Κρυολόγημα

Αίτια

Πώς προκαλείται και πώς μεταδίδεται το κρυολόγημα;

Το κρυολόγημα προκαλείται όταν ένα άτομο μολυνθεί από κάποιον ιό που προκαλεί κρυολόγημα, όπως ο ρινοϊός. Ο ιός αυτός μπορεί να μεταδοθεί εύκολα από άτομο σε άτομο αλλά και από επιφάνειες σε ένα άτομο, καθώς μπορεί να επιβιώσει σε αυτές για αρκετές μέρες. Εάν δηλαδή, ένα άτομο που φέρει τον ιό αγγίξει μια επιφάνεια, όλοι όσοι αγγίξουν την ίδια επιφάνεια για τις επόμενες ημέρες κινδυνεύουν να μολυνθούν. Παρ' όλα αυτά, για να μολυνθεί κάποιος δεν αρκεί να έρθει σε δερματική επαφή με τον ιό, θα πρέπει να αγγίξει την μύτη, τα μάτια ή το στόμα του προκειμένου να εισαχθεί ο ιός στον οργανισμό του. 

Συμπτώματα

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα του κρυολογήματος;

 Τα συμπτώματα του κρυολογήματος εμφανίζονται συνήθως μερικές μέρες μετά την μόλυνση από τον ιό και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ρινική συμφόρηση.
• Ρινική καταρροή και διαυγές υδαρής ρινικές εκκρίσεις.
• Βουλωμένη μύτη.
• Μειωμένη αίσθηση όσφρησης και γεύσης.
• Φτάρνισμα.
• Διοχέτευση οπισθορινικών εκκρίσεων στο πίσω μέρος του λαιμού (φλέγματα).
• Βουρκωμένα μάτια. 
• Πονοκέφαλος.
• Βήχας.
• Διογκωμένοι λεμφαδένες.
• Πονόλαιμος.
• Γενικότερη και παρατεταμένη κούραση.
• Ρίγος.
• Πόνος στο σώμα.
• Χαμηλός πυρετός.
• Δυσφορία στο στήθος.
• Δυσκολία βαθιάς αναπνοής.

Διάγνωση

Πώς μπορεί να διαγνωστεί ότι κάποιος έχει κρυολόγημα;

Η διάγνωση του κρυολογήματος είναι αρκετά απλή και συχνά δεν απαιτείται η γνωμάτευση ιατρού, καθώς το άτομο μπορεί απλά αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα να αντιληφθεί την ύπαρξη του κρυολογήματος. Στην περίπτωση αυτή το άτομο θα πρέπει απλά να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα και να περιμένει περίπου μια εβδομάδα με 10 ημέρες έως ότου ο ιός να κάνει τον κύκλο του. Παρόμοιο χρονικό διάστημα διαρκεί και η λοίμωξη από τον ιό της γρίπης, ο οποίος όμως εμφανίζει πιο έντονα συμπτώματα.

Σε κάθε περίπτωση όμως, που μετά από διάστημα περίπου 7-10 ημερών τα συμπτώματα δεν έχουν υποχωρήσει είναι πιθανόν το άτομο να έχει αναπτύξει κάποια άλλη σοβαρότερη πάθηση, όπως κάποια βακτηριακή λοίμωξη και θα πρέπει να επισκεφτεί έναν ιατρό.  Τέλος, ο μόνος τρόπος να διαγνωστεί εάν κάποιος πάσχει από κρυολόγημα ή γρίπη είναι να επισκεφτεί έναν ιατρό και να διεξαχθούν διάφορες εργαστηριακές αναλύσεις. Παρ' όλα αυτά, αυτό είναι περιττό στις περισσότερες περιπτώσεις καθώς η συμπτωματολογία αλλά και η αντιμετώπιση των δύο αυτών παθήσεων είναι πολύ παρόμοια και δεν προκαλούν συνήθως σοβαρά προβλήματα υγείας, ώστε να απαιτείται συγκεκριμένη διάγνωση.

Θεραπεία

Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει το κρυολόγημα ένας ενήλικας στο σπίτι του;

Ένας ενήλικας μπορεί να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα του κρυολογήματος χρησιμοποιώντας μη συνταγογραφούμενα φάρμακα τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν: αποσυμφορητικά, αντιισταμινικά και παυσίπονα. Ενώ, υπάρχουν διαθέσιμα και ειδικά φάρμακα για το κρυολόγημα τα οποία περιλαμβάνουν ένα συνδυασμό των παραπάνω ουσιών. Αυτά είναι σημαντικό να καταναλώνονται με προσοχή και να μην συνδυάζονται με άλλα φάρμακα που είναι πιθανόν να έχουν παρόμοιες δραστικές ουσίες, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος υπερδοσολογίας. 

