Όλοι μας, πολλές φορές επιλέγουμε να βουλώσουμε σκόπιμα τα αυτιά μας με ωτοασπίδες ή με το δάκτυλό μας για να μην ακούμε θορύβους. Ωστόσο, υπάρχουν και φορές που τα αυτιά μας βουλώνουν από μόνα τους, φαινομενικά χωρίς λόγο. Ο ήχος ξαφνικά σβήνει και νιώθουμε σαν ένα κενό να πλημυρίζει ξαφνικά το κανάλι του αυτιού μας. Οι αιτίες αυτού του βουλώματος είναι πολλές, συμπεριλαμβανομένων των λοιμώξεων, των αλλεργιών ή ακόμη και του άγχους.

Παράλληλα, τα αυτιά μπορούν να βουλώσουν και ως αποτέλεσμα αλλαγής της εξωτερικής πίεσης του αέρα. Για παράδειγμα, κατά την οδήγηση σε ένα βουνό, κατά την κατάδυση ή κατά την απογείωση του αεροπλάνου, πολλοί άνθρωποι παρατηρούν ότι τα αυτιά τους βουλώνουν. Τα αυτιά τελικά, καταφέρνουν να προσαρμοστούν στην διαφορά εσωτερικής και εξωτερικής πίεσης μόνα τους, αλλά υπάρχουν και φορές που χρειάζονται λίγη βοήθεια.

Πιο κάτω θα δούμε πώς θα ξεβουλώσετε τα αυτιά σας, τους λόγους που βουλώνουν και πότε χρειάζεται να επισκεφτείτε έναν γιατρό.

Τι βουλώνει τα αυτιά; Πώς ξεβουλώνουν;

Οι ευσταχιανές σάλπιγγες, που ονομάζονται και ακουστικοί σωλήνες, συνδέουν το μέσο αυτί με το πάνω μέρος του λαιμού. Οποιαδήποτε ιατρική πάθηση επηρεάζει τις ευσταχιανές σάλπιγγες μπορεί να προκαλέσει βούλωμα των αυτιών και να εμποδίσει το ξεβούλωμά τους. 

Μερικοί αποτελεσματικοί τρόποι ξεβουλώματος των αυτιών είναι οι ακόλουθοι:

• Κατάποση
• Χασμουρητό
• Μάσημα τσίχλας
• Απότομο ρούφηγμα ποτού
• Χρήση αποσυμφορητικών, όπως το Afrin (οξυμεταζολίνη) ή το Sudafed (ψευδοεφεδρίνη) πριν από το ταξίδι
• Εφαρμογή ζεστής κομπρέσας στο αυτί

Γιατί δυσκολεύονται να ξεβουλώσουν τα αυτιά;

Εάν αισθάνεστε πίεση, πόνο ή ότι τα αυτιά σας έχουν βουλώσει, αλλά δυσκολεύονται να ξεβουλώσουν, ενδεχομένως να υπάρχει κάποια υποκείμενη διαταραχή του αυτιού που εμποδίζει το ξεβούλωμα.

Διαταραχές, όπως οι ακόλουθες, που επηρεάζουν τη λειτουργία του ακουστικού σωλήνα, εμποδίζουν την ικανότητα του αυτιού να ξεβουλώνει και χρήζουν ιατρικής παρέμβασης.

1. Συσσώρευση υγρού στο αυτί

Η συσσώρευση υγρού στο αυτί, μπορεί να εμποδίσει την ικανότητά του να ξεβουλώνει. Το παχύρρευστο υγρό φράσσει τον ακουστικό σωλήνα, εμποδίζοντας την αποστράγγιση του υγρού στο πίσω μέρος του λαιμού. Παράλληλα, η συσσώρευση υγρού μπορεί να προκαλέσει μόλυνση, που με τη σειρά της επηρεάζει την ακουστική ικανότητα του αυτιού. (Λοιμώξεις των αυτιών: Πώς γίνεται διάγνωση και πώς θεραπεύονται;)

Καταστάσεις που οδηγούν σε συσσώρευση υγρού στο αυτί περιλαμβάνουν:

• Μέση ωτίτιδα
• Παγίδευση νερού στο αυτί κατά την κολύμβηση ή το μπάνιο
• Συσσώρευση μεγάλης ποσότητας κεριού στο αυτί

Τα προβλήματα που προκύπτουν από τη συσσώρευση υγρού στο αυτί, επιβάλλουν, σε ορισμένες περιπτώσεις, χειρουργική επέμβαση, η οποία βοηθά το αυτί να αποστραγγίσει και να εξισορροπήσει την πίεση. (Λοιμώξεις του αυτιού: Τι πρέπει να ξέρετε;)

