Η γιόγκα ξεκίνησε από την Ινδία πριν από 4.000 χρόνια και έχει γίνει εξαιρετικά δημοφιλής στις δυτικές κοινωνίες. Μόνο στις ΗΠΑ, σχεδόν 37 εκατομμύρια ενήλικες ανέφεραν ότι ασκούσαν γιόγκα τους τελευταίους έξι μήνες. Η Χάθα είναι η πιο κοινή μορφή γιόγκα που ασκείται στις δυτικές κοινωνίες και περιλαμβάνει σωματικές στάσεις (δηλ. ασάνες), ασκήσεις αναπνοής (δηλ. πραναγιάμα) και διαλογισμό (δηλ. ντιγιάνα).

Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η εξάσκηση της γιόγκα όχι μόνο βοηθά τους ανθρώπους να επιτύχουν μεγαλύτερη ψυχική γαλήνη και σωματική ευεξία, αλλά μπορεί επίσης να τους βοηθήσει να νιώσουν πιο θετικά για το σώμα τους.(Δείτε εδώ pilates vs yoga: οι διαφορές και τι είναι σωστό για εσάς)

Πώς ακριβώς η γιόγκα οδηγεί σε μια πιο θετική εικόνα του σώματος;

Σε μια νεότερη μελέτη ,συμμετείχαν 114 γυναίκες στις Κάτω Χώρες, οι οποίες κατανεμήθηκαν τυχαία σε ένα πρόγραμμα Hatha yoga ή σε μια ομάδα σύγκρισης με λίστα αναμονής. Το πρόγραμμα Hatha yoga περιελάμβανε 10 εβδομαδιαία μαθήματα διάρκειας μίας ώρας, υπό την καθοδήγηση ενός εκπαιδευτή Hatha yoga με 10 χρόνια διδακτικής εμπειρίας. Τα μαθήματα ακολουθούσαν τις αρχές της Χάθα γιόγκα και ο εκπαιδευτής δεν κατεύθυνε ρητά τους συμμετέχοντες να αλλάξουν τα συναισθήματά τους απέναντι στο σώμα τους (κάτι που διαφορετικά θα προκαλούσε μεροληψία στα αποτελέσματά μας). Ο εκπαιδευτής δεν γνώριζε τους στόχους της έρευνας.

Για τη μέτρηση των αλλαγών στη θετική εικόνα του σώματος και των πιθανών μηχανισμών των επιδράσεων της γιόγκα στη θετική εικόνα του σώματος, όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια πριν από την έναρξη της μελέτης, ένα στα μισά του προγράμματος γιόγκα, ένα στο τέλος του προγράμματος γιόγκα και το τελευταίο ένα μήνα μετά. Με αυτόν τον τρόπο, μπόρεσαν να ελέγξουν αν υπήρχαν διαφορές στις βαθμολογίες των ερωτηματολογίων μεταξύ των γυναικών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα γιόγκα σε σύγκριση με τις γυναίκες της ομάδας σύγκρισης κατά τη διάρκεια του χρόνου και τι εξηγούσε αυτές τις αλλαγές.

Απροσδόκητα, διαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες και στις δύο ομάδες παρουσίασαν βελτίωση της εικόνας του σώματος με την πάροδο του χρόνου: Ένιωθαν μεγαλύτερη εκτίμηση για το σώμα τους, περισσότερη συμπόνια προς το σώμα τους και μεγαλύτερη ικανοποίηση από την εμφάνισή τους. Δεν είναι σαφές γιατί ακόμη και οι γυναίκες στην ομάδα σύγκρισης ένιωθαν πιο θετικά για το σώμα τους, αλλά ίσως η εγγραφή στη μελέτη και η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων τις ενθάρρυνε να αρχίσουν να προβληματίζονται για την εικόνα του σώματός τους.

