Οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει μια θεραπεία, η οποία βέβαια βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο, που μπορεί κατά τα λεγόμενα τους να θεραπεύσει άτομα που διαγνώστηκαν πρόσφατα με διαβήτη τύπου 1  και να προστατεύσει άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα συνδυασμό φαρμάκων που βελτιώνει την παραγωγή ινσουλίνης και δεν επιβραδύνει το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών.

Τι είναι ο διαβήτης τύπου 1;

Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση ασθένεια στην οποία το πάγκρεας παράγει λίγη ή καθόλου ινσουλίνη. Περίπου το 5 – 10% των ασθενών με διαβήτη έχουν διαβήτη τύπου 1, ο οποίος είναι συχνότερος σε παιδιά και εφήβους, ωστόσο μπορεί να αναπτυχθεί σε κάθε ηλικία. Σημειώνεται ότι προς το παρόν δεν υπάρχει κανένας τρόπος πρόληψης της νόσου.

Πώς λειτουργεί η νέα θεραπεία;

Οι ερευνητές δοκίμασαν μια συνδυαστική θεραπεία που περιελάμβανε το αντι-IL-21 αντίσωμα και την υπάρχουσα λιραγλουτίδη για το διαβήτη. Στους ασθενείς που συμμετείχαν στη δοκιμή δόθηκε είτε η νέα συνδυαστική θεραπεία, είτε ένα εικονικό φάρμακο για 54 εβδομάδες.

Στο τέλος της δοκιμής, οι ασθενείς που έλαβαν την νέα συνδυαστική θεραπεία είχαν υψηλότερα επίπεδα έκκρισης ενδογενούς ινσουλίνης (η ινσουλίνη που παράγεται από το πάγκρεας), συγκριτικά με τους ασθενείς που έλαβαν το εικονικό φάρμακο.

Να υπενθυμίσουμε ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 δεν παράγουν αρκετή ινσουλίνη (ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα) και όταν το σώμα δεν έχει αρκετή ινσουλίνη, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος σοβαρών και δυνητικά θανατηφόρων υψηλών επιπέδων σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία).

Όλοι οι συμμετέχοντες στην δοκιμή παρακολουθήθηκαν για 26 εβδομάδες μετά τη διακοπή της θεραπείας, με τους ερευνητές να διαπιστώνουν ότι τα αποτελέσματα της θεραπείας εξασθένισαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μάλιστα, δεν υπήρξαν διαρκείς αρνητικές αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα των συμμετεχόντων.

Τα δύο φάρμακα είναι καλύτερα από το ένα;

Ο Matthias von Herrath, καθηγητής στο Ινστιτούτο Ανοσολογίας La Jolla και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, υπογράμμισε ότι πρόκειται για την πρώτη σημαντική θεραπεία που συνδυάζει δύο φάρμακα, όπου το ένα –λιραγλουτίδη- βελτιώνει τη λειτουργία των β- κυττάρων του παγκρέατος, που παράγουν και εκκρίνουν ινσουλίνη, ενώ το άλλο (το αντίσωμα κατά του IL-21) καταστέλλει την ανοσοαπόκριση που προσβάλλει τα συγκεκριμένα β-κύτταρα.

Όπως εξήγησε ο ίδιος, ο συνδυασμός δύο φαρμάκων οδηγεί σε λιγότερες παρενέργειες λόγω των διαφορετικών μηχανισμών δράσης που χρησιμοποιούν και βελτιώνει την αποτελεσματικότητα.

Σε τι διαφέρει η νέα θεραπεία από τις άλλες;

Για τον διαβήτη τύπου 1 δεν υπάρχει θεραπεία, πράγμα που σημαίνει ότι οι ασθενείς πρέπει να εξασφαλίζουν δια βίου ινσουλίνη με κάποιο τρόπο. Η ινσουλίνη, δεν είναι διαθέσιμη σε μορφή χαπιών, γιατί το οξύ του στομάχου την καταστρέφει πριν φτάσει στην κυκλοφορία του αίματος και ως εκ τούτου χορηγείται σε ενέσιμη μορφή καθημερινά. Οι ασθενείς καλούνται να επαγρυπνούν για την υγεία τους, να μετρούν το σάκχαρο του αίματος τους, να προσέχουν τι τρώνε και να υπολογίζουν την ινσουλίνη που χρειάζονται.

Αντίθετα, η νέα θεραπεία στοχεύει στην διατήρηση της λειτουργίας των β-κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη, τα οποία τείνουν να καταστρέφονται λόγω της αυτοάνοσης αντίδρασης του σώματος εναντίον τους. Με τη νέα θεραπεία, αυτά τα κύτταρα διατηρούνται και συνεχίζουν να παράγουν ινσουλίνη, οπότε δεν χρειάζεται εξωτερική εξασφάλιση ινσουλίνης. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι παρενέργειες μειώνονται και ο έλεγχος του σακχάρου βελτιώνεται. Βασικός στόχος είναι η χορήγηση της νέας συνδυαστικής θεραπείας ακριβώς με το που θα γίνει διάγνωση, ώστε να διατηρηθούν όσο περισσότερα β-κύτταρα γίνεται στο πάγκρεας.

Σύμφωνα με τον von Herrath,  όταν οι ασθενείς χρησιμοποιούν τα λειτουργικά β-κύτταρα που έχουν, έχουν λιγότερες επιπλοκές και μπορούν να διαχειριστούν ευκολότερα το σάκχαρο του αίματος τους.

Συμπερασματικά

Η συνδυαστική θεραπεία βρίσκεται σε κλινική δοκιμή φάσης 2 και οι ερευνητές σκοπεύουν να προχωρήσουν σε δοκιμές φάσης 3 για  να αξιολογήσουν την μακροπρόθεσμη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της. Παρόλο που αυτό μπορεί να πάρει αρκετό χρόνο, ο von Herrath είναι αισιόδοξος για τις δυνατότητες της και ευελπιστεί ότι οι ρυθμιστές θα κατανοήσουν την αξία που έχει η διατήρηση των β-κυττάρων για τους ασθενείς με διαβήτη τύπου 1.  Τονίζει μάλιστα, ότι μια μέρα η θεραπεία αυτή θα χρησιμοποιηθεί και ως μέτρο πρόληψης για όσους διατρέχουν κίνδυνο για διαβήτη τύπου 1.