H γνωστή σε όλους ωτίτιδα, είναι στη πραγματικότητα μια λοίμωξη  του αφτιού, που συμβαίνει όταν ιοί ή βακτήρια εισχωρούν στο μέσο αφτί, τον χώρο  δηλαδή πίσω από το τύμπανο. Οποιοσδήποτε μπορεί να πάθει λοίμωξη στο αφτί – τόσο παιδιά όσο και ενήλικες -αν και οι ωτίτιδες  είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους για τους οποίους τα μικρά παιδιά και οι γονείς τους θα επισκεφθούν τον γιατρό.

Ποιες είναι οι αιτίες της ωτίτιδας;

Οι μολύνσεις των αφτιών προκαλούνται από βακτήρια και ιούς. Πολλές φορές, μια λοίμωξη του αφτιού ξεκινά μετά από κρυολόγημα ή άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού. Τα βακτήρια ή ο ιός ταξιδεύουν στο μέσο αφτί μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας. Η ευσταχιανή σάλπιγγα λειτουργεί σαν σωλήνας και συνδέει το μέσο αφτί με το πίσω μέρος του λαιμού. Τα βακτήρια ή ο ιός μπορούν επίσης να προκαλέσουν πρήξιμο της ευσταχιανής σάλπιγγας. Η φλεγμονή αυτή μπορεί να προκαλέσει απόφραξη του σωλήνα,με αποτέλεσμα τα παραγόμενα υγρά να συσσωρεύονται στο μέσο αφτί αντί να μπορούν να αποστραγγιστούν.

Η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι πιο κοντή και έχει μικρότερη κλίση στα παιδιά από ότι στους ενήλικες και για αυτό τον λόγο οι σωλήνες  είναι ευκολότερο να φράξουν και πιο δύσκολο να αποστραγγιστούν. Το παγιδευμένο υγρό μπορεί να μολυνθεί από ιό ή βακτήρια, προκαλώντας πόνο.

Αν και η λοίμωξη του μέσου ωτός είναι η πιο κοινή ασθένεια της παιδικής ηλικίας (πέραν του κοινού κρυολογήματος) ας δούμε ποιοι είναι πιθανότερο να προσβληθούν από ωτίτιδα:

Οι ωτίτιδες είναι πιο συχνές σε παιδιά ηλικίας μεταξύ 3 μηνών και 3 ετών και είναι συχνές μέχρι την ηλικία των 8 ετών, ενώ περίπου το 25% όλων των παιδιών θα παρουσιάσουν επαναλαμβανόμενες ωτίτιδες. Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, και οι  ενήλικες μπορούν επίσης να εμφανίσουν ωτίτιδες, αλλά δεν συμβαίνει τόσο συχνά όσο σε παιδιά.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου για λοιμώξεις του αφτιού είναι:

• Το οικογενειακό ιστορικό
• Το κρυολόγημα: Το κρυολόγημα συχνά αυξάνει τις πιθανότητες μόλυνσης του αυτιού.
• Οι αλλεργίες
• Χρόνιες ασθένειες: Τα άτομα με χρόνιες ασθένειες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ωτίτιδες, ειδικά ασθενείς με ανοσοανεπάρκεια και χρόνια αναπνευστικά νοσήματα
• Εθνότητα. Έχει παρατηρηθεί ότι οι ιθαγενείς Αμερικανοί και τα ισπανόφωνα παιδιά έχουν περισσότερες μολύνσεις στο αφτί από άλλες εθνοτικές ομάδες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ωτίτιδας;

Τα  συχνότερα συμπτώματα της μόλυνσης του αφτιού περιλαμβάνουν:

• Πόνος στο αφτί: Αυτό το σύμπτωμα είναι αισθητό και κατανοητό σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες. Σε βρέφη που είναι πολύ μικρά για να μιλήσουν, αναζητήστε σημάδια πόνου όπως τρίψιμο ή τράβηγμα αφτιών, κλάμα περισσότερο από το συνηθισμένο, δυσκολία στον ύπνο, συμπεριφορά ιδιότροπη/ευερέθιστη.
• Απώλεια όρεξης: Αυτό μπορεί να είναι πιο εμφανές στα μικρά παιδιά, ειδικά κατά τη διάρκεια του ταΐσματος με μπιμπερό. Η πίεση στο μέσο αφτί αλλάζει καθώς το παιδί καταπίνει, προκαλώντας περισσότερο πόνο και λιγότερη επιθυμία για φαγητό.
• Κακός ύπνος: Ο πόνος μπορεί να είναι χειρότερος όταν το παιδί είναι ξαπλωμένο επειδή η πίεση στο αφτί μπορεί να επιδεινωθεί.
• Πυρετός: Οι λοιμώξεις του αφτιού μπορεί να προκαλέσουν θερμοκρασίες μεγαλύτερες των  38 C. Περίπου το 50% των παιδιών θα έχουν πυρετό ταυτόχρονα με τη μόλυνση του αφτιού τους.
• Αποστράγγιση από το αφτί: Κίτρινο, καφέ ή λευκό υγρό που δεν είναι κερί αφτιού μπορεί να εκκριθεί από το αφτί (ωτόρροια). Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το τύμπανο του αφτιού έχει σπάσει.

Πώς θεραπεύεται η ωτίτιδα;

Ο τύπος της ωτίτιδας επηρεάζει όπως είναι λογικό και τις επιλογές θεραπείας. 

Επειδή οι περισσότερες λοιμώξεις του αφτιού μπορούν να υποχωρήσουν από μόνες τους, πολλοί γιατροί ακολουθούν μια στάση αναμονής. Τα παιδιά θα λάβουν φάρμακα για την ανακούφιση από τον πόνο χωρίς αντιβιοτικά για μερικές ημέρες για να δουν εάν η λοίμωξη βελτιώνεται.

Εάν όμως η λοίμωξη δεν υποχωρεί, ο γιατρός θα συστήσει τη λήψη αντιβιοτικών για την αντιμετώπισή της. Εσείς ή το παιδί σας θα αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα λίγες ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας. Ακόμα κι αν αισθάνεστε καλύτερα και όταν ο πόνος έχει υποχωρήσει, μην σταματήσετε την λήψη νωρίτερα από τη σύσταση του γιατρού, καθώς  λοίμωξη μπορεί να επανέλθει.

Εάν λοιπόν το παιδί σας  αρχίσει να διαμαρτύρεται για ενόχληση στο αφτί δεν υπάρχει λόγος πανικού. Μια επίσκεψη στον γιατρό και η λήψη της κατάλληλης θεραπείας αρκούν για την αντιμετώπιση της!