Ο στόχος της διόρθωσης της όρασης με λέιζερ (LVC) είναι να εξαλείψει ή να μειώσει την ανάγκη για χρήση γυαλιών και φακών επαφής. Η LVC αντιμετωπίζει τρία βασικά διαθλαστικά σφάλματα: μυωπία, αστιγματισμό (θόλωση της όρασης λόγω μη σφαιρικού σχήματος του ματιού) και υπερμετρωπία.

Ποιες τεχνικές LVC υπάρχουν και ποιες οι διαφορές μεταξύ τους;

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας LVC, ο κερατοειδής – ο διαυγής θόλος στην επιφάνεια του ματιού – αναδιαμορφώνεται προκειμένου να διορθωθεί το διαθλαστικό σφάλμα.

Οι τεχνικές που υπάρχουν για την εκτέλεση της διαδικασίας LVC είναι: η κερατομυελίτιδα επί τόπου με λέιζερ (LASIK), η φωτοθεραπευτική διαθλαστική κερατεκτομή (PRK) και η αφαίρεση φακών με μικρή τομή (SMILE).

Τι είναι η τεχνική LASIK;

Η τεχνική LASIK, η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη διαδικασία διόρθωσης της όρασης με λέιζερ στις ΗΠΑ και η πιο διάσημη από τις τεχνικές, εγκρίθηκε από τον FDA το 1998 και είναι γνωστή για τη γρήγορη ανάρρωση που προσφέρει. Η εν λόγω τεχνική συνδυάζει την εφαρμογή excimer laser με ένα αρθρωτό πτερύγιο κερατοειδούς. Το excimer laser είναι ένα λέιζερ που ελέγχεται από έναν υπολογιστή, επιτρέποντας τον ακριβή έλεγχο των ποσοτήτων ιστού που αφαιρούνται από τον κερατοειδή. Το κερατοειδές πτερύγιο είναι ένα στρώμα του κερατοειδούς που διπλώνεται προς τα πίσω, ώστε να υπάρξει πρόσβαση στο βαθύτερο στρώμα του κερατοειδούς, το οποίο αναμορφώνεται από το excimer laser κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Η τεχνική LASIK έχει πολύ πιο γρήγορη και άνετη ανάρρωση, σε σύγκριση με την τεχνική PRK. Μετά τη διαδικασία LASIK, οι ασθενείς, τυπικά βιώνουν μια αίσθηση γρατσουνίσματος και καψίματος, που βελτιώνεται σημαντικά εντός μίας ημέρας. Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν εξαιρετική όραση την επόμενη μέρα. Ωστόσο, ειδικά την πρώτη εβδομάδα, πρέπει να προσέχουν το κερατοειδές πτερύγιο, το οποίο έχει μικρή πιθανότητα να μετακινηθεί με το τρίψιμο ή από έντονη αναλαμπή. Ακόμη και μήνες μετά τη διαδικασία, υπάρχει μικρός κίνδυνος εξάρθρωσης του πτερυγίου με σημαντικό τραυματισμό.

Σημειώνεται ότι η πιο συχνή παρενέργεια των διαδικασιών LVC είναι η ξηροφθαλμία. Συνήθως, η ξηρότητα εξαφανίζεται μέσα σε μία ή δύο εβδομάδες μετά τη διαδικασία, αλλά σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να απαιτεί συνεχή θεραπεία. Έτσι, ο διαθλαστικός χειρουργός θα πρέπει να κάνει έλεγχο πριν από την διαδικασία και αν διαπιστώσει ξηροφθαλμία θα πρέπει να την αντιμετωπίσει από πριν για να μειώσει τον κίνδυνο χρόνιων προβλημάτων. Όπως αναφέρεται, η τεχνική LASIK έχει ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο να προκαλέσει ξηροφθαλμία, σε σύγκριση με την τεχνική SMILE και την τεχνική PRK.

