Τι είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή;

Αν και η περιοδική ανησυχία και το περιστασιακό άγχος αφορούν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, όταν η κατάσταση γίνεται μόνιμη και το άγχος είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, μπορούμε να κάνουμε λόγο για γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, στην οποία οι ασθενείς φαίνεται να βιώνουν διαρκώς υπερβολικό άγχος και ανησυχία χωρίς κάποια προφανή αιτία. Η συγκεκριμένη διαταραχή είναι αρκετά συνηθισμένη και οι ειδικοί αναφέρουν πως τουλάχιστον το 25% των περιστατικών που αναζητούν βοήθεια υποφέρει από έντονο στρες.

Ποιες είναι οι αιτίες της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής;

Παράγοντες κινδύνου για τη διαταραχή είναι στρεσογόνα γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της παιδικής και της εφηβικής ηλικίας, αλλά και μετά την ενηλικίωση, τα προβλήματα οικονομικής φύσεως, τα διάφορα προβλήματα υγείας, το διαζύγιο, ενώ το γυναικείο φύλο δείχνει να είναι πιο επιρρεπές στην γενικευμένη αγχώδη διαταραχή.

Πρόσφατη μελέτη ερεύνησε γιατί οι άνθρωποι που πάσχουν από τη συγκεκριμένη διαταραχή ανησυχούν τόσο αλλά και ποιες είναι οι κυριότερες πηγές άγχους για αυτή την κατηγορία. Ο κοινός παρονομαστής στις παραπάνω περιπτώσεις που εντυπωσίασε τους μελετητές ήταν το γεγονός πως το άγχος και η ανησυχία ήταν η προσπάθεια που έκαναν οι ασθενείς για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από δυσάρεστα γεγονότα και απειλητικές καταστάσεις.

Φυσικά, οι περισσότεροι που δεν πάσχουν από αυτή τη διαταραχή μπορεί να αναρωτηθούν πως μπορεί μια συνεχής κατάσταση γκρίνιας, στενοχώριας, άγχους, στρες και ανησυχίας να προστατεύσει κάποιον, όμως οι ειδικοί κατάφεραν να βρουν την απάντηση και να κατανοήσουν πλήρως την αιτία που τους οδήγησε σε αυτή την κατάσταση άμυνας απέναντι σε κάποιον επερχόμενο ‘κίνδυνο’.

Όπως εξηγούν, όταν κάποιος αρχίζει να ανησυχεί αυτομάτως αλλάζει η διάθεσή του και βρίσκεται σε μια αρνητική διάθεση όπου βιώνει άσχημα συναισθήματα.  Αν,όταν βρίσκεται σε αυτήν την κατάσταση, κάτι κακό συμβεί, τότε η διάθεση του δεν θα αλλάξει πολύ αφού ήδη αισθάνεται άσχημα. Αν ήταν ευδιάθετος και πλημμυρισμένος με θετικά συναισθήματα, αυτόματα θα υπήρχε ‘πτώση’ στη συναισθηματική του κατάσταση και θα εισερχόταν σε ένα διαφορετικό, αρνητικό στάδιο. Οι άνθρωποι λοιπόν που πάσχουν από αυτή τη διαταραχή αποφεύγουν με κάθε τρόπο να υπάρχουν εναλλαγές στην ψυχική τους διάθεση και φαίνεται να προτιμούν να είναι διαρκώς σε μια αρνητική κατάσταση από το να υπάρχουν μεταπτώσεις.

Επειδή γνωρίζουν πως είναι αδύνατο να εξασφαλίσουν πως θα είναι πάντα σε μια θετική διάθεση και τίποτα δεν θα μπορέσει να τους ταράξει -καθώς μια ξαφνική ασθένεια ή ατύχημα, ένας θάνατος αγαπημένου προσώπου, ένας έντονος καυγάς, μια ξαφνική αλλαγή στα οικονομικά τους, ένας χωρισμός ή κάποια άλλη δυσκολία της καθημερινότητας αργά ή γρήγορα θα εμφανιστεί στη ζωή τους και θα τους αναγκάσει να εισέλθουν στο αρνητικό στάδιο- προτιμούν να βρίσκονται μόνιμα εκεί ώστε να μην αισθανθούν κάποια μεγάλη διαφορά όταν κάτι από τα παραπάνω συμβεί.

Επιπροσθέτως, δείχνουν να προτιμούν να ‘προετοιμάζονται’ για αυτές τις καταστάσεις με το να τις σκέφτονται διαρκώς και να ανησυχούν καθημερινά έτσι αν και όταν τους συμβεί κάτι να είναι συναισθηματικά προετοιμασμένοι και να μην υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ του συναισθηματικού σταδίου που βρίσκονται με εκείνο που θα συνοδέψει το δυσάρεστο γεγονός. Όσο μικρότερη είναι η απόσταση, τόσο εκείνοι αισθάνονται καλύτερα καθώς δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μια ξαφνική αλλαγή την οποία δεν μπορούν να διαχειριστούν.

Προκειμένου λοιπόν να αναγκαστούν να αντιμετωπίσουν την εναλλαγή διαθέσεων που προκύπτει από τις προκλήσεις της καθημερινότητας προτιμούν να βρίσκονται μόνιμα σε μια κατάσταση άγχους, στενοχώριας και έντονης ανησυχίας.

Υπάρχει θεραπεία για τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή;

Αυτό όμως είναι και το κομμάτι που δυσκολεύει τη θεραπεία καθώς φαίνεται πως αν ο θεραπευτής προτείνει να διώξουν την ανησυχία τους με διάφορες τεχνικές, οι ίδιοι δεν επιθυμούν να το κάνουν αφού προτιμούν να είναι σε αυτή την κατάσταση, άρα και η προσέγγιση πρέπει να είναι διαφορετική σε αυτές τις περιπτώσεις.

Η Γνωστική-Συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει αρκετά, όπως και σε ορισμένες περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή όταν το άγχος επηρεάζει σημαντικά βασικούς τομείς της ζωής του ατόμου και το εμποδίζει να λειτουργήσει φυσιολογικά. Ο ασθενής σταδιακά θα μάθει να μην εστιάζει την προσοχή του μόνο σε αρνητικά γεγονότα και μελλοντικούς κινδύνους, αλλά να αφήνει χώρο και για θετικές σκέψεις και καταστάσεις και με τον καιρό θα είναι σε θέση με τη βοήθεια του ειδικού να αλλάξει την οπτική γωνία που βλέπει τα πράγματα, αντί να εστιάζει μονάχα σε αρνητικά γεγονότα και καταστάσεις.