Τι είναι ο αστιγματισμός;

Ο αστιγματισμός είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο κερατοειδής του ματιού (το καθαρό μπροστινό μέρος του βολβού του ματιού), δεν είναι εντελώς στρογγυλός.

Στην ιδανική περίπτωση, ο βολβός του ματιού μοιάζει με μια στρογγυλή μπάλα. Το φως εισέρχεται σε αυτόν και λυγίζει ομοιόμορφα, βοηθώντας στην καθαρή θέαση. Σε περίπτωση που το σχήμα του κερατοειδούς δεν είναι τόσο στρογγυλό, τότε το φως κάμπτεται προς την μια κατεύθυνση. Αυτό σημαίνει ότι μόνο ένα μέρος ενός αντικειμένου βρίσκεται στο επίκεντρο της θέασης. Οτιδήποτε βρίσκεται σε απόσταση είναι πιο θολό και κυματιστό.

Οι άνθρωποι, συνήθως έχουν αστιγματισμό μαζί με μυωπία ή υπερμετρωπία. Αυτές οι τρεις καταστάσεις ονομάζονται διαθλαστικά σφάλματα επειδή αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο τα μάτια λυγίζουν (διαθλούν) το φως.

Ποια συμπτώματα προκαλεί ο αστιγματισμός;

• Θολή ή παραμορφωμένη όραση
• Καταπόνηση των ματιών
• Πονοκέφαλος
• Δυσκολία στην νυχτερινή όραση

Τι προκαλεί αστιγματισμό;

Οι περισσότεροι άνθρωποι με αστιγματισμό, γεννιούνται με αυτό το πρόβλημα, αλλά οι ειδικοί δεν γνωρίζουν το γιατί. Ωστόσο, ο αστιγματισμός μπορεί να εμφανιστεί και μετά από κάποιον τραυματισμό, κάποια οφθαλμική πάθηση ή μετά από μια χειρουργική επέμβαση.

Τονίζεται ότι κανένας δεν μπορεί να πάθει αστιγματισμό διαβάζοντας σε χαμηλό φωτισμό ή αν κάθεται πολύ κοντά στην τηλεόραση.

Πώς γίνεται διάγνωση του αστιγματισμού;

Τα συμπτώματα του αστιγματισμού εμφανίζονται αργά. Σε περίπτωση που παρατηρήσετε αλλαγές στην όρασή σας, επισκεφτείτε τον γιατρό σας ο οποίος θα κάνει μετρήσεις οράσεως με την χρήση διαφόρων εργαλείων όπως:

• Φορόπτερος: Δοκιμάζεται μια σειρά από φακούς για να βρεθούν αυτοί που κάνουν καθαρότερη την όραση.
• Κερατόμετρο: Πρόκειται για ένα μηχάνημα που μετρά την κάμψη του κερατοειδούς. Βρίσκει τις πιο απότομες και επίπεδες καμπύλες του. Οι μετρήσεις θα δώσουν απαντήσεις στον γιατρό για το πόσο καλά μπορεί να εστιάσει το σχήμα του κερατοειδούς.
• Αυτοδιάθλαση: Πρόκειται για μία συσκευή που ρίχνει φως στο μάτι και μετρά τις αλλαγές του. Αυτή η εξέταση δίνει στον γιατρό μια ιδέα για το τι είδους φακούς χρειάζεται ο ασθενής.
• Τοπογράφος κερατοειδούς: Πρόκειται για μια τεχνολογία που δίνει πιο λεπτομερείς πληροφορίες για το σχήμα του κερατοειδούς. Ο γιατρός ζητά από τον ασθενή να κοιτάζει σε ένα συγκεκριμένο σημείο κατά την εξέταση. Μετά την εξέταση, έχοντας όλες τις πληροφορίες του κερατοειδούς μπροστά του, ο γιατρός μπορεί να αποφασίσει τη θεραπεία που χρειάζεται ο ασθενής.

Πώς θεραπεύεται ο αστιγματισμός;

Τα γυαλιά και οι φακοί επαφής μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις αστιγματισμού, αλλά αν το πρόβλημα είναι ελαφρύ και δεν συνοδεύεται από κανένα άλλο οφθαλμικό πρόβλημα μπορεί να μην χρειάζονται ούτε αυτά.

Γενικότερα, οι πιο κοινές διορθωτικές θεραπείες του αστιγματισμού είναι οι ακόλουθες:

• Γυαλιά: Οι φακοί των γυαλιών για τον αστιγματισμό είναι καμπυλωτοί για να εξουδετερώνουν το σχήμα του κερατοειδούς και τη θολή όραση. Μέχρι να τους συνηθίσετε θα βλέπετε καλύτερα ευθεία, ενώ τα πλάγια αντικείμενα θα τα βλέπετε πιο κεκλιμένα. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση σοβαρού αστιγματισμού, χρειάζεται περίπου μια εβδομάδα για να συνηθίσετε τους φακούς. Για να διευκολυνθείτε ξεκινήστε φορώντας μόνο μερικές ώρες τα γυαλιά σας αρχικά  και αυξήστε την ώρα χρήσης τους αργά αργά.
• Φακοί επαφής: Για τον αστιγματισμό υπάρχουν ειδικοί φακοί επαφής. Όλοι οι φακοί επαφής περιστρέφονται στο μάτι κάθε που ανοιγοκλείνει. Οι μαλακοί φακοί επαφής για τον αστιγματισμό είναι σχεδιασμένοι να επιστρέφουν πάντα στο ίδιο σημείο. Οι άκαμπτοι (σκληροί) φακοί επαφής  αποτελούν καλύτερη επιλογή για τον σοβαρό αστιγματισμό.
• Χειρουργική επέμβαση με λέιζερ ( LASIK ή PRK): Η χειρουργική επέμβαση με λέιζερ, αναδιαμορφώνει τον κερατοειδή έτσι ώστε να μπορεί να εστιάσει καλύτερα στις ακτίνες του φωτός. Ο γιατρός μουδιάζει το μάτι με σταγόνες και χρησιμοποιεί μια αποστειρωμένη μηχανική συσκευή δημιουργώντας ένα λεπτό πτερύγιο στον κερατοειδή. Ακολούθως τραβά το πτερύγιο προς τα πίσω για να έχει πρόσβαση στα κεντρικά στρώματα του κερατοειδούς και χρησιμοποιεί το λέιζερ για να τα σμιλεύσει. Στη συνέχεια επιστρέφει το πτερύγιο στην αρχική του θέση. Θα χρειαστεί να χρησιμοποιείτε αντιφλεγμονώδεις σταγόνες και θα πρεπει για μερικές ημέρες να αποφεύγετε την έκθεση στο φως.