 Υπάρχουν, όμως και κάποιες σπιτικές συνταγές για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, οι οποίες περιλαμβάνουν: γαργάρες με αλατόνερο, ξεκούραση και κατανάλωση πολλών υγρών. Ακόμα, έρευνες έχουν δείξει ότι και κάποια βότανα όπως η εχινάκεια μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Όλα αυτά φυσικά δεν αποτελούν θεραπεία για το κρυολόγημα, αλλά μπορούν να διευκολύνουν το άτομο με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και να ενισχύσουν τον οργανισμό. 

Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει το κρυολόγημα ένα παιδί στο σπίτι;

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Διαχείρισης Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), σε παιδιά κάτω των 4 ετών δεν συστήνεται η κατανάλωση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, ενώ πολλοί γιατροί επιμένουν ότι αυτό ισχύει για όλα τα παιδιά μέχρι και 6 ετών. Σε κάθε περίπτωση, για περαιτέρω διευκρινίσεις μπορεί κάθε γονιός να επικοινωνήσει με έναν παιδίατρο, ενώ κάποια απλά πράγματα που μπορούν πάντα να εφαρμοστούν για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της γρίπης σε παιδιά στο σπίτι είναι:

• Ξεκούραση: τα παιδιά τείνουν να είναι πιο ληθαργικά και κουρασμένα όταν είναι άρρωστα και είναι σημαντικό να μην πάνε σχολείο και να μείνουν σπίτι μέχρι να περάσουν τα συμπτώματα της γρίπης.
• Ενυδάτωση: όταν ένα παιδί είναι άρρωστο μπορεί να αφυδατωθεί πολύ γρήγορα, επομένως πρέπει να καταναλώνει πολλά υγρά. Το καλύτερο για αυτήν την περίπτωση είναι το νερό, ενώ ζεστά ροφήματα όπως το τσάι μπορεί επίσης να είναι πολύ ευεργετικά ιδιαίτερα όταν υπάρχει πόνος στον λαιμό ή βήχας.
• Φαγητό: όταν ένα παιδί είναι άρρωστο συνήθως έχει μειωμένη όρεξη, παρ' όλα αυτά, έχει ανάγκη από θρεπτικά στοιχεία και επομένως είναι σημαντικό να τραφεί σωστά. Συνήθως, οι σούπες και οι χυμοί φρούτων και λαχανικών αποτελούν μια πολύ καλή επιλογή τροφής μιας και είναι ιδιαίτερα θρεπτικά, ενώ ενυδατώνουν και τον οργανισμό.
• Γαργάρες με αλατόνερο: μπορεί να μην είναι τόσο εύκολο να πείσει κάποιος ένα μικρό παιδί να τις κάνει, αλλά το ζεστό αλατούχο νερό μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ έναν ερεθισμένο λαιμό. Ένας εναλλακτικός τρόπος είναι και τα αλατούχα ρινικά σπρέι που μπορεί να ανακουφίσουν από την ρινική συμφόρηση.
• Ζεστό μπάνιο: αυτό μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του πυρετού αλλά μπορεί να βοηθήσει και το παιδί να ανακουφιστεί από τον πόνο στο σώμα, που είναι ένα πολύ κοινό σύμπτωμα του κρυολογήματος.

Τι φάρμακα μπορεί κάποιος να επιλέξει για την αντιμετώπιση του κρυολογήματος;

Τα πιο συνηθισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για αυτόν τον σκοπό σε ενήλικες και παιδιά άνω των 6 ετών αποτελούν τα: αντιισταμινικά, αποσυμφορητικά και παυσίπονα. Τα αποσυμφορητικά μπορούν να βοηθήσουν να ανακουφιστεί κάποιος από την ρινική συμφόρηση και την βουλωμένη μύτη. Τα αντιισταμινικά μπορούν να περιορίσουν το φτάρνισμα και τη ρινική καταρροή, ενώ τα παυσίπονα μπορούν να ανακουφίσουν από τον πόνο αλλά και τον πυρετό.

