Τροφική αλλεργία, δυσανεξία ή ευαισθησία: Ποια είναι η διαφορά και γιατί έχει σημασία;

Ενδεχομένως να σας έχει τύχει να βιώσετε και εσείς κάποια δυσάρεστα συμπτώματα μετά από κάποιο γεύμα, κάποια στιγμή στη ζωή σας, όπως φτάρνισμα, συριγμό, εξανθήματα, ζαλάδα, πόνο στις αρθρώσεις, ναυτία, φούσκωμα, διάρροια ή άλλα συμπτώματα. Σε αυτή την περίπτωση είναι λογικό ότι θα σκεφτήκατε πως έχετε τροφική αλλεργία. Μπορεί και να έχετε, αλλά είναι επίσης πιθανό να έχετε δυσανεξία σε κάποια τρόφιμα, κοιλιοκάκη ή ευαισθησία σε κάποια τρόφιμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς είναι πολύ σημαντικό να διαχωρίσετε αυτές τις καταστάσεις, καθώς οι αντιδράσεις που προκαλούν δεν είναι πάντα ήπιες και μερικές φορές είναι πολύ επικίνδυνες.

Τι είναι διατροφικές δυσανεξίες;

Η δυσανεξία στα τρόφιμα αναφέρεται κυρίως στην αδυναμία επεξεργασίας ή πέψης ορισμένων τροφίμων. Η πιο συνηθισμένη είναι η δυσανεξία στη λακτόζη. Σημειώνεται ότι καθώς μεγαλώνουμε, η ικανότητα μας να αφομοιώνουμε τα γαλακτοκομικά προϊόντα μειώνεται και αυτό συμβαίνει επειδή με την ηλικία, τα έντερα μας παράγουν λιγότερο από το ένζυμο λακτάση που επεξεργάζεται τη λακτόζη. Η λακτόζη είναι ένας τύπος ζάχαρης που υπάρχει στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Αυτή λοιπόν η αδυναμία επεξεργασίας της λακτόζης, έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε περίσσεια λακτόζης στον οργανισμό μας, η οποία κάθεται στον πεπτικό σωλήνα και προκαλεί φούσκωμα στο στομάχι, φλεγμονή και διάρροια. Σύμφωνα μάλιστα με μια έρευνα, μόνο περίπου το 35% των ανθρώπων παγκοσμίως, μπορούν να αφομοιώσουν τη λακτόζη μετά την ηλικία των επτά ή οκτώ ετών. Διευκρινίζεται ότι η δυσανεξία στη λακτόζη δεν είναι σοβαρή ασθένεια, αλλά μπορεί να είναι αρκετά άβολη. Η αποφυγή των γαλακτοκομικών προϊόντων είναι ένας σίγουρος τρόπος για την αποτροπή των συμπτωμάτων.

Τι είναι τροφικές αλλεργίες;

Η τροφική αλλεργία είναι η υπερβολική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος, έναντι μιας φαινομενικά αβλαβούς ουσίας. Σε μια τέτοια περίπτωση τα σοβαρά συμπτώματα που παρατηρούνται είναι χαμηλή αρτηριακή πίεση και δυσκολία στην αναπνοή. Τα πιο συνηθισμένα τρόφιμα που προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις είναι τα φυστίκια και τα θαλασσινά. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι τροφικές αλλεργίες μπορεί να εμφανιστούν ανά πάσα στιγμή ανεξάρτητα από την ηλικία του ανθρώπου. Οπότε, αν πιστεύετε πως ενδέχεται να έχετε κάποια τροφική αλλεργία τότε είναι πολύ συνετό να κάνετε μια εξέταση, ειδικά αν τα συμπτώματα σας είναι σοβαρά (εξανθήματα, αίσθημα λιποθυμίας, πρήξιμο στο πρόσωπο και προβλήματα αναπνοής).

