Όταν ο Αϊνστάιν ρωτήθηκε τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να γίνουν τα παιδιά τους τόσο έξυπνα όσο εκείνος, τους πρότεινε να διαβάζουν στα παιδιά τους πολλά παραμύθια. Σήμερα μπορούμε, μέσα από συμπεριφορικά πειράματα, να δούμε πως η αλήθεια δεν απέχει τόσο από την συμβουλή του επιστήμονα: δεν πρέπει να αποσκοπούμε να γεμίσουμε με γνώσεις τον παιδικό εγκέφαλο κατευθείαν, αλλά πρέπει να υπάρχει ένα ‘’άγνωστο’’ γνωστικά κενό, το οποίο θα πυροδοτήσει την περιέργεια των παιδιών να εξερευνήσουν μόνα τους για την κατάκτηση της γνώσης.

Τα βρέφη που δείχνουν μεγαλύτερη περιέργεια είναι πιο έξυπνα;

Ξεκινώντας από την βρεφική ηλικία μπορούμε να αναγνωρίσουμε ενδείξεις για το αν ένα μωρό θα έχει αυξημένη περιέργεια όσο μεγαλώνει ή όχι. Σε ένα κλασσικό πείραμα για βρέφη οι ερευνητές τους δείχνουν διάφορα αντικείμενα από την καθημερινότητα τους, τα οποία είτε παρουσιάζονται με τις φυσιολογικές ιδιότητές τους, είτε έχουν μη αναμενόμενες ιδιότητες, όπως μια μπάλα που φαίνεται να διαπερνάει έναν τοίχο. Κάποια βρέφη παρατηρούσαν με μεγαλύτερη προσοχή τα αντικείμενα που δεν είχαν τις αναμενόμενες ιδιότητες, ενώ στα άλλα δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία. Οι ερευνητές απέδωσαν αυτήν την διαφοροποίηση στην γενικότερη συμπεριφορά των βρεφών: εκείνα που δεν έδιναν σημασία μάλλον πεινούσαν ή ήταν νυσταγμένα. Μια νέα μελέτη από το Johns Hopkins University Laboratory for Child Development θέλησε να επαναλάβει το πείραμα, αλλά με μια διαφοροποίηση: η μελέτη θα είναι επαναλαμβανόμενη, με το ίδιο δείγμα παιδιών. Έδειξαν σε παιδιά ηλικίας 11 μηνών ένα αντικείμενο με απρόσμενες ιδιότητες και πάλι, κάποια από αυτά, πρόσεχαν το αντικείμενο περισσότερο. Όταν επανέλαβαν το πείραμα με τα παιδιά να είναι 1,5 ετών, πάλι ήταν τα ίδια παιδιά που πρόσεχαν περισσότερο το αντικείμενο. Το πείραμα επαναλήφθηκε και όταν τα παιδιά έφτασαν 3 ετών, αλλά λόγω της πανδημίας στάλθηκε ένα ερωτηματολόγιο στους γονείς, όπου ξανά, τα παιδιά που πρόσεχαν περισσότερο στα προηγούμενα 2 πειράματα, ήταν εκείνα που οι γονείς τους τα χαρακτήρισαν ως περισσότερο περίεργα για νέες πληροφορίες και επίλυση προβλημάτων. Η συγκεκριμένη μελέτη θα συνεχίσει να εκπονείται όσο μεγαλώνουν τα παιδιά του δείγματος.

Ποια παιδιά έχουν την τάση να μαθαίνουν νέες γνώσεις;

Για να διατηρήσουμε την εγγενή περιέργεια των παιδιών για γνώση, δεν πρέπει να τους παρέχουμε όλες τις πληροφορίες, σύμφωνα με μια έρευνα από το Rutgers University-New Brunswick. Η ερευνητική ομάδα σχεδίασε ένα βιβλίο για παιδιά ηλικιών 3-5 ετών, το οποίο τους αφηγούνταν μια ιστορία σχετικά με τις ασθένειες και τον τρόπο μετάδοσης τους. Μετρήθηκε η γνώση των παιδιών σχετικά με την θεματολογία αλλά και η ικανότητα τους να κατανοήσουν εις βάθος την έννοια της μεταδοτικότητας των ασθενειών.

Τα αποτελέσματα ήταν μη αναμενόμενα, καθώς τα παιδιά που ήθελαν να μάθουν περισσότερα για το θέμα, ήταν εκείνα που δεν είχαν τις περισσότερες γνώσεις περί αυτού. Ενώ τα παιδιά που ήξεραν ήδη πολλά για την μεταδοτικότητα ή πολύ λίγα, φάνηκε να βαριούνται πολύ ευκολότερα. Υπάρχει λοιπόν μια πολύ καλή ισορροπία, μεταξύ των γνώσεων των παιδιών και άγνωστων, για εκείνα, πληροφοριών, που μπορεί να προβλέψει τον βαθμό της εγγενούς περιέργειας τους.