Αναισθησία: Ποιοι οι τύποι της και ποιους κινδύνους εγκυμονεί η γενική αναισθησία;

Καθημερινά, χιλιάδες άνθρωποι σε όλον τον κόσμο υποβάλλονται σε χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες για να πραγματοποιηθούν χρειάζονται αναισθησία. Ανάλογα, ωστόσο, με το είδος και την επεμβατικότητα της χειρουργικής επέμβασης, χρησιμοποιείται και διαφορετικός τύπος αναισθησίας, όπως θα δούμε πιο κάτω.

Ποιοι τύποι αναισθησίας υπάρχουν και πότε προτείνεται ο καθένας;

Α) Η τοπική αναισθησία χρησιμοποιείται όταν η επέμβαση γίνεται σε ένα μικρό μέρος του σώματος, όπως για παράδειγμα στο δόντι κλπ. Γενικά χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις επιφανειακών επεμβάσεων.  Ο ίδιος ο χειρουργός μπορεί να χορηγήσει το φάρμακο στον ασθενή και είναι απαραίτητη η συνεργασία του δεύτερου σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης, για αυτό είναι σημαντικό να είναι ήρεμος και χωρίς άγχος. Η μόνη επιπλοκή στην τοπική αναισθησία είναι πιθανή αλλεργία στο φάρμακο.

Β) Η περιφερειακή αναισθησία χρησιμοποιείται σε μεγαλύτερες περιοχές του σώματος, όπως στο χέρι, στο πόδι ή σε οποιοδήποτε μεμονωμένο σημείο κάτω από τη μέση. Στην περίπτωση αυτή το φάρμακο δρα στις κύριες δέσμες νεύρων και το αναισθητικό μπορεί να διαρκέσει 12-18 ώρες. Στη διάρκεια επίδρασης του αναισθητικού νιώθετε ότι δεν μπορείτε να κουνήσετε τα αντίστοιχα μέλη γιατί είναι μουδιασμένα. Φάρμακατα περιφερειακής αναισθησίας είναι τα τα επισκληρίδια, που γίνονται στους τοκετούς, τα νωτιαία/επισκληρίδια που γίνονται στην καισαρική τομή, τα μασχαλιαία για περιπτώσεις ώμου, βραχίονα και χεριού κλπ.

Γ) Η Νάρκωση επιλέγεται στις περιπτώσεις ελαφράς αναισθησίας. Ο ασθενής οδηγείται σε χαμηλό επίπεδο συνείδησης (ενδοφλέβια νάρκωση). Αυτός ο τύπος αναισθησίας χρησιμοποιείται όχι μόνο σε μικροεπεμβάσεις, αλλά και σε διαγνωστικές εξετάσεις δύσκολες, που προκαλούν πόνο και δυσφορία στον ασθενή, όπως γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση και υστεροσκόπηση.

Δ) Η γενική αναισθησία χρησιμοποιείται για μεγάλες, επεμβατικές διαδικασίες, κατά τις οποίες οι άνθρωποι πρέπει να είναι ναρκωμένοι και χωρίς συνείδηση, ώστε να μην μπορούν να κινηθούν και να νιώσουν πόνο.

Σημειώνεται ότι κατά την τοπική και περιφερειακή αναισθησία, οι άνθρωποι παραμένουν ξύπνιοι, αλλά ο πόνος τους μειώνεται ή παρεμποδίζεται.

Είναι ασφαλής η γενική αναισθησία;

Η γενική αναισθησία χρησιμοποιείται εδώ και 170 χρόνια. Από τότε μέχρι σήμερα, τα φάρμακα και οι τεχνολογικές ιατρικές μέθοδοι έχουν εξελιχθεί, κάνοντας την γενική αναισθησία ασφαλέστερη. Πλέον υπάρχουν ειδικά μηχανήματα που παρακολουθούν το πώς λειτουργούν τα όργανα του σώματος κατά την αναισθησία, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες κλπ. Αυτό επιτρέπει στους γιατρούς να ρυθμίζουν με ακρίβεια την δόση της αναισθησίας που χορηγείται, ώστε οι άνθρωποι να παραμένουν ασφαλείς.

Πώς επηρεάζει τον εγκέφαλο η γενική αναισθησία;

Ο τρόπος με τον οποίο η γενική αναισθησία επηρεάζει τον εγκέφαλο δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός. Σήμερα, η NIH χρηματοδοτεί μελέτες για την παρακολούθηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας κατά την αναισθησία, πράγμα που μπορεί να βοηθήσει τους ειδικούς να ξεκαθαρίσουν το πώς τελικά επιδρά στον εγκέφαλο η αναισθησία και να συμβάλει στην ανάπτυξη αποτελεσματικότερων και ασφαλέστερων φαρμάκων.

Μια από αυτές τις μελέτες είναι και η μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τον Δρ. George Mashour, ειδικό αναισθησιολόγο, και την ομάδα του, η οποία διαπίστωσε αρκετές διαφορές στον τρόπο επικοινωνίας των εγκεφαλικών περιοχών κατά την νάρκωση. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές τοποθέτησαν λεπτά σύρματα στο τριχωτό της κεφαλής ασθενών με γενική αναισθησία, για να μετρήσουν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου τους, βρίσκοντας αρκετές διαφορές στον τρόπο που επικοινωνούν οι διάφορες περιοχές του εγκεφάλου τους. Οι διαφορές παρατηρήθηκαν κατά τη διάρκεια όλων των σταδίων της αναισθησίας και όπως εξηγούν οι επιστήμονες, περαιτέρω έρευνες για την κατανόηση αυτών των διαφορών, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη μεθόδων εγκεφαλικού ελέγχου κατά τη διάρκεια της αναισθησίας, αλλά και στην κατανόηση του πώς λειτουργεί η συνείδηση όταν ένα άτομο βρίσκεται σε κώμα ή έχει μερική απώλεια συνείδησης.

Ποιους κινδύνους εγκυμονεί η γενική αναισθησία;

Μια σπάνια επιπλοκή κατά τη γενική αναισθησία είναι η λεγόμενη ευαισθητοποίηση υπό την αναισθησία. Μια κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής αποκτά κάποιες αισθήσεις κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, την στιγμή που πρέπει να είναι ναρκωμένος χωρίς καμία συνείδηση.

Μια πιο συχνή παρενέργεια είναι το παραλήρημα μετά τη χειρουργική επέμβαση. Σε αυτή την κατάσταση ο ασθενής παραμιλά, είναι συγχυσμένος και δεν αντιλαμβάνεται τι του συμβαίνει. Σημειώνεται ότι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, άνω των 60 ετών, μπορεί να παραληρούν για λίγες ημέρες μετά την χειρουργική επέμβαση, ενώ στα παιδιά, το παραλήρημα συμβαίνει μόλις ξυπνήσουν από την αναισθησία.

Αν σας τρομάζει η ιδέα της γενικής αναισθησίας, μιλήστε με τον γιατρό σας, ο οποίος θα σας ενημερώσει για τα φάρμακα που θα σας χορηγηθούν, όπως και για τον τρόπο λειτουργίας τους. Μάλιστα, μπορεί το πρόβλημα που αντιμετωπίζετε να μπορεί να αντιμετωπιστεί με περιφερειακή και όχι με γενική αναισθησία.