2. Μέση ωτίτιδα με συσσώρευση υγρού

Πολλά παιδιά και ενήλικες εμφανίζουν λοιμώξεις στο μέσο αυτί τους, όπου τα αδενοειδή, τα κομμάτια ιστού δηλαδή που βρίσκονται ψηλά στο λαιμό, μεγεθύνονται, φράσσοντας τους ακουστικούς σωλήνες, παγιδεύοντας υγρό στο αυτί. Το ίδιο αποτέλεσμα προκύπτει και όταν διογκώνονται οι ιστοί στις ρινικές οδούς, Αυτή η κατάσταση, γνωστή ως μέση ωτίτιδα, προκαλεί πόνο και βούλωμα των αυτιών. (Μέση Ωτίτιδα: Τι πρέπει να γνωρίζετε;)

Σύμφωνα με τους ειδικούς, σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν ο ακουστικός σωλήνας είναι εντελώς φραγμένος λόγω μεγέθυνσης του περιβάλλοντα ιστού, επιβάλλεται η αφαίρεσή του. 

3. Υπερβολικό κερί στο αυτί

Το κερί στο αυτί, είναι ο τρόπος που έχει το σώμα να προστατεύει το εσωτερικό του αυτιού από τη βρωμιά και τους εξωτερικούς ρύπους. Η κολλώδης υφή του, συγκρατεί τις ακαθαρσίες και τις αποτρέπει από το να εισέλθουν και να φτάσουν στο τύμπανο. Το κερί μάλιστα λειτουργεί ως λιπαντικό και ως ένας φυσικός παράγοντας αυτοκαθαρισμού. Όταν όμως αρχίσει να συγκεντρώνεται σε αυξημένες ποσότητες στο αυτί, επηρεάζει την ικανότητα της ακοής και επιβάλλεται η αφαίρεσή του. (Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να καθαρίσετε το κερί απ’ τα αυτιά σας;)

Οι ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι το κερί στο αυτί είναι υπερβολικό και ότι αρχίζει να προκαλεί προβλήματα, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ωτορινολαρυγγολογίας-Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου, είναι οι ακόλουθες:

• Βουλωμένο αυτί
• Κνησμός και εκκρίσεις από το αυτί
• Πόνος στο αυτί
• Εμβοές
• Μερική απώλεια ακοής
• Βήχας

Για να διαπιστωθεί με βεβαιότητα ότι υπάρχει υπερβολικό κερί στο αυτί ενός ατόμου, επιβάλλεται ειδική εξέταση από γιατρό, η οποία ακολουθείται από την αφαίρεσή του μέσω διαφόρων διαδικασιών, όπως:

• Μη επεμβατική διαδικασία αφαίρεσης του κεριού, μέσω ενός ειδικού εργαλείου που ονομάζεται κουτάλι κυψελίδας
• Ξέπλυμα αυτιού με νερό
• Χρήση ειδικών σταγόνων που διαλύουν το κερί

4. Συμφόρηση

Η συσσώρευση υπερβολικής βλέννας, μπορεί να δυσκολέψει τη διατήρηση της πίεσης στο μέσο αυτί.

Οι αλλεργίες μπορούν να βουλώσουν τα αυτιά και σε μια τέτοια περίπτωση μπορείτε να χρησιμοποιείτε αποσυμφορητικό πριν μπείτε στο αεροπλάνο ή ταξιδέψετε στα βουνά.

Σε περίπτωση κρυολογήματος, μπορεί επίσης να νιώσετε τα αυτιά σας βουλωμένα, λόγω της συμφόρησης. Εάν το συγκεκριμένο σύμπτωμα διαρκέσει περισσότερο από 3 εβδομάδες, θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας. (Βουλωμένα αυτιά και ιγμόρεια: Ποια είναι η σχέση μεταξύ τους; Πώς αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα;)

5. Άλλες αιτίες

Άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα με τον ακουστικό σωλήνα και κατά συνέπεια βουλωμένα αυτιά, είναι οι ακόλουθες:

• Παραρρινοκολπίτιδα: Μόλυνση των ρινικών οδών
• Ρινικοί πολύποδες: Αυξήσεις στις ρινικές οδούς
• Διευρυμένοι στρόβιλοι: Οι στρόβιλοι είναι δομές στις ρινικές οδούς που βοηθούν στη θέρμανση και την υγρασία του αέρα που αναπνέετε.
• Αμυγδαλίτιδα: Φλεγμονή των αμυγδαλών

Πώς θα αφαιρέσετε το νερό που εισήλθε στο αυτί σας κατά την κολύμβηση ή το μπάνιο;

Όλοι απολαμβάνουμε την κολύμβηση το καλοκαίρι. Τις περισσότερες φορές όμως, δυστυχώς εισέρχεται νερό στο αυτί μας, προκαλώντας ενοχλητικά συμπτώματα, όπως μια αίσθηση ότι το αυτί μας είναι γεμάτο με νερό και ότι το νερό τρέχει στο εσωτερικό μέρος του αυτιού. 

