Τι είναι το COVID-19 Εμβόλιο της AstraZeneca και ποια η χρήση του;

Το εμβόλιο COVID-19 της AstraZeneca χρησιμοποιείται για την πρόληψη της νόσου του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω. Η COVID-19 προκαλείται από τον ιό SARS-CoV-2.

Το εμβόλιο αυτό αποτελείται από έναν άλλον ιό (της οικογένειας των αδενοϊών) που έχει τροποποιηθεί ώστε να περιέχει το γονίδιο για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης από τον SARS-CoV-2. Δεν περιέχει τον ίδιο τον ιό και δεν μπορεί να προκαλέσει COVID-19.

Μηχανισμός δράσης

Το εμβόλιο COVID-19 της AstraZeneca είναι ένα μονοσθενές εμβόλιο που αποτελείται από ένα μόνο ανασυνδυασμένο φορέα αδενοϊού χιμπατζή-ανεπαρκούς αντιγραφής (ChAdOx1) που κωδικοποιεί την S γλυκοπρωτεΐνη του SARS-CoV-2. Η ανοσογόνος πρωτεϊνη S στο εμβόλιο εκφράζεται στην τριμερική διαμόρφωση προ-σύντηξης (Η κωδικοποιητική αλληλουχία δεν έχει τροποποιηθεί προκειμένου να σταθεροποιηθεί η εκφραζόμενη S-πρωτεΐνη στη διαμόρφωση προ-σύντηξης). Μετά τη χορήγηση, η S γλυκοπρωτεΐνη του SARS-CoV-2 που εκφράζεται προκαλεί την παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων και κυτταρικές ανοσοαποκρίσεις, οι οποίες μπορεί συμβάλλουν στην προστασία έναντι της COVID-19.

Η συμβουλευτική ομάδα εμπειρογνωμόνων στρατηγικής του ΠΟΥ για την ανοσοποίηση (SAGE-Strategic Advisory Group of Experts on Immunization) εξέδωσε συστάσεις για τη χρήση του εμβολίου Oxford / AstraZeneca COVID-19 (AZD1222).

Ποιοι θα εμβολιαστούν;

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες συνιστάται να δοθεί προτεραιότητα σε εργαζόμενους στον τομέα της υγείας που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης και σε ηλικιωμένους, συμπεριλαμβανομένων αυτών ηλικίας 65 ετών και άνω. Επιπλέον, συνιστάται ο εμβολιασμός σε άτομα με συννοσηρότητες που έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσου COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών παθήσεων, της αναπνευστικής νόσου και του διαβήτη.

Αν και απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για άτομα με HIV ή αυτοάνοσα νοσήματα ή ανοσοκατεσταλμένα, συνιστάται ο εμβολιασμός σε συγκεκριμένες ομάδες μετά τη λήψη πληροφοριών και συμβουλών. Καλό θα είναι να συζητήσουν εκτενώς με τους θεράποντες ιατρούς τους.

Άτομα που μολύνθηκαν από τον SARS-CoV-2 και έχουν αποκτήσει φυσική ανοσία μπορούν να εμβολιαστούν, όμως καλό είναι να αναβάλλουν τον εμβολιασμό τους έως και 6 μήνες από τη στιγμή της αρχικής τους μόλυνσης, για να δοθεί προτεραιότητα σε όσους δεν έχουν νοσήσει να προστατευθούν από τον ιό.

Ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει σε θηλάζουσες γυναίκες εάν ανήκουν σε ομάδα που έχει προτεραιότητα για εμβολιασμό. Ο ΠΟΥ δεν συνιστά διακοπή του θηλασμού μετά τον εμβολιασμό.

Γυναίκες σε εγκυμοσύνη μπορούν να εμβολιαστούν;

Ενώ η εγκυμοσύνη θέτει τις γυναίκες σε μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρής COVID-19, πολύ λίγα στοιχεία είναι διαθέσιμα για την αξιολόγηση της ασφάλειας του εμβολίου στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Οι έγκυες γυναίκες μπορεί να λάβουν το εμβόλιο εάν το όφελος του εμβολιασμού μιας εγκύου υπερτερεί των πιθανών κινδύνων του εμβολίου.

