Είναι απαραίτητη η εξέταση PSA στους άντρες;

Ο έλεγχος για καρκίνο του προστάτη συνήθως γίνεται με την εξέταση PSA, η οποία μπορεί να παρέχει χρήσιμες πληροφορίες και να εντοπίσει καρκινικούς όγκους, αφού συνήθως αν αυτοί υπάρχουν, εκκρίνουν μια πρωτεΐνη την οποία ανιχνεύει το συγκεκριμένο τεστ, όμως δεν σημαίνει πως κάθε ανεβασμένη τιμή PSA είναι αυτόματα αποδεικτική για καρκίνο στον προστάτη. Η συγκεκριμένη εξέταση έχει προβληματίσει τους επιστήμονες αφού εκατοντάδες φορές έχει τύχει να εντοπίσει όγκους που μεγαλώνουν πολύ αργά και δεν είναι απειλητικοί για τη ζωή δημιουργώντας έτσι ανησυχία στον ασθενή, που τελικά στην πραγματικότητα δεν έχει κάποιο ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα.

Από την άλλη όμως, αρκετοί είναι οι άντρες που έχουν κληρονομήσει κάποιο γονίδιο που αυξάνει τις πιθανότητες να αναπτύξουν κάποια στιγμή στη ζωή τους κάποιον επιθετικό τύπο καρκίνου του προστάτη. Νέα έρευνα δείχνει πως είναι απαραίτητος ο τακτικός έλεγχος με εξέταση PSA σε αυτή την κατηγορία αντρών και δεν πρέπει να παραλείπεται αφού σε αυτή την περίπτωση η εξέταση μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη.

Η έρευνα για τον καρκίνο του προστάτη και την εξέταση PSA

Μια ομάδα Βρετανών επιστημόνων έδωσε στη δημοσιότητα τα ευρήματα της από μελέτη που πραγματοποίησε σε άντρες με γονιδιακές μεταλλάξεις σε ένα ζευγάρι σημαντικών γονιδίων και συγκεκριμένα στα BRCA1 και BRCA2.

Τα γονίδια αυτά-που είναι περισσότερο γνωστά για την ιδιότητά τους να αυξάνουν τις πιθανότητες για καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών στις γυναίκες- είναι επίσης υπεύθυνα για την εμφάνιση επιθετικών μορφών καρκίνου του προστάτη στους άντρες. Τα κύτταρα με ελαττωματικά BRCA γονίδια έχουν μειωμένη ικανότητα να διορθώνουν τις καθημερινές βλάβες στο DNA και όσο αυτή η ζημιά συσσωρεύεται, τόσο τα κύτταρα γίνονται πιο επιρρεπή στο να σχηματίσουν κακοήθεις όγκους.

Ο στόχος των ερευνητών ήταν να ανακαλύψουν αν η εξέταση PSA μπορεί να εντοπίσει περισσότερους καρκίνους του προστάτη σε άντρες που είχαν ελαττωματικά αυτά τα γονίδια σε σχέση με όσους είχαν φυσιολογικά γονίδια. Για να διαπιστώσουν το παραπάνω έκαναν έλεγχο σε περισσότερους από 2900 άντρες ηλικίας 45-69 ετών, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες. Στην πρώτη ομάδα ήταν όσοι είχαν μετάλλαξη του γονιδίου BRCA1, στη δεύτερη όσοι είχαν μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA2 και στις άλλες δύο ήταν άντρες που δεν είχαν κάποια μετάλλαξη στα δύο αυτά γονίδια. Οι άντρες έκαναν ετήσιο έλεγχο για τέσσερα έτη και λήφθηκαν βιοψίες σε όσους είχαν PSA άνω των 3.0 nanograms per deciliter.

Τι έδειξαν τα αποτελέσματα της έρευνας για τον καρκίνο του προστάτη;

Σε όλους τους 357 άντρες που έκαναν βιοψία, οι 112 διαγνώστηκαν με καρκίνο στον προστάτη, ενώ όσοι είχαν μεταλλάξεις στο BRCA2 είχαν το μεγαλύτερο ρίσκο για καρκίνο, αφού το 5.2% αυτών διαγνώστηκαν τελικά με καρκίνο. Όσοι είχαν μεταλλάξεις στο γονίδιο BRCA1 ήταν λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν καρκίνο, αφού μόνο το 3.4% αυτών τελικά είχε καρκίνο στον προστάτη. Τέλος, οι άντρες που δεν εμφάνιζαν κάποια γονιδιακή αλλοίωση είχαν το χαμηλότερο ρίσκο.

Οι γιατροί στις ΗΠΑ, σύμφωνα με οδηγίες των αρμόδιων φορέων, ενημερώνουν τους ασθενείς ηλικίας 55 και άνω για τα θετικά και τα αρνητικά της εξέτασης PSA και προτείνουν να γίνεται έλεγχος σε όλους τους άντρες άνω των 55. Επιπροσθέτως, γίνεται αναθεώρηση των οδηγιών που υπάρχουν σήμερα για να συμπεριληφθούν σε εκείνους που πρέπει να κάνουν ετήσιο προληπτικό έλεγχο με την εξέταση PSA άτομα υψηλού κινδύνου μικρότερων ηλικιών και ιδιαίτερα όσων φέρουν μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA2.