Ψωρίαση: Πως διερευνάται το πόσο σοβαρή είναι η ψωρίαση ενός ατόμου;

Ήπια, μέτρια ή σοβαρή ψωρίαση;

Ένα βασικό κριτήριο που χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση της ψωρίασης, είναι το πόση επιφάνεια δέρματος καλύπτει. Ο γιατρός, ωστόσο, θα φροντίσει να ελέγξει και το πόσο κόκκινο και παχύ είναι το δέρμα στις πληγείσες περιοχές. Συνήθως, η ψωρίαση ταξινομείται σε τρείς ομάδες, ήπια, μέτρια ή σοβαρή, αλλά υπάρχουν και κλίμακες που την ταξινομούν σε δύο ομάδες αντί για τρεις, δηλαδή σε ήπια και μέτρια ή σοβαρή ψωρίαση.

Πότε μιλάμε για ήπια ψωρίαση;

Στους περισσότερους ανθρώπους, η ψωρίαση εμφανίζεται σε ήπιο βαθμό. Οι ήπιες περιπτώσεις επηρεάζουν λιγότερο από το 3% του σώματος (συγκριτικά η παλάμη μας είναι περίπου 1%). Στην ήπια μορφή της, η ψωρίαση θα προκαλέσει βλάβες διάσπαρτες στα χέρια και στα πόδια. Σε αυτή την περίπτωση, οι κρέμες, οι αλοιφές και τα φάρμακα, είναι συνήθως οι αποτελεσματικότεροι τρόποι αντιμετώπισης.

Πότε μιλάμε για μέτρια ψωρίαση;

Μέτρια ψωρίαση έχουμε όταν η ψωρίαση καλύπτει το 3% -10% του σώματος. Σε αυτή την περίπτωση, οι κρέμες και άλλα τοπικά φάρμακα δεν είναι αρκετά. Αντί για αυτά, ο γιατρός θα προτείνει την φωτοθεραπεία, μόνη της ή σε συνδυασμό με χάπια ή φάρμακα σε ενέσιμη μορφή. Σημειώνεται ότι περίπου το ¼ των ατόμων με ψωρίαση είναι περιπτώσεις που θεωρούνται μέτριες έως σοβαρές.

Πότε μιλάμε για σοβαρή ψωρίαση;

Σε αυτή την περίπτωση, η ψωρίαση καλύπτει περισσότερο από το 10% του δέρματος. Το ποσοστό, όμως, του δέρματος που καλύπτει η ψωρίαση, δεν δείχνει απαραίτητα την σοβαρότητα της, καθώς υπάρχουν σημεία, όπως οι παλάμες και τα πέλματα των ποδιών, που είναι πιο ευαίσθητα και εκεί η ψωρίαση μπορεί να είναι πιο σοβαρή σε σχέση με την ψωρίαση που καλύπτει μεγαλύτερες επιφάνειες δέρματος σε σημεία που δεν είναι τόσο ευαίσθητα. Ωστόσο, οι άνθρωποι που πάσχουν από σοβαρής μορφής ψωρίαση αναλογούν σε ποσοστό λιγότερο του 20%. Οι θεραπείες σε αυτή την περίπτωση είναι τα βιολογικά φάρμακα ή κάποια άλλη συστηματική θεραπεία που δρα σε ολόκληρο το σώμα, όχι μόνο στην επιφάνεια του δέρματος.

Σπάνιες μορφές ψωρίασης

Περίπου το 3% των ατόμων με ψωρίαση, έχουν έναν τύπο ψωρίασης που ονομάζεται ερυθροδερμική ψωρίαση. Σε αυτή την περίπτωση, αλλοιώσεις και φουσκάλες, που ονομάζονται φλύκταινες, καλύπτουν μέχρι και το 75% της επιφάνειας του σώματος και συνήθως, αυτή η μορφή ψωρίασης προκαλεί αποκόλληση του δέρματος σε μεγάλα κόκκινα φύλλα. Η κατάσταση αυτή είναι επώδυνη, χαρακτηρίζεται από έντονη φαγούρα και χρειάζεται άμεση ιατρική περίθαλψη, διότι μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο.

Τέλος, ένας άλλος επικίνδυνος τύπος ψωρίασης και επίσης σπάνιος, ονομάζεται φλυκταινώδης ψωρίαση. Σε αυτή την περίπτωση, συνήθως καλύπτονται μεγάλες περιοχές του σώματος με κόκκινα σημάδια, τα οποία γεμίζουν με πύον μέσα σε λίγες μόνο ώρες.

Πως μετριέται το πόσο σοβαρή είναι η ψωρίαση;

Σήμερα, δεν υπάρχουν καθολικοί τρόποι με τους οποίους μετριέται η σοβαρότητα της ψωρίασης, παρόλα αυτά, η πιο ευρέως χρησιμοποιημένη κλίμακα που βαθμολογεί τα φυσικά συμπτώματα που προκαλεί η νόσος, είναι ο έλεγχος της περιοχής της ψωρίασης στη βάση ενός δείκτη σοβαρότητας (PASI).

