Η τεχνολογία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής χρησιμοποιείται ευρέως τις τελευταίες δεκαετίες σε όλο τον κόσμο για την επίτευξη της εγκυμοσύνης σε ζευγάρια που μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα στη φυσική σύλληψη. Παρόλο που το ποσοστό επιτυχίας των διαφόρων μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχει βελτιωθεί αρκετά, μερικοί παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί να επηρεάζουν αρνητικά την αναπαραγωγική υγεία και επομένως την αποτελεσματικότητα των μεθόδων αυτών.

Τα αλκοολούχα και καφεϊνούχα ποτά καταναλώνονται ευρέως από ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παγκοσμίως. Ένας σημαντικός τομέας έρευνας είναι το πως η καφεΐνη και το αλκοόλ μπορεί να επηρεάζουν το ποσοστό επιτυχίας μιας θεραπείας γονιμότητας.

Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, διαπίστωσε πως η κατανάλωση αλκοόλ τόσο από άνδρες όσο και από γυναίκες σχετίζεται με χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας των διαφόρων θεραπειών γονιμότητας. Ωστόσο, η πρόσληψη καφεΐνης φάνηκε να μην επηρεάζει τα αποτελέσματα.

Τι είναι η θεραπεία γονιμότητας;

Οι θεραπείες γονιμότητας χρησιμοποιούνται ευρέως για να βοηθήσουν τα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην τεκνοποίηση. Είναι γνωστό πως η υιοθέτηση ορισμένων συνηθειών του τρόπου ζωής, όπως η τακτική άσκηση και η υγιεινή διατροφή μπορεί να έχουν θετικό αντίκτυπο στην αναπαραγωγική υγεία των γυναικών, ωστόσο μερικές γυναίκες που ακολουθούν θεραπείες γονιμότητας εξακολουθούν να κάνουν επιλογές του τρόπου ζωής, όπως η κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης, οι οποίες μπορεί να είναι επιβλαβείς.

Υπάρχουν 3 κύριοι τύποι θεραπείας γονιμότητας:

• Λήψη φαρμάκων που βοηθούν με τις ορμόνες και την ωορρηξία (πχ. κλομιφαίνη, μετφορμίνη, γοναδοτροπίνες)
• Μικρές χειρουργικές επεμβάσεις που βοηθούν στην επίλυση προβλημάτων γονιμότητας (πχ. λαπαροσκοπική απόφραξη σαλπιγγών, λαπαροσκοπική διάτρηση ωοθηκών)
• Υποβοηθούμενη σύλληψη μέσω τεχνητής γονιμοποίησης (πχ. ενδομήτρια σπερματέγχυση, εξωσωματική γονιμοποίηση)

Πώς επηρεάζει το αλκοόλ την αποτελεσματικότητα της θεραπείας γονιμότητας;

Στα πλαίσια της προαναφερθείσας μελέτης, αναλύθηκαν δεδομένα από επτά μελέτες που εξέτασαν την επίδραση της κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης σε ζευγάρια που υποβλήθηκαν σε θεραπείες γονιμότητας.

Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η κατανάλωση αλκοόλ από τις γυναίκες σχετίζεται με μειωμένα ποσοστά εγκυμοσύνης μετά τη θεραπεία. Συγκεκριμένα, όσες έπιναν 84 γραμμάρια αλκοόλ (περίπου 7 ποτά) την εβδομάδα είχαν 7% λιγότερες πιθανότητες να μείνουν έγκυες, σε σχέση με εκείνες που δεν έπιναν καθόλου αλκοόλ κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Η κατανάλωση αλκοόλ από τους άνδρες φάνηκε επίσης να επηρεάζει τα ποσοστά επιτυχίας εγκυμοσύνης μετά τη θεραπεία γονιμότητας. Συγκεκριμένα, όταν οι άνδρες κατανάλωναν 84 γραμμάρια αλκοόλ την εβδομάδα, παρατηρήθηκε μείωση του ποσοστού των γεννήσεων κατά 9%.

Με άλλα λόγια, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όταν μια γυναίκα καταναλώνει αλκοόλ υπάρχει μειωμένη πιθανότητα επίτευξης εγκυμοσύνης μετά από μια θεραπεία γονιμότητας, ενώ όταν ένας άνδρας καταναλώνει αλκοόλ υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αποβολής του εμβρύου.

Οι επιστήμονες θεωρούν πως τα αποτελέσματα αυτά οφείλονται στο γεγονός πως το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει ορμονικές ανισορροπίες στις γυναίκες, οι οποίες επηρεάζουν την εμφύτευση του εμβρύου στα τοιχώματα της μήτρας, αλλά και να επηρεάσει την ποιότητα των ωαρίων λόγω του οξειδωτικού στρες που προκαλεί.

Όσον αφορά τους άνδρες, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ έχει συσχετιστεί με τη στυτική δυσλειτουργία, τη μειωμένη ποιότητα του σπέρματος, καθώς και γενετικές αλλαγές στο σπέρμα.

Επηρεάζει η κατανάλωση καφεΐνης την αποτελεσματικότητα της θεραπείας γονιμότητας;

Παρόλο που συχνά συνιστάται η αποφυγή της κατανάλωσης καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η καφεΐνη (ειδικά σε χαμηλές δόσεις) φάνηκε πως είναι λιγότερο τοξική από το αλκοόλ. Συγκεκριμένα, στα πλαίσια της μελέτης διαπιστώθηκε πως η κατανάλωση καφεΐνης από γυναίκες κατά τη διάρκεια της θεραπείας γονιμότητας δεν είχε σημαντικό αντίκτυπο στα ποσοστά εγκυμοσύνης ή γεννήσεων μετά τη θεραπεία.