Τι είναι η τεχνική PRK;

Η τεχνική PRK εγκρίθηκε από τον FDA το 1995 και ήταν ο πρώτος τύπος διαδικασίας LVC που εκτελέστηκε. Κατά τη διάρκεια της τεχνικής PRK, το εξωτερικό στρώμα των κυττάρων του δέρματος του κερατοειδούς αφαιρείται και στη συνέχεια χρησιμοποιείται το excimer laser, για την αναμόρφωση του κερατοειδικού ιστού. Οι ασθενείς τυπικά βιώνουν για 48 έως 72 ώρες μετά τη διαδικασία ένα αίσθημα ξυσίματος, σχισίματος, καψίματος και ευαισθησίας στο φως και συχνά λαμβάνουν βραχυπρόθεσμα φάρμακα για την αντιμετώπιση του πόνου. Σε αυτό το χρονικό διάστημα οι περισσότεροι έχουν λειτουργική όραση και μπορούν να οδηγήσουν, ενώ σε 4-5 ημέρες μετά τη διαδικασία μπορούν να συνεχίσουν κανονικά όλες τους τις δραστηριότητες. Ωστόσο, αν και η τεχνική PRK είναι λιγότερο άνετη σε σύγκριση με τις άλλες τεχνικές, τα οφέλη της δεν είναι μόνο το πτερύγιο και ο μειωμένος κίνδυνος ξηροφθαλμίας, αλλά και το γεγονός ότι αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή για όσους έχουν λεπτότερο κερατοειδή.

Τι είναι η τεχνική SMILE;

Ο FDA ενέκρινε την τεχνική SMILE το 2016. Έχει αποδειχθεί ότι είναι τόσο αποτελεσματική και ασφαλής, όσο η τεχνική LASIK και είναι προς το παρόν διαθέσιμη μόνο για την θεραπεία της μυωπίας και του μυωπικού αστιγματισμού. Η τεχνική SMILE συνδυάζει τα πλεονεκτήματα των PRK και LASIK: απαιτεί μόνο μια μικρή τομή, δεν απαιτεί πτερύγιο και προσφέρει γρήγορη ανάκαμψη όπως η LASIK, αλλά χωρίς μετεγχειρητικούς περιορισμούς.

Κατά τη διαδικασία SMILE, δημιουργείται σε περίπου 30 δευτερόλεπτα, με τη βοήθεια του λέιζερ, ένα λεπτό στρώμα σε σχήμα φακού επαφής, ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του κερατοειδούς. Αυτό το στρώμα αφαιρείται στη συνέχεια, μέσω ενός μικροσκοπικού ανοίγματος 2-3 mm και οι γύρω ιστοί επουλώνονται μαζί. Η διαδικασία είναι εξαιρετικά άνετη, με γρήγορη ανάκαμψη και δεν απαιτεί μετεγχειρητικούς περιορισμούς (σε αντίθεση με τις τεχνικές LASIK και PRK). Επίσης, αποκλείει κάθε κίνδυνο επιπλοκών του πτερυγίου, σε αντίθεση με την LASIK.

Την πρώτη μέρα μετά τη διαδικασία SMILE, όπως και με την LASIK, οι περισσότεροι ασθενείς βιώνουν την αίσθηση ότι έχουν κάτι στο μάτι τους και νιώθουν κάψιμο για αρκετές ώρες. Η οπτική ανάκαμψη είναι αρκετά γρήγορη και μετά από μία έως δύο ημέρες οι περισσότεροι έχουν πλήρως αποκατεστημένη όραση, ενώ επιστρέφουν σε όλες τις κανονικές τους δραστηριότητες την επόμενη μέρα. Ένα μειονέκτημα της διαδικασίας είναι ότι ορισμένες περιπτώσεις, όπως η διορατικότητα, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν. Οι πιο συνηθισμένοι κίνδυνοι της διαδικασίας SMILE είναι η υπερβολική διόρθωση ή η υποδιόρθωση της κατάστασης, η ξηροφθαλμία και πιο σπάνια οι οπτικές παραμορφώσεις.

Η διόρθωση της όρασης με λέιζερ είναι γενικά ασφαλής και αποτελεσματική;

Η χειρουργική επέμβαση της όρασης με λέιζερ, δεν μπορεί να έχει μηδαμινούς κινδύνους. Υπάρχουν περιπτώσεις που ένας ασθενής μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με υπερβολική ή κακή διόρθωση ή και με προβλήματα επούλωσης και ξηροφθαλμίας. Ωστόσο, ο οργανισμός του κάθε ασθενούς ανταποκρίνεται διαφορετικά οπότε οι κίνδυνοι αυτοί δεν μπορούν να γενικευτούν. Συνολικά, όμως όλες οι τεχνικές LVC είναι προβλέψιμες και ασφαλείς, με εξαιρετικά αποτελέσματα και ελάχιστους κινδύνους.