Ο δείκτης αυτός, διαχωρίζει το σώμα σε τέσσερις ζώνες: το κεφάλι και το λαιμό, τα χέρια, το στήθος, το στομάχι και την πλάτη και τα πόδια, τους μηρούς και τους γλουτούς. Κάθε περιοχή βαθμολογείται στη βάση μιας κλίμακας. Το μηδέν σημαίνει ότι καμία από τις περιοχές της εκάστοτε ζώνης δεν επηρεάζεται και το 6 σημαίνει ότι επηρεάζονται όλες. Στη συνέχεια, το δέρμα βαθμολογείται ανάλογα με το πάχος και το κοκκίνισμα του. Τα αποτελέσματα αυτά, συνδυάζονται και προστίθενται, για να δώσουν μια τελική βαθμολογία σοβαρότητας.

Η βαθμολογία PASI, η οποία ανέρχεται τουλάχιστον σε 10 μονάδες, δείχνει ότι η κατάσταση είναι μέτρια έως σοβαρή. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να γίνουν κλινικές δοκιμές και να δοκιμαστούν νέες θεραπείες. Οι ειδικοί ωστόσο, διευκρινίζουν ότι ο δείκτης σοβαρότητας μπορεί να φτάσει μέχρι και το 72, αλλά ακόμη και το 40 είναι πολύ σπάνιο.

Ποια εργαλεία χρησιμοποιούν οι γιατροί για να ελέγξουν την ποιότητα ζωής των ατόμων με ψωρίαση;

Η ψωρίαση δεν προκαλεί μόνο φυσικά συμπτώματα. Αυτά τα συμπτώματα έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ασθενών, έτσι οι γιατροί στρέφονται όλο και περισσότερο στην χρήση εργαλείων που αξιολογούν και την ποιότητα ζωής των ασθενών κατά τη διαγνωστική διαδικασία.

Ένα από αυτά τα εργαλεία και το πιο δημοφιλές είναι ο «Δερματολογικός Δείκτης ποιότητας ζωής», ο οποίος συνήθως χρησιμοποιείται μαζί με την «βαθμολογία PASI» και περιλαμβάνει διάφορες απλές ερωτήσεις, όπως για το αν ένας ασθενείς ένιωσε άβολα με το δέρμα του την περασμένη εβδομάδα, πόση φαγούρα είχε και πόσο πονάει το δέρμα του. Υπάρχουν επίσης και άλλα ερωτηματολόγια που επικεντρώνονται στην μέτρηση του άγχους και στην ανάδειξη σημαδιών κατάθλιψης.

Επιπρόσθετα, ένα ακόμη εργαλείο, που ονομάζεται Koo-Menter, βοηθά τους γιατρούς να ελέγξουν εάν η ψωρίαση είναι ακόμη πιο σοβαρή. Σε αυτή την περίπτωση, μεταξύ άλλων, ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να αναφέρει διάφορες επιπτώσεις που έχει η ψωρίαση σε διάφορους τομείς της ζωής του, όπως το αν νιώθει πόνο, φαγούρα και ερεθισμό σε βαθμό που τον εμποδίζουν πρακτικά, το πόσο συχνά φοράει συγκεκριμένα ρούχα για να κρύψει τα συμπτώματα του και εάν αισθάνεται θυμωμένος και απογοητευμένος για την κατάσταση του.

Ποιους άλλους τρόπους μέτρησης των σωματικών συμπτωμάτων της  ψωρίασης χρησιμοποιούν οι γιατροί;

Οι ειδικοί προσπαθούν να βρουν καλύτερους τρόπους μέτρησης των σωματικών συμπτωμάτων που προκαλεί η ψωρίαση, ώστε να μπορούν να αντιληφθούν λεπτομερέστερα το πώς αλλάζει η νόσος στην πορεία της. Πιο κάτω αναφέρονται μερικοί επιπλέον τρόποι αξιολόγησης των φυσικών συμπτωμάτων της νόσου:

• Σύστημα πλέγματος: Πρόκειται για ένα νεότερο εργαλείο που διευρύνει τα επίπεδα σοβαρότητας της ασθένειας από τρία σε οκτώ, από ήπια έως πολύ σοβαρά. Παράλληλα αξιολογεί την ποσότητα δέρματος που καλύπτουν οι αλλοιώσεις σε επτά επίπεδα αντί για τρία.
• Βιοψία: Επειδή η ψωρίαση δεν παραμένει η ίδια στο πέρασμα του χρόνου, οι αλλοιώσεις σε ένα σημείο του σώματος, μπορεί να μην είναι ίδιες με τις αλλοιώσεις άλλου μέρους του σώματος, έτσι η βιοψία (η αξιολόγηση ενός δείγματος δέρματος με μικροσκόπιο) βοηθά στο να γνωστοποιηθούν οι μικροσκοπικές αλλαγές και οι βελτιώσεις που παρατηρούνται με την πάροδο του χρόνου.