένη αναφυλαξία, με τα συμπτώματα τους να διαρκούν αρκετές ώρες ή και ημέρες μετά την πρώτη αναφυλακτική αντίδραση β) ορισμένοι άνθρωποι εμφανίζουν διφασική αναφυλαξία, κατά την οποία τα συμπτώματα επαναλαμβάνονται αρκετές ώρες μετά την επίλυση των πρώτων συμπτωμάτων, ακόμη και χωρίς να εκτεθούν περαιτέρω σε κάποιο αλλεργιογόνο. Και για τις δυο περιπτώσεις η πρώτιστη θεραπεία είναι η επινεφρίνη.

Τα αντιισταμινικά και τα γλυκοκορτικοειδή λειτουργούν το ίδιο γρήγορα όπως η επινεφρίνη για την αναφυλαξία;

Η επινεφρίνη είναι η μοναδική θεραπεία που αντιμετωπίζει άμεσα την αναφυλαξία. Ούτε τα αντιισταμινικά, ούτε τα γλυκοκορτικοειδή λειτουργούν τόσο γρήγορα όσο η επινεφρίνη, ούτε μπορούν να θεραπεύσουν αποτελεσματικά τα σοβαρά συμπτώματα που σχετίζονται με την αναφυλαξία.

Ωστόσο, τα αντιισταμινικά, όπως η διφαινυδραμίνη (Benadryl) και η cetirizine (Zyrtec) και τα γλυκοκορτικοειδή, όπως η πρεδνιζόνη ή ένας συνδυασμός των δύο, χορηγούνται σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά πάντα μετά τη χορήγηση της επινεφρίνης.

Τα αντιισταμινικά ανακουφίζουν μόνο ορισμένα συμπτώματα της ήπιας αλλεργικής αντίδρασης, όπως ο κνησμός και η έξαψη, μέσα σε δύο περίπου ώρες. Τα γλυκοκορτικοειδή χρειάζονται ακόμη περισσότερο χρόνο για να έχουν αποτέλεσμα, επομένως δεν είναι χρήσιμα για τη θεραπεία των πολύ επιθετικών συμπτωμάτων.

Πώς θα αποτρέψετε μελλοντικές αναφυλακτικές αντιδράσεις;

Όποιος έχει βιώσει μια αναφυλακτική αντίδραση, διατρέχει μεγάλο κίνδυνο να την ξαναζήσει. Για αυτό, τα άτομα αυτά πρέπει να έχουν μαζί τους πάντα επινεφρίνη για να μπορέσουν να την χρησιμοποιήσουν ανά πάσα στιγμή. Επίσης, θα πρέπει να επισκεφτούν έναν αλλεργιολόγο για περαιτέρω αξιολόγηση και διαχείριση, ειδικά εάν υπάρχει αμφιβολία για το τι προκάλεσε την αναφυλαξία. Τέλος, πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να αποφεύγουν το αλλεργιογόνο που τους προκάλεσε αναφυλαξία (για αυτό πρέπει να το γνωρίζουν), επειδή ακόμη και η μικρή έκθεση μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.