Για το λόγο αυτό, οι έγκυες γυναίκες που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης στο SARS-CoV-2 (π.χ. εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας) ή με συννοσηρότητες που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσου, μπορούν να εμβολιαστούν σε συνεννόηση με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης.

Για ποιους δεν συνιστάται το εμβόλιο της AstraZeneca;

Άτομα με ιστορικό σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης σε οποιοδήποτε συστατικό του εμβολίου δεν πρέπει να το λάβουν.

Το εμβόλιο δεν συνιστάται για άτομα ηλικίας κάτω των 18 ετών εν αναμονή των αποτελεσμάτων περαιτέρω μελετών.

Ποια είναι η συνιστώμενη δοσολογία;

Η συνιστώμενη δοσολογία είναι δύο δόσεις που χορηγούνται ενδομυϊκά (0,5 ml έκαστη) με διάστημα 8 έως 12 εβδομάδων.

Απαιτείται επιπλέον έρευνα για την κατανόηση της μακροπρόθεσμης πιθανής προστασίας μετά από μία δόση.

Είναι ασφαλές?

Παρόλο που αυτό το εμβόλιο δεν έχει ακόμη προταθεί για καταχώριση έκτακτης ανάγκης από τον ΠΟΥ, έχει υποβληθεί σε έλεγχο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) και κατά συνέπεια πληροί τα κριτήρια της ΠΟΥ για εξέταση SAGE.

Ο EMA αξιολόγησε διεξοδικά τα δεδομένα σχετικά με την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολίου και συνέστησε τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας υπό όρους για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω.

Η Παγκόσμια Συμβουλευτική Επιτροπή για την Ασφάλεια των Εμβολίων, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων που παρέχει ανεξάρτητη και έγκυρη καθοδήγηση στον ΠΟΥ σχετικά με το θέμα της ασφαλούς χρήσης εμβολίων, λαμβάνει και αξιολογεί αναφορές για ύποπτα συμβάντα ασφαλείας που ενδέχεται να έχουν διεθνή επίδραση.

Πόσο αποτελεσματικό είναι το εμβόλιο της AstraZeneca;

Το εμβόλιο AZD1222 κατά της COVID-19 έχει αποτελεσματικότητα 63,09% έναντι της συμπτωματικής λοίμωξης SARS-CoV-2.

Μεγαλύτερα διαστήματα δόσης εντός του εύρους 8 έως 12 εβδομάδων σχετίζονται με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα εμβολίου.

Το εμβόλιο της AstraZeneca είναι αποτελεσματικό ενάντια στις νέες μεταλλάξεις του ιού;

Η SAGE εξέτασε όλα τα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με την απόδοση του εμβολίου στις νέες μεταλλάξεις του ιού που προκαλούν ανησυχία. Η SAGE συνιστά επί του παρόντος τη χρήση εμβολίου AZD1222 σύμφωνα με τον χάρτη πορείας προτεραιότητας του ΠΟΥ, ακόμη και αν υπάρχουν μεταλλάξεις ιών σε μια χώρα. Οι χώρες πρέπει να αξιολογούν τους κινδύνους και τα οφέλη λαμβάνοντας υπόψη την επιδημιολογική τους κατάσταση.

Τα προκαταρκτικά ευρήματα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για μια συντονισμένη προσέγγιση για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των μεταλλάξεων και τον πιθανό αντίκτυπό τους στην αποτελεσματικότητα του εμβολίου. Καθώς τα νέα δεδομένα καθίστανται διαθέσιμα, ο ΠΟΥ θα ενημερώνει αναλόγως τις προτάσεις.

Αποτρέπει το εμβόλιο της AstraZeneca τη μόλυνση και τη μετάδοση;

Δεν υπάρχουν διαθέσιμα ουσιαστικά δεδομένα σχετικά με τον αντίκτυπο του AZD1222 στη μετάδοση ή την αποβολή ιών.

Εν τω μεταξύ, πρέπει όλοι να τηρήσουμε και να ενισχύσουμε τα μέτρα δημόσιας υγείας που λειτουργούν, όπως:

• Μάσκα
• σωματική απόσταση
• πλύσιμο χεριών
• ιδιαίτερη προσοχή κατά το φτάρνισμα ή τον βήχα
• αποφυγή συγχρωτισμού
• διασφάλιση καλού εξαερισμού