Αδιαμφισβήτητα, μια χορτοφαγική διατροφή – αν είναι πλήρης και ισορροπημένη – μπορεί να έχει πολλά οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό και παράλληλα να δημιουργήσει μια ασπίδα προστασίας έναντι ασθενειών, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα. Όμως, είναι ασφαλές να ακολουθήσει κάποιο άτομο προχωρημένης ηλικίας μια τέτοιου είδους διατροφή ή κινδυνεύει να στερηθεί πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που η έλλειψή τους ενδέχεται να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία του;

Τι είναι η χορτοφαγική διατροφή;

Συχνά επικρατεί σύγχυση σε ό, τι αφορά στη χορτοφαγική διατροφή, ενώ φαίνεται πως μόνο οι ‘μυημένοι’ και οι ειδικοί της διατροφής γνωρίζουν ακριβώς τι περιλαμβάνει και τι αποκλείει. Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν τρεις βασικές κατηγορίες: vegan, vegetarian,και pescatarian.

Η vegan δίαιτα αποκλείει οτιδήποτε ζωικό, δηλαδή δεν επιτρέπονται κρέατα, ψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά και όλα τα προϊόντα που περιέχουν στα συστατικά τους οτιδήποτε που προέρχεται από ζωική πηγή, όπως για παράδειγμα, μπισκότα ή πατατάκια που περιέχουν ορό γάλακτος, ζελέ, σάλτσες σαλάτας που περιέχουν αυγό, κλπ. Απαγορεύεται επίσης εντελώς η κατανάλωση μελιού, αλλά και κρασιού που δεν είναι πιστοποιημένο vegan.

Η vegetarian δίαιτα επιτρέπει την κατανάλωση αυγών και γαλακτοκομικών, αλλά όπως και η προηγούμενη αποκλείει τα κόκκινα κρέατα και το κυνήγι, τα ψάρια, τα θαλασσινά και τα πουλερικά.

Τέλος, η pescatarian διατροφή είναι ακριβώς η ίδια με τη vegetarian, όμως περιλαμβάνει και ψάρια.

Γιατί θεωρείται πιο υγιεινή η χορτοφαγία;

Οι παραπάνω δίαιτες βασίζονται στα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς και τα δημητριακά και για αυτόν τον λόγο θεωρούνται από πολλούς πιο υγιεινές, αφού δεν περιέχουν μεγάλες ποσότητες κορεσμένων και τρανς λιπαρών. Έρευνες κατά καιρούς έχουν αποδείξει πως ωφελούν την υγεία της καρδιάς, μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου, καταπολεμούν την παχυσαρκία και τον διαβήτη και τέλος, μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Από την άλλη, πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο BMJ αποκάλυψε πως, αν και οι χορτοφάγοι είχαν μικρότερο κίνδυνο για έμφραγμα, εντούτοις εμφάνισαν αυξημένο κίνδυνο για αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο, έστω και αν και αυτός ήταν πολύ μικρός, καθώς αναφερόταν σε 3 περιστατικά ανάμεσα σε 1000 άτομα σε διάστημα 10 ετών, ενώ δεν υπήρξαν, μέχρι στιγμής, άλλες έρευνες που να αναφέρουν αυτόν τον κίνδυνο.

Είναι ακατάλληλη η χορτοφαγία για τους ηλικιωμένους;

Μια χορτοφαγική δίαιτα μπορεί να εφοδιάσει τον οργανισμό με πλήθος αντιοξειδωτικών, φυτικών ινών και πολλές βιταμίνες, ενώ μειώνεται κατακόρυφα η κατανάλωση κορεσμένου λίπους, κάτι που έχει ιδιαίτερα θετικές επιδράσεις στον οργανισμό. Όμως, οι ειδικοί αναρωτιούνται για το αν μια χορτοφαγική δίαιτα είναι κατάλληλη σε ηλικιωμένα άτομα που διατρέχουν τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης και που ο οργανισμός τους ήδη μπορεί να αντιμετωπίζει μικρά ή και σημαντικά προβλήματα υγείας.

Αν γίνει προσεκτικά ο σχεδιασμός του διαιτολογίου από εξειδικευμένο επιστήμονα, τότε δεν αναμένεται να δημιουργηθούν προβλήματα υγείας σε υγιείς οργανισμούς. Όμως, κάτι τέτοιο δεν είναι πάντα εφικτό, ενώ όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος διατροφικών ελλείψεων.

Οι ηλικιωμένοι τείνουν να εμφανίζουν πιο συχνά ελλείψεις και, αν ακολουθήσουν μια χορτοφαγική διατροφή- και ιδιαίτερα τη vegan δίαιτα- τότε κινδυνεύουν να παρουσιάσουν προβλήματα στην πρόσληψη επαρκών ποσοτήτων των παρακάτω:

Ασβέστιο: Απαραίτητο για πολλές λειτουργίες του οργανισμού- ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους- και απαραίτητο για τα οστά, το αίμα, τα δόντια, την καρδιά και τα νεύρα.

Πρωτεΐνες: Είναι σημαντικές για το χτίσιμο γερών μυών, οστών και δέρματος και κυρίως σε όσους μεγαλώνουν και χάνουν μυϊκή και οστική μάζα.

Βιταμίνη Β12: Η Β12 βρίσκεται μονάχα στα προϊόντα ζωικής προέλευσης και είναι απαραίτητη στο DNA, στο σχηματισμό ερυθρών κυττάρων, στο μεταβολισμό της γλυκόζης και στη δημιουργία νέων κυττάρων, ενώ παράλληλα βοηθά να λειτουργήσει σωστά το νευρικό σύστημα.

Από τα παραπάνω προκύπτει πως οι χορτοφαγικές δίαιτες έχουν αρκετά πλεονεκτήματα και μπορούν να προστατεύσουν από πολλές ασθένειες. Όμως, αν κανείς πλησιάζει την τρίτη ηλικία, θα πρέπει να συμβουλευτεί τον γιατρό του αν σκέφτεται να ακολουθήσει κάποια από αυτές και να φροντίσει να προσλαμβάνει – ιδανικά από τις τροφές – και τα συμπληρώματα διατροφής όλα τα απαραίτητα για τον οργανισμό στοιχεία, ώστε να μην προκύψουν ελλείψεις και προβλήματα στην υγεία του.