Τι είναι Κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη επηρεάζει περίπου το 1% του δυτικού πληθυσμού. Πρόκειται για μια αυτοάνοση κατάσταση κατά την οποία πυροδοτείται μια φλεγμονώδη αντίδραση όταν καταναλωθεί γλουτένη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κοιλιοκάκη δεν είναι πραγματική αλλεργία, καθώς η μεμονωμένη κατανάλωση γλουτένης δεν δημιουργεί κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Η συνεχής όμως κατανάλωση γλουτένης προκαλεί σοβαρά συμπτώματα όπως διάρροια, απώλεια βάρους και υποσιτισμό. Ο μοναδικός τρόπος για να αποτραπεί η αλλεργική αντίδραση του σώματος στα άτομα με κοιλιοκάκη είναι η αποφυγή της γλουτένης. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να γνωρίζουν ποια τρόφιμα περιέχουν γλουτένη. Η γλουτένη, λοιπόν, βρίσκεται σε μια ποικιλία σπόρων, όπως σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, σιμιγδάλι, πλιγούρι και φαρίνα και σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα.

Τι είναι ευαισθησίες στα τρόφιμα;

Μετά την κατανάλωση ορισμένων τροφίμων, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού εμφανίζει συμπτώματα που δεν σχετίζονται με τροφικές δυσανεξίες, τροφικές αλλεργίες ή κοιλιοκάκη.  Αυτές οι καταστάσεις αναφέρονται ως ευαισθησίες στα τρόφιμα. Τα συμπτώματα που προκαλούν δεν είναι απειλητικά για τη ζωή, ωστόσο είναι ενοχλητικά και περιλαμβάνουν πόνο στις αρθρώσεις, πόνο στο στομάχι, κόπωση, εξανθήματα και ζαλάδα. Σημειώνεται ότι η γλουτένη είναι η πιο συνηθισμένη αιτία ευαισθησίας στα τρόφιμα.

Για να καταφέρετε να εντοπίσετε τα τρόφιμα που σας προκαλούν ευαισθησία χρειάζεται αρχικά να απομακρύνετε από τη διατροφή σας, για 3-4 εβδομάδες, αυτά τα οποία πιστεύετε ότι σας προκαλούν τα συμπτώματα. Ακολούθως αρχίστε σταδιακά να τα επαναφέρετε ένα προς ένα στη διατροφή σας και δώστε προσοχή στα συμπτώματα που σας προκαλούν.  Με τη βοήθεια ενός γιατρού και αφού βρείτε τα τρόφιμα που σας προκαλούν συμπτώματα θα δημιουργήσετε μια διατροφή που δεν θα τα περιέχει σε μεγάλες ποσότητες ή δεν θα τα περιέχει καθόλου, ώστε να αποφύγετε την εμφάνιση συμπτωμάτων. Σε αυτό το σημείο, πρέπει να πούμε ότι οι αντιδράσεις σε μερικά τρόφιμα και ιδιαίτερα οι ευαισθησίες στα τρόφιμα αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου. Κάτι που σήμερα δεν σας ενοχλεί μπορεί αύριο να σας προκαλεί συμπτώματα και αυτό γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα και το μικρόβιο του εντέρου αλλάζουν συνεχώς. Βάσει αυτού, κάποια στιγμή στη ζωή σας μπορείτε να επαναφέρετε σταδιακά μερικές μικρές ποσότητες των τροφών που σας προκαλούσαν συμπτώματα, για να διαπιστώσετε αν η ευαισθησία σας έχει αλλάξει και δεν σας προκαλείτε πλέον κάποιο πρόβλημα.

Συμπερασματικά

Αν και οι αντιδράσεις στα τρόφιμα είναι συχνό φαινόμενο για πολλούς ανθρώπους, πολλοί δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τις τροφές που τους προκαλούν συμπτώματα. Ο εντοπισμός όμως της αιτίας, αν και δύσκολος και χρονοβόρος, θα σας εξασφαλίσει την υγεία και τη ποιότητα ζωή σας. Ο γιατρός ή ο διατροφολόγος σας, θα σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα σχέδιο διατροφής που θα περιλαμβάνει τρόφιμα που είναι ασφαλή για εσάς.