Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, καθώς ευθύνεται για περίπου το 11% των θανάτων κάθε χρόνο. Ενώ το εγκεφαλικό επεισόδιο επηρεάζει κυρίως άτομα άνω των 44 ετών, τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των νεότερων ατόμων που βιώνουν εγκεφαλικό επεισόδιο αυξάνεται σημαντικά.

Περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων εγκεφαλικού συνδέονται με παράγοντες που μπορούν να τροποποιηθούν, όπως η κατανάλωση αλκοόλ, η οποία ολοένα αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ είναι γνωστό πως συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού, αλλά κάτι το οποίο δεν είναι απόλυτα κατανοητό είναι οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ στον κίνδυνο εγκεφαλικού μακροπρόθεσμα.

Σε μια μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Neurology, οι ερευνητές εξέτασαν τις επιπτώσεις της συνολικής κατανάλωσης αλκοόλ σε ενήλικες ηλικίας 20 έως 39 ετών στη Νότια Κορέα. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι νεαροί ενήλικες που είχαν μέτρια ή υψηλή πρόσληψη αλκοόλ διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

Πώς επηρεάζει το αλκοόλ τον κίνδυνο εγκεφαλικού;

Στην παραπάνω μελέτη συμμετείχαν 1.536.668 άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε τέσσερις ετήσιες εξετάσεις υγείας μέσα στο χρονικό διάστημα 2009-2012. Ο κίνδυνος εγκεφαλικού αποτέλεσε το βασικό αντικείμενο μελέτης.

Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε 4 ομάδες ανάλογα με την ποσότητα αλκοόλ σε γραμμάρια που κατανάλωναν μέσα στην εβδομάδα, ως εξής:

• Αποχή από το αλκοόλ
• Ήπια κατανάλωση: 0-105 γραμμάρια αλκοόλ την εβδομάδα
• Μέτρια κατανάλωση: 105-210 γραμμάρια αλκοόλ την εβδομάδα
• Βαριά κατανάλωση: πάνω από 210 γραμμάρια αλκοόλ την εβδομάδα

Ενδεικτικά, τα 105 γραμμάρια αλκοόλ ισοδυναμούν με 7,5 μπύρες των 350 ml ή 1,5 τυπικά μπουκάλια κρασιού.

Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για περίπου 5,5 χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι 3.153 από αυτούς υπέστησαν εγκεφαλικό. Μετά την ανάλυση των δεδομένων, οι ερευνητές παρατήρησαν πως η συχνότητα των εγκεφαλικών επεισοδίων αυξανόταν αναλογικά και παράλληλα με τη συνολική κατανάλωση αλκοόλ ενός ατόμου.

Για παράδειγμα, τα άτομα που έκαναν μέτρια έως βαριά κατανάλωση αλκοόλ για 2 χρόνια είχαν 19% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού, όσοι έκαναν την ίδια κατανάλωση για 3 χρόνια είχαν 22% υψηλότερο κίνδυνο, ενώ όσοι έκαναν την ίδια κατανάλωση για 4 χρόνια είχαν 23% υψηλότερο κίνδυνο.

Διαπιστώθηκε επίσης πως όσα άτομα έπιναν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ είχαν 28% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού σε σύγκριση με εκείνους που απείχαν πλήρως από αυτό.

Γιατί σχετίζεται η κατανάλωση αλκοόλ με τον αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού;

Το αλκοόλ έχει την ικανότητα να επηρεάζει πολλά όργανα του σώματος, κυρίως διότι μεταφέρεται παντού μέσω του αίματος. Ένα από τα όργανα αυτά είναι ο εγκέφαλος.

Η επανειλημμένη παρουσία αλκοόλ στον εγκέφαλο, λόγω υπερβολικής κατανάλωσής του, μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις μειωμένης οξυγόνωσης του τελευταίου ή σχηματισμό θρόμβων, γεγονός το οποίο μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με επιστήμονες.

Ποιοι είναι οι περιορισμοί της μελέτης;

Παρόλο που τα ευρήματα της παραπάνω μελέτης είναι εξαιρετικά σημαντικά, καθώς τονίζουν την ανάγκη μείωσης της κατανάλωσης αλκοόλ από τους νεαρούς ενήλικες ως μια στρατηγική πρόληψης του εγκεφαλικού, υπάρχουν και ορισμένοι περιορισμοί.

Ο κυριότερος από αυτούς είναι πως η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα ανθρώπων από την Κορέα, με αποτέλεσμα τα ευρήματα ενδεχομένως να μην ισχύουν για άτομα άλλων εθνικοτήτων. Επιπλέον, στα πλαίσια της μελέτης δεν αξιολογήθηκε η διαφορά μεταξύ της ήπιας κατανάλωσης αλκοόλ και της πλήρους αποχής από αυτό στον κίνδυνο εγκεφαλικού.

Τέλος, ο τύπος του αλκοόλ που καταναλωνόταν από τον κάθε συμμετέχοντα δεν λήφθηκε υπόψη και κάτι πολύ σημαντικό είναι πως η μελέτη είχε απλώς παρατηρητικό χαρακτήρα, δηλαδή δεν απέδειξε κάποια αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και του κινδύνου εγκεφαλικού.

Επαρκούν οι τρέχουσες συστάσεις κατανάλωσης αλκοόλ για την πρόληψη του εγκεφαλικού;

Οι τρέχουσες συστάσεις αφορούν είτε την πλήρη αποχή από το αλκοόλ είτε τον περιορισμό της κατανάλωσής του σε μικρές ποσότητες. Για παράδειγμα, μια τυπική κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο, σύμφωνα με διατροφικές οδηγίες, συνήθως είναι τα 2 ποτά ή λιγότερο την ημέρα για τους άνδρες και το ένα ποτό ή λιγότερο την ημέρα για τις γυναίκες.

Το εάν η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού ή όχι μπορεί να εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο, το βάρος ενός ατόμου, άλλες παθήσεις, κλπ.

Όσον αφορά το εάν οι τρέχουσες συστάσεις για το αλκοόλ επαρκούν για την πρόληψη του αυξημένου κινδύνου εγκεφαλικού, υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις από τους ειδικούς. Μερικοί θεωρούν πως εφόσον δεν έχει παρατηρηθεί αύξηση του κινδύνου εγκεφαλικού σε άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ στα θεωρούμενα ως υγιεινά επίπεδα κατανάλωσής του, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Αντιθέτως, υπάρχουν και απόψεις πως η κατανάλωση αλκοόλ θα πρέπει να περιοριστεί σε μεγαλύτερο επίπεδο για να αποφευχθούν οι δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, που αυτό μπορεί να έχει στους νεαρούς ενήλικες.