Τα ελαττωματικά γονίδια BRCA, είναι γνωστά για την ικανότητα τους να προκαλούν καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών στις γυναίκες. Αλλά την ίδια στιγμή αυτά, τα ίδια γονιδιακά ελαττώματα, αποτελούν κίνδυνο για επιθετικό καρκίνο του προστάτη στους άνδρες. Περίπου το 10% των ανδρών με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη, είναι θετικό σε γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA. Ευτυχώς, αυτοί οι καρκίνοι, μπορούν να αντιμετωπιστούν με νέους τύπους εξατομικευμένων θεραπειών.

Ποια φάρμακα εγκρίθηκαν για προχωρημένο καρκίνο του προστάτη με γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA;

Τον Μάιο, ο FDA ενέκρινε δύο νέα φάρμακα, ειδικά για άνδρες με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη με γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA, που είχαν σταματήσει να ανταποκρίνονται σε άλλες θεραπείες. Το ένα φάρμακο ονομάζεται rucaparib και το άλλο ονομάζεται olaparib και πήραν έγκριση τον περασμένο Μάιο.

Και τα δύο φάρμακα αποτρέπουν την ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να επιδιορθώνουν το DNA τους. Όπως όλα τα κύτταρα του σώματος, τα καρκινικά κύτταρα βομβαρδίζονται καθημερινά από ελεύθερες ρίζες, χαμηλού επιπέδου ακτινοβολία και άλλους στρεσογόνους παράγοντες, που προκαλούν βλάβη στο DNA. Τα γονίδια BRCA, συνήθως, διορθώνουν αυτή τη βλάβη, έτσι ώστε τα κύτταρα να λειτουργούν κανονικά και να επιβιώνουν. Αλλά αν τα γονίδια είναι ελαττωματικά, τότε η βλάβη συσσωρεύεται. Οι όγκοι με γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA, αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα αναπτύσσοντας ένα εναλλακτικό γονίδιο επιδιόρθωσης του DNA, που ονομάζεται PARP. Τόσο το Rucaparib, όσο και το olaparib, αναστέλλουν το γονίδιο PARP, στερώντας από τα καρκινικά κύτταρα κάθε διαθέσιμο τρόπο επιδιόρθωσης του DNA τους, με αποτέλεσμα να πεθαίνουν.

Τι έδειξαν οι κλινικές δοκιμές;

Τα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής, έδειξαν ότι τα φάρμακα ήταν ανεκτά από τους ασθενείς, με παρενέργειες παρόμοιες με αυτές που προκαλεί η ήπια χημειοθεραπεία.

Το Rucaparib, δοκιμάστηκε σε μια κλινική δοκιμή με ένα σκέλος (δεν υπήρχε ομάδα ελέγχου), στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 400 άνδρες με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη με γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA, που δεν ανταποκρίνονταν πλέον σε άλλες θεραπείες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι όγκοι συρρικνώθηκαν στο 44%, για έως και δύο χρόνια σε κάποιες περιπτώσεις.

Το Olaparib δοκιμάστηκε σε παρόμοιο πληθυσμό και διαπιστώθηκε ότι καθυστέρησε την εξέλιξη της νόσου κατά μέσο όρο 7,4 μηνών, διάστημα που ήταν λίγο περισσότερο από το διπλάσιο, σε σχέση με έναν τύπο ορμονικής θεραπείας, που χρησιμοποιήθηκε στην ομάδα ελέγχου.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα των εν λόγω φαρμάκων;

Και τα δύο φάρμακα έχουν τα μειονεκτήματά τους. Ως εξατομικευμένες θεραπείες, λειτουργούν μόνο για άνδρες με καρκίνο του προστάτη με γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA και μόνο οι μισοί άνδρες που έχουν υποστεί θεραπεία ωφελήθηκαν.

Επιπλέον, η μέχρι τώρα εμπειρία, σχετικά με τους αναστολείς PARP, υπαγορεύει ότι οι όγκοι γίνονται ανθεκτικοί στη θεραπεία εντός έξι έως 12 μηνών. Το κατά πόσον οι αναστολείς PARP επιμηκύνουν πραγματικά την επιβίωση στους άνδρες με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη και πολλές άλλες ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο της αποτελεσματικότερης χρήσης των φαρμάκων, για τη μεγιστοποίηση των οφελών που προσφέρουν, παραμένουν αναπάντητες.

Ωστόσο, ο Δρ Garnick χαρακτηρίζει αυτές τις εγκρίσεις, για συγκεκριμένες υποομάδες πληθυσμού, ως «σημαντική πρόοδο» για τις θεραπείες του καρκίνου του προστάτη. «Οι γενετικοί έλεγχοι, οι οποίοι απαιτούνται για τον προσδιορισμό της καταλληλόλητας ενός ασθενούς για τη λήψη αυτών των φαρμάκων, έχουν δείξει ότι οι μεταλλάξεις είναι πολύ πιο συχνές από ό, τι πιστευόταν προηγουμένως», αναφέρει, προσθέτοντας ότι, «αποκαλύπτονται και άλλες μεταλλάξεις σε άνδρες με προχωρημένο καρκίνο του προστάτη και πολλές από αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς με στοχευμένα φάρμακα που επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου».