Η καφεΐνη, ένα διεγερτικό που υπάρχει σε πολλά τρόφιμα και ποτά, επηρεάζει το σώμα με διάφορους τρόπους. Η καφεΐνη υπάρχει στον καφέ, στο τσάι, στην Coca-cola, στη σοκολάτα, αλλά μπορεί να την συναντήσουμε και σε ένα παγωτό με άρωμα καφέ, σε ενεργειακά ποτά και σε μερικά φάρμακα, όπως τα παυσίπονα. Μάλιστα, περίπου το 80% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες καταναλώνει καθημερινά καφεΐνη, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο το ποσοστό των ανθρώπων που καταναλώνουν καφεΐνη, φτάνει το 90%. Ωστόσο, τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD), μια χρόνια πεπτική ασθένεια, μπορεί να έχουν επιπρόσθετες επιπτώσεις από την κατανάλωση καφεΐνης όπως θα δούμε πιο κάτω.

Πώς επιδρά η καφεΐνη στο σώμα; Πώς επηρεάζει τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου;

Οι άνθρωποι στρέφονται συνήθως στην καφεΐνη γιατί αυξάνει την εγρήγορση λόγω της διεγερτικής της επίδρασης. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουν καλύτερες επιδόσεις στη δουλειά ή στο σχολείο. Επιπρόσθετα μερικοί την επιλέγουν γιατί τονώνει τον μεταβολισμό τους και μειώνει το άγχος τους. Ωστόσο, η καφεΐνη τείνει να έχει και αρνητικές επιπτώσεις, όπως για παράδειγμα η αλλοίωση της ποιότητας του ύπνου, ο οποίος είναι εξαιρετικά σημαντικός για τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου. Τα άτομα λοιπόν αυτά, είναι απαραίτητο να μεριμνούν για την ποιότητα και την ποσότητα του καφέ που καταναλώνουν, ώστε να μειώσουν την πιθανότητα να εμφανίσουν διαταραχές ύπνου.

1. Πώς δρα η καφεΐνη στο πεπτικό σύστημα;

Τα τρόφιμα και τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα. Ειδικά ο καφές, ο οποίος περιέχει 80 – 130 mg καφεΐνης, έχει συνδεθεί με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (GERD).

Μερικοί άνθρωποι πίνουν καφέ το πρωί για να ωθήσουν την κίνηση του εντέρου τους, εφόσον πιστεύεται ότι η καφεΐνη διεγείρει τα έντερα. Ωστόσο, εικάζεται ότι αυτό το αποτέλεσμα οφείλεται σε άλλες χημικές ουσίες που υπάρχουν στον καφέ. Σύμφωνα με αποτελέσματα ερευνών, ο καφές, ακόμη και χωρίς καφεΐνη, μπορεί να διεγείρει τα έντερα. Για τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, η συχνότερη κίνηση του εντέρου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, ειδικά εάν πάσχουν από χρόνια διάρροια.

2. Κάνει να παίρνουν καφεΐνη τα παιδιά;

Τα παιδιά με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, διατρέχουν τον κίνδυνο πολλών επιπλοκών, όπως η έλλειψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών και ο υποσιτισμός. Ειδικότερα, η καφεΐνη μπορεί να καταστείλει την όρεξη και να αυξήσει την πιθανότητα αυτών των προβλημάτων, κυρίως εάν αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα όρεξης. Τόσο τα παιδιά, όσο και οι ενήλικες με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, οι οποίοι έχουν λιγότερο βάρος από το φυσιολογικό, θα πρέπει να προσέχουν ώστε να μην καταστέλλουν χωρίς λόγο την όρεξη τους, επειδή η καθημερινή πρόσληψη θερμίδων είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση του βάρους τους.

3. Η καφεΐνη προκαλεί αφυδάτωση;

Η καφεΐνη είναι διουρητική, αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτή της η ιδιότητα μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση. Ωστόσο, η απώλεια υγρών μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα, οπότε όποιος τείνει να έχει δυσκοιλιότητα είναι καλό να πίνει άφθονο καθαρό νερό.

4. Πώς επηρεάζει τον ύπνο η καφεΐνη;

Η καφεΐνη δεν αποθηκεύεται στο σώμα και τελικά εκκρίνεται μέσω των ούρων, αλλά μπορεί να συνεχίσει να επιδρά στον οργανισμό για 4-6 ώρες μετά την κατανάλωση της. Ως εκ τούτου, η  κατανάλωση καφεΐνης λίγο πριν τον ύπνο, μπορεί να διαταράξει τον ύπνο και να προκαλέσει αυπνία. Υπενθυμίζεται ότι τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου έχουν ήδη προβλήματα ύπνου και η κατανάλωση καφεΐνης ενδέχεται να επιδεινώσει την κατάσταση τους.

5. Η καφεΐνη αλληλοεπιδρά με τα φάρμακα;

Πολλοί άνθρωποι ξεχνούν ότι η ίδια η καφεΐνη είναι φάρμακο και ως εκ τούτου μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Μερικά από τα φάρμακα που μπορούν να αλληλοεπιδράσουν με την καφεΐνη είναι τα αντιβιοτικά, τα αντιπηκτικά και οι αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (ΜΑΟΙ). Οι ασθενείς με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, επιβάλλεται να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για πιθανές αλληλεπιδράσεις.

6. Η καφεΐνη είναι θέμα συνήθειας;

Στην Αμερική, η κατανάλωση καφεΐνης είναι κάτι τελετουργικό. Περίπου οι μισοί Αμερικανοί πίνουν καφέ κάθε πρωί. Η καφεΐνη είναι πικρή και ως εκ τούτου προσθέτουν ζάχαρη και γλυκαντικά, γάλα ακόμη και μέλι. Συνηθίζουν επίσης να πίνουν καφέ ή τσάι μετά το δείπνο μαζί με το επιδόρπιο ή το απόγευμα μετά τη δουλειά για να καταπολεμήσουν την κούραση τους. Οι καπνιστές, συνδέουν το  τσιγάρο με τον καφέ και το τσάι. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να πίνουν περισσοτέρους καφέδες μέσα στη μέρα τους, οπότε ναι, μπορεί κάποιος να πει ότι η καφεΐνη είναι απλά θέμα συνήθειας. Η εξάρτηση ωστόσο από την καφεΐνη, μπορεί να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα και η διακοπή της για κάποιους να είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Συμπερασματικά

Οι άνθρωποι δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην σωστή ποσότητα καφεΐνης που μπορούν να καταναλώνουν καθημερινά, ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς αυτό είναι ένα θέμα που θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Τα άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου επωμίζονται τόσο θετικές, όσο και αρνητικές επιπτώσεις από την κατανάλωση καφεΐνης, οπότε προτείνεται να συμβουλεύονται έναν γαστρεντερολόγο για εξατομικευμένες συστάσεις.