Παρ' όλα που τα φάρμακα αυτά φαίνεται να βοηθούν την διαχείριση των συμπτωμάτων δεν αποτελούν σε καμιά περίπτωση θεραπεία και δεν μπορούν να μειώσουν την διάρκεια του κρυολογήματος, ενώ μπορεί να έχουν και παρενέργειες όπως:

• Ζαλάδα.
• Αφυδάτωση.
• Ξηρό στόμα.
• Υπνηλία.
• Ναυτία.
• Πονοκέφαλο.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί επίσης,  ότι άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση δεν πρέπει να παίρνουν φάρμακα για το κρυολόγημα χωρίς πρώτα να συμβουλευτούν τον ιατρό τους. Αυτό συμβαίνει καθώς, μερικά αποσυμφορητικά σκευάσματα δρουν συστέλλοντας τα αιμοφόρα αγγεία, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η αρτηριακή πίεση. Αυτό δεν αποτελεί γενικά πρόβλημα για ένα άτομο με φυσιολογική πίεση, αλλά αν κάποιος πάσχει από υπέρταση είναι δυνατόν να υποστεί σημαντικές παρενέργειες. Επιπλέον, και τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα, καθώς οι παρενέργειες από τα χάπια για το κρυολόγημα μπορεί να είναι πολύ πιο σοβαρές σε αυτά.

Τι τροφές βοηθάνε στο κρυολόγημα;

Γενικά, ένα κρυολόγημα μπορεί να μειώσει σημαντικά την όρεξη σε ένα άτομο, αλλά ο οργανισμός συνεχίζει να έχει ανάγκη όλα τα θρεπτικά στοιχεία και την ενέργεια που παίρνουμε από την τροφή. Αναφέρονται λοιπόν εδώ ορισμένες τροφές υψηλής θρεπτικής αξίας, οι οποίες ταυτόχρονα είναι ελαφριές για το στομάχι και περιέχουν και αρκετά υγρά προκειμένου να αποφευχθεί η αφυδάτωση.

• Σούπα: μια αλμυρή σούπα με λαχανικά και ρύζι ή ζυμαρικά είναι η ιδανική συνταγή για κάθε κρυολόγημα ή γρίπη. Είναι αρκετά θρεπτική, ενυδατική και επειδή είναι ζεστή βοηθάει τον λαιμό και ανοίγει τους αεραγωγούς, ώστε το άτομο να αναπνέει ευκολότερα.
• Ζεστό τσάι: εκτός από την ενυδάτωση το ζεστό τσάι μπορεί να ανακουφίσει και έναν ερεθισμένο λαιμό ιδιαίτερα εάν περιέχει μέλι. Επιπλέον, προτείνεται και η προσθήκη μιας φέτας τζίντζερ σε αυτό, καθώς το τζίντζερ φαίνεται να έχει αντιφλεγμονώδη δράση και να βοηθάει στην ρινική αποσυμφόρηση. 
• Γιαούρτι: αυτό περιλαμβάνει εκατομμύρια βακτήρια που ονομάζονται αλλιώς και προβιοτικά και ενισχύουν την μικροχλωρίδα του εντέρου. Ένα υγιές και πλούσιο μικροβίωμα στο έντερο έχει την ικανότητα να ενισχύει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα βοηθώντας έτσι τον οργανισμό να αντιμετωπίσει το κρυολόγημα.
• Smoothie και χυμοί: αυτά μπορεί να περιέχουν μέλι, φρούτα, φυσικό χυμό ή και γιαούρτι, και επομένως αποτελούν ένα πλούσιο σε βιταμίνες και θρεπτικά στοιχεία γεύμα. Επιπλέον, περιέχουν πολλά υγρά προκειμένου να κρατήσουν το άτομο ενυδατωμένο.

Τέλος, σε κάθε περίπτωση κάποιος πρέπει να αποφεύγει την κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ, καθώς μπορεί να κάνουν τα συμπτώματα πιο έντονα και να επιβαρύνουν τον οργανισμό. Επιπλέον, και οι δύο αυτές ουσίες προκαλούν αφυδάτωση και μπορούν να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα για το κρυολόγημα. 

Διάρκεια

Πόσο διαρκεί περίπου το κρυολόγημα;

Το κοινό κρυολόγημα οφείλεται σε ιική λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού αγωγού. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά και συνήθως ο ασθενής πρέπει απλά να περιμένει μέχρι ο ιός να κάνει τον κύκλο του. Επιπλέον, όλα τα σκευάσματα που χορηγούνται για το κρυολόγημα έχουν ως στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων και όχι την εξάλειψη του ιού.

