Η μετφορμίνη, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται ευρέως ως πρώτιστη θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2, έχει εξεταστεί προσεκτικά πρόσφατα, μετά από αναφορές επιστημονικών εκθέσεων ότι μπορεί προκαλέσει καρκίνο μέσω μιας τοξίνης που ονομάζεται NDMA, η οποία αποδεδειγμένα είναι καρκινογόνος.

Τι είναι NDMA;

Η NDMA (Ν-νιτροζοδιμεθυλαμίνη) ανήκει στην κατηγορία των νιτροζαμινών και υπάρχει σε χαμηλές ποσότητες σε μια ποικιλία τροφίμων και άλλων προϊόντων. Όπως εξηγεί το CDC, η NDMA είναι στην πραγματικότητα μια καθιερωμένη τοξίνη που προκαλεί καρκίνο, η οποία σχηματίζεται ακούσια κατά τη διάρκεια των διαφόρων διαδικασιών παρασκευής κάποιων προϊόντων.  Μάλιστα, σε μια έκθεση του το CDC, υπογράμμισε ότι οι τοξικές και καρκινογόνες ιδιότητες αυτής της χημικής ουσίας, έχουν αποκαλυφθεί από μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ζωικά μοντέλα, οπότε είναι εύλογο να σκεφτεί κανείς ότι η έκθεση των ανθρώπων στην NDMA μέσω τροφής, ποτού ή ακόμα και μέσω της αναπνοής, θα μπορούσε να προκαλέσει καρκίνο.

Τι δηλώνει ο FDA για την μετφορμίνη;

Σύμφωνα με την επίσημη δήλωση του διευθυντή του Κέντρου Αξιολόγησης και Έρευνας για τα Φάρμακα του FDA, Δρ. Janet Woodcock, ο οργανισμός εξετάζει το πιθανό ενδεχόμενο, η NDMA που υπάρχει στα προϊόντα μετφορμίνης, να μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Συγκεκριμένα, ο οργανισμός έχει στραφεί προς τον έλεγχο των επιπέδων της NDMA  που συσκευάζονται στην μετφορμίνη, ώστε να διαπιστωθεί εάν είναι πάνω από τα επιτρεπτά. Τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ωστόσο, υποδηλώνουν ότι η NDMA στην μετφορμίνη δεν υπερβαίνει τα αποδεκτά όρια.

Ο FDA σε δελτίο τύπου του, υπενθύμισε στο κοινό ότι παρόλο που η έρευνα συνεχίζεται, κάποιο επίπεδο έκθεσης στην NDMA είναι αναπόφευκτο, τονίζοντας ότι από τα χαμηλά επίπεδα είναι σχεδόν αδύνατο να προκύψουν αρνητικές επίπτωσης στην υγεία των καταναλωτών. Ουσιαστικά, η NDMA είναι ένας κοινός μολυσματικός παράγοντας που υπάρχει στο νερό και στα τρόφιμα που έχουν υποστεί επεξεργασία, όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα λαχανικά, οπότε ο κάθε άνθρωπος μπορεί να εκτεθεί σε αυτή την ουσία καθημερινά, ωστόσο, υπογραμμίζεται ότι όταν ένας άνθρωπος εκτίθεται, ακόμη και για 70 χρόνια καθημερινά σε 96 νανογραμμάρια NDMA, τα επίπεδα δηλαδή που θεωρούνται αποδεκτά, δεν διατρέχει κίνδυνο να εμφανίσει καρκίνο.

Τελικά πόσο ασφαλής είναι η μετφορμίνη και ποια η πραγματική της σχέση με τον καρκίνο;

Η μετφορμίνη χρησιμοποιείται ανέκαθεν για την διαχείριση του διαβήτη τύπου 2, έχοντας ένα από τα πλέον καλά εδραιωμένα κλινικά προφίλ ασφαλείας. Το συγκεκριμένο φάρμακο, σύμφωνα με την έρευνα, μπορεί να βοηθήσει και στην αντιμετώπιση άλλων καταστάσεων υγείας πέραν από τη διαχείριση του γλυκαιμικού δείκτη. Για παράδειγμα, έχει αποδειχθεί ότι έχει θετικές επιδράσεις στη μακροζωία και προστατευτικά αποτελέσματα έναντι του καρκίνου, της φλεγμονής και της γήρανσης. Μάλιστα, οι περισσότερες αποδείξεις για τις αντικαρκινικές ιδιότητες του συγκεκριμένου φαρμάκου, ήρθαν στο φως πρόσφατα, σχεδόν ειρωνικά, την ώρα που το φάρμακο άρχισε να ελέγχεται μήπως προκαλεί καρκίνο.

Συγκεκριμένα, επιδημιολογικές και άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η μετφορμίνη μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη μιας ποικιλίας καρκινικών κυττάρων. Ενώ σήμερα πραγματοποιείται ένας αυξανόμενος αριθμός κλινικών μελετών για να ελεγχθεί η αντικαρκινική δραστηριότητα της μετφορμίνης, ώστε να χρησιμοποιηθεί για τη  θεραπεία του καρκίνου. Επιπρόσθετα, η μετφορμίνη αποδείχθηκε ασφαλής ως φάρμακο θεραπείας για το T2DM και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε κλινικά για αρκετά χρόνια.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, στην περίπτωση που μεγάλες κλινικές δοκιμές επιβεβαιώσουν τις αντικαρκινικές ιδιότητες της μετφορμίνης, τότε το φάρμακο αυτό μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική θεραπεία για τον καρκίνο.

Συμπερασματικά

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο FDA καλείται να ερευνήσει τα επίπεδα της NDMA σε κάποιο φάρμακο. Όσον αφορά όμως την μετφορμίνη, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ενδείξεις που να υποδηλώνουν ότι το κοινό κινδυνεύει από την χρήση του φαρμάκου, καθώς δεν έχουν ανιχνευθεί επιβλαβή επίπεδα NDMA σε όλα τα προϊόντα μετφορμίνης. Έτσι η FDA δεν συστήνει επί του παρόντος καμία αλλαγή στη χρήση του φαρμάκου για τη διαχείριση του διαβήτη, παρόλο που η έρευνα συνεχίζεται.