Το γλαύκωμα είναι η κύρια αιτία μόνιμης τύφλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο και παρόλο που είναι συνηθέστερο σε άτομα άνω των 60 ετών, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Επι του παρόντος δεν υπάρχει θεραπεία για το γλαύκωμα, αλλά η απώλεια όρασης μπορεί να επιβραδυνθεί ή να σταματήσει εντελώς με συγκεκριμένες θεραπευτικές μεθόδους, κυρίως στην περίπτωση που η ασθένεια διαγνωστεί από νωρίς.

Τι είναι το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα διαταραχών που βλάπτουν το οπτικό νεύρο του ματιού, το οποίο μεταφέρει οπτικά σήματα από τον αμφιβληστροειδή στον εγκέφαλο, επιτρέποντας μας να δούμε. Στο γλαύκωμα, το οπτικό νεύρο καταστρέφεται αργά, οδηγώντας σε σταδιακή απώλεια όρασης και τελικά σε μόνιμη τύφλωση. Σημειώνεται ότι λόγω αυτής της αργής καταστροφής του νεύρου, η νόσος περνά αρχικά απαρατήρητη, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα και ως εκ τούτου όταν έρθει η στιγμή της διάγνωσης είναι πλέον πολύ αργά.

Γενικότερα, τα υγιή μάτια παράγουν ένα υγρό που ονομάζεται υδατοειδές, το οποίο αποστραγγίζεται και ρέει στο εσωτερικό του ματιού. Στην περίπτωση του γλαυκώματος αυτή η διαδικασία δεν λειτουργεί σωστά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση του ματιού και να προκαλείται βλάβη στο νεύρο.

Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι γλαυκώματος;

Οι δύο κύριοι τύποι γλαυκώματος είναι

(α) γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας

(β) γλαύκωμα κλειστής γωνίας.

Σημειώνεται ότι γωνία ονομάζεται το σημείο από όπου αποστραγγίζεται και ρέει το υδατικό υγρό στο μπροστινό μέρος του ματιού.

• Γλαύκωμα ανοικτής γωνιάς: Στο γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας, η γωνία είναι ανοιχτή, αλλά διάφοροι παράγοντες οδηγούν στην κακή ρύθμιση της πίεσης του ματιού, πράγμα που βλάπτει το οπτικό νεύρο και οδηγεί σε απώλεια όρασης.
• Γλαύκωμα κλειστής γωνιάς: Στο γλαύκωμα κλειστής γωνίας, η γωνία είναι στενή και ως εκ τούτου προκύπτουν δομικά προβλήματα, τα οποία οδηγούν στο απότομο κλείσιμο της οδού αποστράγγισης και σε ξαφνική αύξηση της πίεσης του ματιού.

Ποιος κινδυνεύει να αναπτύξει γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα είναι μια πολύπλοκη ασθένεια, που ενώ έχουν εντοπιστεί πολλά σχετικά γονίδια που συμβάλλουν στην εμφάνιση της, οι υποκείμενες αιτίες που την προκαλούν εξακολουθούν να είναι ασαφείς. Ωστόσο, έχουν εντοπιστεί ορισμένοι σημαντικοί παράγοντες κινδύνου, όπως:

• Ηλικία: Άτομα άνω των 60 ετών είναι πιο επιρρεπή
• Οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος (άτομα πρώτου βαθμού)
• Άτομα Αφρικανικής ή ισπανικής καταγωγής
• Άτομα με καταγωγή από την Ανατολή και την Νοτιοανατολική Ασία (για γλαύκωμα κλειστής γωνίας)
• Άτομα με ιστορικό τραυματισμού στο μάτι ή πολλαπλών χειρουργικών επεμβάσεων
• Χρόνιες παθήσεις των ματιών, όπως η διαβητική οφθαλμική νόσος
• Χρήση στεροειδών φαρμάκων

Ποια είναι τα συμπτώματα του γλαυκώματος;

Τα περισσότερα άτομα με γλαύκωμα, ιδιαίτερα εκείνα με γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας έχουν ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα. Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι η σταδιακή απώλεια όρασης και ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό να πραγματοποιούνται ετήσιες οφθαλμολογικές εξετάσεις, ώστε ο οφθαλμίατρος να μπορεί να παρατηρεί τυχόν αλλαγές στην όραση.

Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας είναι μια επείγουσα κατάσταση, οπότε εάν εμφανίσετε κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα επισκεφτείτε αμέσως τον γιατρό σας:

• Έντονος πόνος στο μάτι
• Ναυτία
• Εμετός
• Ερυθρότητα στο μάτι
• Ξαφνικές διαταραχές της όρασης
• Χρωματιστοί κύκλοι γύρω από λάμψεις
• Ξαφνική θολή όραση

Πώς θεραπεύεται το γλαύκωμα;

Παρόλο που προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για το γλαύκωμα, υπάρχουν φάρμακα και ιατρικές μέθοδοι που επιβραδύνουν ή σταματούν εντελώς την απώλεια όρασης.

Ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς, τον τύπο και τη σοβαρότητα του γλαυκώματος, ο γιατρός θα συνταγογραφήσει φάρμακα που μειώνουν την πίεση του ματιού ή θα προτείνει κάποια χειρουργική επέμβαση.

• Φάρμακα: Οφθαλμικές σταγόνες που μειώνουν την πίεση του ματιού και βελτιώνουν την αποστράγγιση του υδατοειδούς υγρού.
• Λέιζερ: Το λέιζερ χρησιμοποιείται για να αυξήσει την αποστράγγιση ή για να δημιουργηθεί ένα άνοιγμα στη ίριδα ή στο χρωματιστό μέρος του ματιού ως εναλλακτική οδός αποστράγγισης στην περίπτωση γλαυκώματος κλειστής γωνιάς.
• Χειρουργικές επεμβάσεις: Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές που αποσκοπούν στην δημιουργία εναλλακτικής οδού αποστράγγισης του υγρού του ματιού, όπως η χειρουργική φιλτραρίσματος και μια πρόσφατη χειρουργική καινοτομία που ονομάζεται «ελάχιστα επεμβατική χειρουργική επέμβαση γλαυκώματος (MIGS)», με την οποία αυξάνεται η αποστράγγιση του υγρού του ματιού, χρησιμοποιώντας εμφυτεύσιμα μικροσκοπικά στεντ και διαλύματα.