Σε μια νέα μελέτη, μια ομάδα ερευνητών του πανεπιστημίου της Columbia, ανακάλυψε το πώς λειτουργεί η πρωτεΐνη φερορμόνη στον εγκέφαλο των θηλυκών ποντικιών, δίνοντας την δυνατότητα στο κέντρο συναισθημάτων του εγκεφάλου να αξιολογήσει την σεξουαλική ετοιμότητα του ποντικιού, βοηθώντας το να επιλέξει σύντροφο. Τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Nature, απεικονίζουν τη δύναμη που έχει μια μεμονωμένη  πρωτεΐνη να αλλάζει τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά του ζώου και το πώς ένα σύμπλεγμα κυττάρων σε μια περιοχή του εγκεφάλου ενσωματώνει πληροφορίες από τον έξω κόσμο στην αντίληψη του ζώου.

Πώς δρουν οι φερορμόνες;

Οι φερορμόνες δρουν ως έντονα μηνύματα μυρωδιάς που σηματοδοτούν την ύπαρξη κινδύνου, τροφής ή πιθανών συντρόφων. Οι επιστήμονες, με τη συγκεκριμένη μελέτη, κατάφεραν να χαρτογραφήσουν τη διαδρομή της φερορμόνη από τη μύτη στον εγκέφαλο των τρωκτικών, φανερώνοντας τους μηχανισμούς με τους οποίους τα ζώα χρησιμοποιούν την μυρωδιά για να επικοινωνήσουν. Παρά το γεγονός ότι η ύπαρξη φερορμονών στον άνθρωπο είναι αμφιλεγόμενη, τα τρωκτικά και πολλά άλλα ζώα στηρίζονται στις φερορμόνες για να σηματοδοτούν τα πάντα, από τον πιθανό κίνδυνο μέχρι την προθυμία τους για σεξουαλική συνεύρεση, δήλωσε ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης Ebru Demir.

Πώς λειτουργεί η φερορμόνη στον εγκέφαλο των ποντικιών;

Η δακτίνη είναι μια φερορμόνη που ανακαλύφθηκε το 2010 από τους Robert Beynon και Jane Hurst και την ομάδα τους, στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ. Η Δρ Hurst και οι συνεργάτες της, διαπίστωσαν ότι τα αρσενικά ποντίκια απελευθέρωναν τα ούρα τους για να επισημάνουν την επικράτεια τους. Η δακτίνη ενός αρσενικού ποντικιού βοηθά ένα θηλυκό να τον ταυτοποιήσει και να αποφασίσει αν θα συνευρεθεί μαζί του.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτή η διαδικασία ξεκινά με έναν βιολογικά ασυνήθιστο τρόπο. Κανονικά, τα ποντίκια αντιλαμβάνονται τα πάντα γύρω τους χρησιμοποιώντας τους οσφρητικούς υποδοχείς της μύτης τους. Αυτές οι εξειδικευμένες πρωτεΐνες στέλνουν τις πληροφορίες μιας μυρωδιάς σε μια ειδικά σχεδιασμένη θέση στον εγκέφαλο για περαιτέρω επεξεργασία. Οι φερορμόνες ωστόσο, όπως η δακτίνη, επεξεργάζονται κάπως διαφορετικά. Ουσιαστικά, αλληλεπιδρούν με ένα δεύτερο, παράλληλο οσφρητικό σύστημα που υπάρχει σε ζώα όπως τα ποντίκια, αλλά όχι στους ανθρώπους.

Συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον Δρ. Demir, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, τα ποντίκια έχουν ουσιαστικά δύο λειτουργικές μύτες. Η πρώτη λειτουργεί σαν τη δική μας, δηλαδή επεξεργάζεται μυρωδιές από μικρά σωματίδια οσμής. Το δεύτερο οσφρητικό σύστημα, που ονομάζεται εμερινάσα μύτη, είναι εξειδικευμένο για να αντιλαμβάνεται τις φερορμόνες, όπως η δακτίνη.

Στην παρούσα μελέτη λοιπόν, η ερευνητική ομάδα -στην οποία συμμετείχαν επιπρόσθετα η Δρ Hurst, ο Δρ. Beynon και ο συγγραφέας Adam Kepecs από το εργαστήριο Cold Spring Harbor- για να ερευνήσουν την λειτουργία των φερορμονών στον εγκέφαλο των ποντικιών, εξέθεσαν θηλυκά ποντίκια σε ούρα με άρωμα δακτίνης και παρακολούθησαν τη συμπεριφορά τους, διαπιστώνοντας ότι σχεδόν όλα τα θηλυκά ποντίκια έδειξαν άμεση έλξη προς τη δακτίνη. Ακολούθως, μετά από περίπου 50 λεπτά, κάποια θηλυκά άρχισαν να αφήνουν τα δικά τους σημάδια μυρωδιάς μέσω των ούρων τους, ενώ παράλληλα άρχισαν να «τραγουδούν», σε τόσο υψηλές υπερηχητικές συχνότητες που μπορούσε να τις ακούσει το ανθρώπινο αυτί. Και οι δύο αυτές συμπεριφορές αποτελούν ένδειξη αυξημένης σεξουαλικής διάθεσης και κάλεσμα του αντίθετου φύλου, πράγμα που σημαίνει ότι η όσφρηση της δακτίνης και η επεξεργασία της από τον εγκέφαλο των τρωκτικών, τα βοηθά να επιλέξουν αν θέλουν ή όχι να συνευρεθούν σεξουαλικά.