Δεν έχουμε όλοι μας υπεράνθρωπη ισορροπία, όπως οι γυμναστές που αναποδογυρίζουν με χάρη κατά μήκος της δοκού. Αυτό κερδίζεται μέσα από ατελείωτες ώρες προπόνησης. Αλλά εμείς οι κοινοί θνητοί έχουμε ένα ορισμένο βασικό επίπεδο ισορροπίας που μας επιτρέπει να κάνουμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες χωρίς να πέφτουμε ή να αρρωσταίνουμε. Διαφορετικά, όλοι μας θα κουνιόμασταν σαν νήπια που καταλαβαίνουν για πρώτη φορά το περπάτημα.

Μερικοί άνθρωποι, όμως, έχουν χειρότερη ισορροπία από άλλους. Η κακή ισορροπία είναι αρκετά συνηθισμένη και τείνει να χειροτερεύει καθώς μεγαλώνουμε. Υπάρχουν μερικοί τρόποι για να καταλάβετε αν έχετε πιθανό πρόβλημα ισορροπίας (και ότι δεν είστε απλώς ένας αδέξιος). Το πιο ανησυχητικό αποτέλεσμα είναι η πτώση, αλλά αν δυσκολεύεστε να φορέσετε ένα μακρύ παντελόνι όταν πρέπει να ισορροπήσετε στο ένα πόδι, αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να έχετε προβλήματα ισορροπίας. Άλλες κόκκινες σημαίες: Αν δεν μπορείτε να περπατήσετε σε ευθεία γραμμή, να πέσετε πάνω σε πράγματα ή αν έχετε πρόβλημα να στέκεστε με τα πόδια σας ενωμένα και τα μάτια κλειστά”.

Ποιες είναι οι πιο πιθανές αιτίες της κακής ισορροπίας;

1. Μια διαταραχή που επηρεάζει το εσωτερικό του αυτιού σας

Το αιθουσαίο σύστημα είναι το τμήμα του εσωτερικού αυτιού που εμπλέκεται στην ισορροπία. Συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με την κίνηση, την ισορροπία και τον χωρικό προσανατολισμό και στέλνει σήματα στον εγκέφαλο, σύμφωνα με την Ένωση Αιθουσαίων Διαταραχών. Όταν τα αιθουσαία όργανα και στις δύο πλευρές του κεφαλιού λειτουργούν σωστά, στέλνουν συμμετρικά ερεθίσματα. Εάν δεν λειτουργούν σωστά, μπορεί να υπάρξουν προβλήματα με την αισθητηριακή εισροή και τη μεταβίβαση αυτής της εισροής στον εγκέφαλο. Μια αιθουσαία διαταραχή, ή αιθουσαία παθολογία, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα με τον προσανατολισμό. Η πιο κοινή αιθουσαία διαταραχή είναι ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (BPPV). Προκαλείται από ορισμένες κινήσεις του κεφαλιού που προκαλούν το χτύπημα σωματιδίων στο εσωτερικό του αυτιού, προκαλώντας άλλα αποτελέσματα όπως ζάλη, ίλιγγος και ναυτία. Σπάνια είναι σοβαρή και μερικές φορές υποχωρεί μόνη της μέσα σε λίγες εβδομάδες ή μήνες. Άλλοι μπορεί να χρειαστούν θεραπεία για να βοηθήσουν τον εγκέφαλο να επαναρυθμίσει τις δύο πλευρές του σώματος τους. Συνήθως είναι αποτελεσματική με μία ή δύο μόνο θεραπείες..

Ορισμένες αιθουσαίες διαταραχές προκαλούνται από άλλους παράγοντες, όπως μια καλοήθης ανάπτυξη που επηρεάζει ένα νεύρο, η οποία θα απαιτούσε χειρουργική επέμβαση για να διορθωθεί. Κάποιες προκαλούνται από μόλυνση και μπορούν να διορθωθούν με μια αγωγή φαρμάκων. Ορισμένες διαταραχές είναι λιγότερο εύκολο να αντιμετωπιστούν, αλλά πολλές από αυτές μπορούν τουλάχιστον να βελτιωθούν με καλή αιθουσαία θεραπεία.

2. Αποπροσανατολισμός ή κακή δύναμη του πυρήνα

Μερικές φορές, τα προβλήματα ισορροπίας μπορεί να οφείλονται σε απλή επιδείνωση της φυσικής κατάστασης. Αυτό είναι πιο συνηθισμένο καθώς γερνάμε και η μυϊκή μας μάζα επιδεινώνεται. Αλλά μπορεί να επηρεάσει τους ανθρώπους σε οποιαδήποτε ηλικία. Αν είστε αρκετά νέοι, το να έχετε μια δουλειά γραφείου δεν θα πρέπει να έχει αντίκτυπο, εφόσον είστε σε εγρήγορση όταν δεν εργάζεστε και γυμνάζεστε τακτικά. Αλλά αν πραγματικά δεν κινείστε πολύ -είστε άνθρωπος του καναπέ- μπορεί να χάσετε τη δύναμη στον πυρήνα και τους γλουτούς σας που απαιτούνται για τον επαναπροσανατολισμό του σώματός σας. Αν διαπιστώσετε ότι δεν μπορείτε να ισορροπήσετε κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας που περιλαμβάνει την τοποθέτηση του ενός ποδιού μπροστά από το άλλο ή την ισορροπία στο ένα πόδι ή σε κάτι που δεν είναι σταθερό, μπορεί να οφείλεται στο ότι δεν προκαλείτε αυτούς τους μυς τόσο συχνά με την άσκηση. Υπάρχει ένας απόλυτος κανόνας που ισχύει για τους μυς και τον εγκέφαλο: Αν δεν τον χρησιμοποιείτε, τον χάνετε.