Παρ’ όλα αυτά, βρέθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων σε σχέση με δύο από τα αποτελέσματά και αυτά αποκάλυψαν σημαντικές διαδρομές μεταξύ της γιόγκα και της θετικής εικόνας του σώματος:

• Οι γυναίκες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα γιόγκα παρουσίασαν μεγαλύτερη μείωση της αυτοαντικειμενοποίησης. Η αυτοαντικειμενοποίηση σημαίνει ότι βλέπετε το σώμα σας με βάση κυρίως το πώς φαίνεται – και όχι τι μπορεί να κάνει. Αυτές οι μειώσεις στην αυτοαντικειμενοποίηση οδήγησαν σε βελτιώσεις στην εκτίμηση του σώματος και στη συμπόνια για το σώμα μεταξύ των γυναικών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα γιόγκα.
• Οι γυναίκες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα γιόγκα βίωσαν μεγαλύτερες αυξήσεις στη θετική ενσάρκωση. Θετική ενσάρκωση σημαίνει να αισθάνεστε θετικά συνδεδεμένοι με το σώμα σας, να αισθάνεστε “σαν στο σπίτι σας” στο σώμα σας, αντί να βλέπετε το σώμα σας ως εμπόδιο ή ως κάτι που πρέπει να καταπολεμήσετε. Οι αυξήσεις στη θετική ενσάρκωση μεταξύ των γυναικών στο πρόγραμμα γιόγκα οδήγησαν σε βελτιώσεις στην εκτίμηση του σώματος, στη συμπόνια για το σώμα και στην ικανοποίηση από την εμφάνιση.

Ποιο μήνυμα μας μεταλαμπαδεύει η γιόγκα για την εικόνα του σώματος μας;

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο θετικά για το σώμα τους, αλλά το ερώτημα παρέμεινε: Πώς;

Με βάση τη μελέτη αυτή, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η γιόγκα μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της θετικής εικόνας του σώματος βοηθώντας τις γυναίκες να βλέπουν το σώμα τους λιγότερο με βάση την εμφάνισή του και περισσότερο με βάση αυτό που μπορεί να κάνει. Επιπλέον, η γιόγκα μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες να αισθάνονται θετικά συνδεδεμένες με το σώμα τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω βελτίωση της θετικής εικόνας του σώματος. Συνολικά, όταν οι γυναίκες ασχολούνται λιγότερο με την εμφάνισή τους και αισθάνονται πιο θετικά συνδεδεμένες με το σώμα τους, μπορεί να είναι σε θέση να αισθάνονται μεγαλύτερη εκτίμηση και συμπόνια προς το σώμα τους και να είναι πιο ικανοποιημένες με τη φυσική τους εμφάνιση. Αυτό δεν είναι μόνο καλό για το πώς αισθάνονται οι γυναίκες για το σώμα τους, αλλά αμέτρητες μελέτες δείχνουν ότι η θετική εικόνα του σώματος είναι σημαντική για τη συνολική σωματική και ψυχική ευεξία. (Δείτε εδώ πως μπορείτε να αντιμετωπίσετε το χρόνιο πόνο με yoga)

Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η γιόγκα συχνά “καπελώνεται” στις δυτικές κοινωνίες, με πολλές από τις παραδοσιακές διδασκαλίες της να αφαιρούνται ή να αλλάζουν. Μελέτες έχουν δείξει ότι η γιόγκα συχνά διδάσκεται, παρουσιάζεται και ασκείται ως μέσο για την επίτευξη ενός “καυτού σώματος” ή ενός “σώματος γιόγκα“. Για παράδειγμα, αναζητήστε την λέξη “γιόγκα” και θα δείτε ότι οι περισσότερες εικόνες απεικονίζουν τα πολιτιστικά ιδεώδη ομορφιάς. Όταν οι σωματικές δραστηριότητες διδάσκονται, ασκούνται με μια νοοτροπία εμφάνισης (π.χ. για να χάσετε βάρος, για να αποκτήσετε ένα “σώμα γιόγκα”), αυτό στην πραγματικότητα βλάπτει την εικόνα του σώματος και την ευεξία. Επομένως, για να έχει η γιόγκα θετικό αντίκτυπο, είναι σημαντικό να ακολουθούμε παραδοσιακές μορφές γιόγκα που δίνουν έμφαση στη θετική σύνδεση νου-σώματος και υποβαθμίζουν τη σημασία της εμφάνισης.