Όσο περνούν τα χρόνια, τόσο και πιο συχνά, οι ηλικιωμένοι άνθρωποι αρχίζουν να ξεχνούν και την ίδια στιγμή η ανησυχία τους μεγαλώνει μήπως πρόκειται για άνοια. Εύλογα, λοιπόν αναρωτιούνται, «πρόκειται μήπως για αρχή άνοιας ή απλά το άγχος, με κάνει να ξεχνώ; Μήπως υπάρχει κάποια άλλη κληρονομική ασθένεια που δεν γνωρίζω, νοούμενου ότι και η εγγονή μου ξεχνά;»

Ποια είναι τα συμπτώματα της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής- υπερκινητικότητας σε ηλικιωμένους;

Αν και η διάγνωση της ΔΕΠΥ (Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας) πιο συχνά γίνεται σε παιδιά σχολικής ηλικίας, η εν λόγω διαταραχή μπορεί να διατηρηθεί σε όλη τη ζωή ενός ατόμου και ενδεχομένως η διάγνωση να γίνει πολύ αργότερα.

Οι ηλικιωμένοι με ΔΕΠΥ, έρχονται αντιμέτωποι με θέματα προσοχής, μνήμης και προγραμματισμού. Για παράδειγμα, δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν μια εργασία ή να θυμούνται με συνέπεια διάφορες πληροφορίες, ενώ μπορεί η προσοχή τους να αποσπάται καθώς μιλούν με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να διατηρήσουν κάποιες σχέσεις.

Επιπλέον, όταν οι ηλικιωμένοι με ΔΕΠΥ, αρχίζουν να μην μπορούν να προγραμματίσουν τις δουλείες τους και αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη διαχείριση του χρόνου τους, τότε οδηγούνται συνήθως σε συναισθήματα άγχους και ενοχής.

Πώς μπορείτε να ξεχωρίσετε εάν πρόκειται για φυσιολογική γήρανση ή ΔΕΠΥ;

Μερικοί άνθρωποι, σε μια επίσκεψη στο γιατρό τους, ενδεχομένως να προβάλουν τις ανησυχίες τους σχετικά με την μνήμη, την προσοχή τους ή τη δυσκολία τους να ολοκληρώσουν μια εργασία. Σε αυτό το σημείο, ο γιατρός, πιθανόν να διαγνώσει ήπια γνωστική βλάβη (MCI).

Η ηπία γνωστική βλάβη είναι ένα στάδιο μεταξύ της φυσιολογικής γήρανσης και της άνοιας. Ωστόσο, πολλοί ηλικιωμένοι ενήλικες με ΔΕΠΥ, ενδέχεται να μην είχαν διαγνωστεί ποτέ στο παρελθόν. Ειδικά εάν είχαν αναπτύξει δεξιότητες που τους βοηθούσαν στη διάρκεια της ζωής τους, να μην ξεχνούν και να οργανώνονται καλύτερα.

Για να βοηθηθούν οι γιατροί να κάνουν διάκριση ανάμεσα σε ηπία γνωστική βλάβη ή ΔΕΠΥ σε ηλικιωμένους, ελέγχουν τον χρόνο των συμπτωμάτων, όπως και το οικογενειακό ιστορικό το οποίο θα τους δώσει σημαντικές πληροφορίες, ώστε να καταφέρουν να αποκλείσουν άλλες αιτίες, όπως διαταραχές του θυρεοειδούς.

Υπογραμμίζεται ότι η ΔΕΠΥ είναι μια από τις κληρονομικές διαταραχές, οπότε η ύπαρξη παιδιών, εγγονιών και αδελφών με ΔΕΠΥ, αυξάνει την υποψία του γιατρού, ότι τα συμπτώματα του ασθενούς, μπορεί να είναι αποτέλεσμα ΔΕΠΥ.

Επιπρόσθετα, η κατανόηση του χρονοδιαγράμματος των συμπτωμάτων ενός ασθενούς είναι ζωτικής σημασίας, καθώς για να γίνει διάγνωση ΔΕΠΥ, τα συμπτώματα πρέπει να είχαν εμφανιστεί από την παιδική ηλικία.

Ποιες είναι οι θεραπείες για ΔΕΠΥ σε ηλικιωμένους;

Τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ σε ηλικιωμένους είναι τα διεγερτικά φάρμακα, όπως η μεθυλφαινιδάτη ή η δεξτροαμφεταμίνη. Αυτά τα φάρμακα είναι πολύ ωφέλημα για ηλικιωμένους, παιδιά και νεότερους ενήλικες. Για να συνταγογραφηθούν, ωστόσο, σε ηλικιωμένους, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι πιθανοί καρδιακοί κίνδυνοι αυτών των φαρμάκων. Οι κίνδυνοι αυτοί περιλαμβάνουν: ακανόνιστο καρδιακό παλμό και αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Οι επιλογές που δεν σχετίζονται με φαρμακευτική αγωγή, όπως ο καθημερινός προγραμματισμός, οι υπενθυμίσεις και η δημιουργία λιστών, είναι πολύτιμες και μπορούν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους να προγραμματιστούν και να οργανωθούν. Επιπρόσθετα, οι θεραπευτές, μέσω συμπεριφορικών θεραπειών, μπορούν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους να βελτιώσουν τη διαχείριση του χρόνου και του χρήματος, να αυξήσουν την παραγωγικότητα τους, να μειώσουν το άγχος τους και να νιώσουν πιο ικανοποιημένοι από τη ζωή τους.

Τι μπορείτε να κάνετε εκτός από την ιατρική περίθαλψη;

Εάν υποψιάζεστε ότι τα συμπτώματά σας μπορεί να οφείλονται σε ΔΕΠΥ, ειδικά εάν ένα στενό μέλος της οικογένειας έχει διαγνωστεί,  τότε μην διστάσετε να ζητήσετε από τον γιατρό σας, να σας παραπέμψει σε κάποιο ειδικό με εξειδίκευση στη διάγνωση και τη διαχείριση της ΔΕΠΥ σε ηλικιωμένους ενήλικες. Επιπλέον, οι ακόλουθες στρατηγικές είναι χρήσιμες για τη διαχείριση των συμπτωμάτων:

• Τακτική άσκηση: Η σωματική δραστηριότητα αυξάνει τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου, όπως η ντοπαμίνη, η νορεπινεφρίνη και η σεροτονίνη, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν την προσοχή.
• Βελτίωση ύπνου: Δημιουργείστε μια ρουτίνα ύπνου, αποφύγετε την καφεΐνη μετά το μεσημέρι και προσπαθήστε να αποφύγετε τις ηλεκτρονικές συσκευές, μια ώρα πριν από τον ύπνο.
• Ζητήστε βοήθεια. Τα μέλη της οικογένειας σας μπορούν να σας βοηθήσουν να προγραμματιστείτε και να απλοποιήσετε τις εργασίες σας.
• Βάλτε υπενθυμίσεις. Τα ημερολόγια, οι ειδοποιήσεις στο κινητό, οι γραπτές σημειώσεις και οι λίστες, θα σας παρέχουν πρόσθετη βοήθεια στην απομνημόνευση των εργασιών σας.