Αν σας συμβεί κάτι αντίστοιχο, για να αφαιρέσετε το νερό από το αυτί σας, δοκιμάστε τις πιο κάτω πρακτικές:

• Γυρίστε το κεφάλι σας στο πλάι και τραβήξτε το λοβό του αυτιού σας.
• Πάρτε μια βαθιά ανάσα, κλείστε με τα δάκτυλά σας τη μύτη σας και εκπνεύστε απαλά για να ωθήσετε τις ευσταχιανές σάλπιγγες του αυτιού σας να ανοίξουν και να αποστραγγίσουν το νερό.
• Μετακινήστε το σαγόνι σας σαν να χασμουριέστε ή σαν να μασάτε τσίχλα και ακολούθως γυρίστε το επηρεαζόμενο αυτί προς το έδαφος.
• Ακουμπήστε το επηρεαζόμενο αυτί σε μια ζεστή κομπρέσα ή φυσήξτε απαλά με το πιστολάκι μαλλιών στον ακουστικό σας πόρο (ΠΡΟΣΟΧΗ: Το πιστολάκι να βρίσκεται σε χαμηλή ένταση)
• Ξαπλώστε στο πλάι, προς το επηρεαζόμενο αυτί για λίγα λεπτά.
• Χρησιμοποιήστε σταγόνες που περιέχουν υπεροξείδιο του υδρογόνου. Μιλήστε με τον φαρμακοποιό σας.

Γιατί παγιδεύεται νερό στο αυτί μετά την κολύμβηση;

Το νερό μπορεί να παραμείνει παγιδευμένο στο εσωτερικό του αυτιού εξαιτίας διαφόρων παραγόντων, όπως:

• Στενότητα ακουστικού πόρου.
• Συσσώρευση υπερβολικού κεριού στο αυτί, που εμποδίζει την έξοδο του νερού.
• Ύπαρξη ενός ξένου αντικειμένου στο αυτί, που εμποδίζει την έξοδο του νερού.

Πόσο επικίνδυνη είναι η παγίδευση υγρού στο αυτί;

Όπως είπαμε και πιο πάνω, τα αυτιά εκκρίνουν φυσικά μια ουσία που είναι γνωστή σε εμάς ως κερί του αυτιού, η οποία ωθεί το νερό να κυλήσει και να απομακρυνθεί από το αυτί μόνο του, εντός λίγης ώρας. Σε περίπτωση όμως, που δεν συμβεί αυτό και το νερό παραμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο αυτί, αρχίζουν τότε να συσσωρεύονται βακτήρια που οδηγούν σε μια λοίμωξη που ονομάζεται «αυτί του κολυμβητή».

Τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν το «αυτί του κολυμβητή» είναι:

• Φαγούρα στο εσωτερικό του αυτιού
• Κοκκίνισμα στο εσωτερικό του αυτιού
• Ενοχλήσεις στο αυτί
• Πόνος στο αυτί

Πώς θα μειώσετε τον κίνδυνο εισχώρησης νερού στο αυτί σας κατά την κολύμβηση;

Για να μειώσετε τον κίνδυνο εισχώρησης νερού στο αυτί σας κατά την κολύμβηση ή το μπάνιο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ειδικά κατασκευασμένες ωτοασπίδες για το μπάνιο. Τέτοιες ωτοασπίδες διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή στα φαρμακεία. Υπάρχουν διάφορα είδη, εκ των οποίων τα καλύτερα είναι αυτά που πλένονται και επαναχρησιμοποιούνται. Συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό ή τον γιατρό σας.

Πότε πρέπει να επισκεφτείτε έναν γιατρό αν τα αυτιά σας είναι βουλωμένα;

Σε περίπτωση που οι σπιτικές θεραπείες δεν αρχίσουν να λειτουργούν σε διάστημα 1-2 ημερών και βλέπετε τα συμπτώματά σας να επιδεινώνονται, τότε θα πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας.

Συμπτώματα που δείχνουν ότι πρέπει να επισκεφτείτε τον γιατρό σας είναι τα ακόλουθα:

• Έντονος πονοκέφαλος
• Πόνος στο πρόσωπο
• Πόνος και συμφόρηση που επιδεινώνεται μετά τη βελτίωση
• Πυρετός που διαρκεί για περισσότερο από 72 ώρες