Τυπικά, ένα κρυολόγημα διαρκεί περίπου 7 με 10 ημέρες και περνάει μόνο του χωρίς να δημιουργεί κάποιο άλλο πρόβλημα στο άτομο ή να απαιτεί ιατρική φροντίδα. Ενώ, εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν μετά το διάστημα αυτό, πιθανόν το άτομο να πάσχει από κάτι άλλο, όπως λοίμωξη από στρεπτόκοκκο και θα πρέπει να επισκεφτεί έναν ιατρό προκειμένου να του χορηγηθεί κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Παράγοντες κινδύνου

Πότε είναι πιο πιθανόν να νοσήσει κάποιος από κρυολόγημα;

Γενικά για να νοσήσει κάποιος από κρυολόγημα θα πρέπει να μολυνθεί από έναν ρινοϊό, και οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να συμβεί αυτό είναι:

• Το κρύο: κάποιος μπορεί να αναπτύξει κρυολόγημα όλο τον χρόνο, αλλά το χειμώνα και το φθινόπωρο η διάδοση του ιού είναι πιο έντονη.
• Η ηλικία: τα παιδιά κάτω των 6 ετών είναι πιο πιθανόν να κολλήσουν κάποιο κρύωμα, ιδιαίτερα εάν αυτά βρίσκονται μαζί με άλλα μικρά παιδιά, όπως σε ένα παιδικό σταθμό.
• Η επαφή με πολύ κόσμο: ιδιαίτερα όταν κάποιος βρίσκεται σε κλειστό χώρο μαζί με πολλά άτομα, όπως κατά την διάρκεια μιας συναυλίας ή μέσα σε μια τάξη.
• Το αδύναμο ανοσοποιητικό: εξαιτίας κάποιας χρόνιας πάθησης ή κάποιας πρόσφατης λοίμωξης.
• Το κάπνισμα: φαίνεται ότι τα άτομα που καπνίζουν είναι πιο επιρρεπής στο κρυολόγημα και τείνουν να έχουν πιο σοβαρά συμπτώματα, όταν νοσούν από αυτό.

Πρόληψη

Τι πρέπει να προσέχει κάποιος προκειμένου να αποφύγει ένα κρυολόγημα;

Το κρυολόγημα γενικά είναι αρκετά ήπιο αλλά μπορεί να γίνει αρκετά ενοχλητικό στην καθημερινότητα κάποιου, επομένως είναι σημαντικό να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή της διάδοσης του. Για τον ιό του κρυολογήματος δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο, όπως για τον ιό της γρίπης, παρ' όλα αυτά, υπάρχουν απλά μέτρα που μπορεί να πάρει το κάθε άτομο προκειμένου να περιορίσει την διάδοση του ιού, αλλά και να προστατέψει τον εαυτό του.

• Τακτικό πλύσιμο χεριών με απλό σαπούνι και νερό, ενώ αν αυτό δεν είναι εφικτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο αντισηπτικό υγρό ή σπρέι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, δεδομένου ότι ο ιός μεταδίδεται σε μεγάλο βαθμό μέσω των επιφανειών που αγγίζουμε.
• Φροντίδα του φυσιολογικού μικροβιώματος του σώματος. Το ανθρώπινο έντερο περιέχει μεγάλο αριθμό συμβιωτικών βακτηρίων τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ως εκ τούτου, η κατανάλωση τροφών πλούσιων στα μικρόβια αυτά, όπως το γιαούρτι και η μαύρη σοκολάτα ή η κατανάλωση προβιοτικών συμπληρωμάτων, μπορεί να ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό το ανοσοποιητικό σύστημα κάποιου.
• Αποφυγή επαφής με άρρωστα άτομα. Αυτό αποτελεί και τον βασικό λόγο για τον οποίο άτομα με κρυολόγημα πρέπει να μένουν στο σπίτι τους και να μην πηγαίνουν στην δουλειά ή το σχολείο, προκειμένου να περιοριστεί η μετάδοση του ιού. Ενώ εάν κάποιος έρθει σε επαφή με κάποιον άρρωστο είναι σημαντικό να πλύνει αμέσως καλά τα χέρια του.
• Κάλυψη του βήχα ώστε να μην διαδοθεί ο ιός παντού. Τέλος, εάν κάποιος είναι άρρωστος είναι σημαντικό να καλύπτει το πρόσωπο του με ένα χαρτομάντιλο ή τον αγκώνα του όταν βήχει προκειμένου να μην μεταδώσει τον ιό στους γύρω του.