3. Κακή όραση

Η όραση βοηθάει στη σωστή λειτουργία του αιθουσαίου συστήματος – είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη συλλογή χωρικών σημάτων. Αν δεν μπορείτε να διατηρήσετε σταθερή εστίαση στα πράγματα γύρω σας, ειδικά όταν κινείστε, αυτό μπορεί να σας αποπροσανατολίσει λίγο. Θα μπορούσε να είναι τόσο εύκολο όσο το να πάρετε διορθωτικούς φακούς – ίσως δεν είχατε συνειδητοποιήσει ποτέ πριν ότι η όρασή σας δεν ήταν τέλεια. Εάν έχετε προβλήματα ισορροπίας και παρατηρείτε επίσης άλλα σημάδια επιδείνωσης της όρασης, όπως το να μην μπορείτε να διαβάσετε τις πινακίδες του δρόμου που κάποτε μπορούσατε ή να έχετε πονοκέφαλο από την ανάγνωση, σκεφτείτε να επισκεφθείτε έναν οφθαλμίατρο για οφθαλμολογική εξέταση.

4. Νευρολογικές διαταραχές

Εάν αισθάνεστε εκτός ισορροπίας και επίσης βλέπετε το δωμάτιο να περιστρέφεται ή αισθάνεστε ζαλάδα, αυτό δεν είναι πρόβλημα με την αντοχή του πυρήνα. Ο ίλιγγος που προκαλεί ανισορροπία μπορεί να είναι σημάδι εγκεφαλικού επεισοδίου – αν είναι ξαφνικός και συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου, όπως μούδιασμα, αδυναμία, προβλήματα την ομιλία ή προβλήματα όρασης, επισκεφθείτε αμέσως έναν γιατρό. Η άνοια είναι επίσης μια κοινή αιτία προβλημάτων ισορροπίας. Η πάθηση δυσκολεύει τους ανθρώπους να θυμούνται πού πηγαίνουν, προκαλώντας αποσύνδεση μεταξύ των αισθητηριακών σημάτων και της χωρικής αντίληψης. Η νόσος του Πάρκινσον μπορεί επίσης να διαταράξει την ισορροπία του σώματος για διάφορους λόγους, κυρίως λόγω διακοπών στην επεξεργασία στον εγκέφαλο. Κάποιος που πάσχει από Πάρκινσον μπορεί να έχει δυσκολία με τον τρόπο που το σώμα του τοποθετείται στο χώρο – αισθάνεται όρθιος, ενώ στην πραγματικότητα γέρνει προς το πλάι. Επίσης μπορεί να πέσει κάτω αν σκοντάψει. Η ασθένεια καθιστά επίσης δύσκολη την προσαρμογή στην αισθητηριακή ανατροφοδότηση, καθιστώντας κάτι όπως μια κινούμενη κυλιόμενη σκάλα επικίνδυνο.

5. Νευρική βλάβη

Η περιφερική νευροπάθεια, είναι το αποτέλεσμα βλάβης στα νεύρα που στέλνουν πληροφορίες από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό στο υπόλοιπο σώμα, μπορεί επίσης να διαταράξει την ισορροπία, ειδικά αν η βλάβη έχει γίνει στα πόδια. Δεν λαμβάνετε τις σωστές εισροές από ένα μέρος του σώματος σας. Έτσι, για παράδειγμα, εάν δεν είστε σίγουροι για το πού βρίσκονται τα πόδια σας στο χώρο, το σώμα δεν επεξεργάζεται τις αισθητηριακές πληροφορίες που χρειάζεται για να κινηθεί προς τα εμπρός. Μία από τις πιο κοινές αιτίες της περιφερικής νευροπάθειας είναι ο διαβήτης, ορισμένα φάρμακα ,όπως η χημειοθεραπεία, ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες, λοιμώξεις, τραύματα, ελλείψεις θρεπτικών συστατικών και ο αλκοολισμός μπορούν να προκαλέσουν νευροπάθεια. Η απώλεια της ισορροπίας και του προσανατολισμού είναι επίσης ένα από τα πρώτα συμπτώματα της σκλήρυνσης κατά πλάκας, η οποία επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Συνήθως συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα όπως η θολή όραση και το μούδιασμα στη μία πλευρά του σώματος.