Αποκατάσταση ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο

Πότε ξεκινά η αποκατάσταση ενός εγκεφαλικού επεισοδίου;

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίζεται όταν θρόμβοι αίματος ή σπασμένα αιμοφόρα αγγεία διακόπτουν την αιματική ροή στον εγκέφαλό σας. Κάθε χρόνο περισσότεροι από 795.000 Αμερικανοί εμφανίζουν ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Περίπου 1 στα 4 εγκεφαλικά επεισόδια συμβαίνει σε κάποιον που έχει υποστεί προηγουμένως εγκεφαλικό.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να προκαλέσουν σημαντική αλλοίωση της ομιλίας, της αντίληψης, της κινητικότητας και των αισθήσεων. Αυτός είναι ο λόγος που θεωρείται ότι αποτελούν κύρια αιτία σοβαρής μακροχρόνιας αναπηρίας.

Η αποκατάσταση ύστερα από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι μια μακρά διαδικασία που απαιτεί υπομονή, σκληρή δουλειά και αφοσίωση. Μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να ανακάμψετε.

Η διαδικασία ανάρρωσης συνήθως ξεκινά αφότου οι γιατροί έχουν σταθεροποιήσει την κατάστασή σας. Αυτό περιλαμβάνει την αποκατάσταση της αιματικής ροής στον εγκέφαλό σας και τη μείωση οποιασδήποτε πίεσης στη γύρω περιοχή. Περιλαμβάνει, επίσης, τη μείωση όλων των προδιαθεσικών παραγόντων για επανεμφάνιση ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Εξαιτίας αυτού, η αποκατάσταση μπορεί να ξεκινήσει κατά τη διάρκεια της αρχικής παραμονής σας στο νοσοκομείο. Η έναρξη της διαδικασίας αυτής όσο το δυνατόν συντομότερα μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές σας να ανακτήσετε τη λειτουργία του εγκεφάλου και του σώματος σας.

Ποια μέρη προσφέρουν αποκατάσταση από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο;

Ο τύπος της εγκατάστασης όπου αναρρώνετε εξαρτάται από τα είδη των προβλημάτων που έχετε και τι καλύπτει η ασφάλειά σας. Ο γιατρός σας και ο κλινικός κοινωνικός λειτουργός μπορεί να σας βοηθήσουν να αποφασίσετε ποια μονάδα θα λειτουργήσει καλύτερα για εσάς.

Μονάδες αποκατάστασης

Ορισμένα νοσοκομεία και κλινικές έχουν μονάδες αποκατάστασης από εγκεφαλικό επεισόδιο. Κάποιες εξ αυτών βρίσκονται σε χωριστές εγκαταστάσεις και δεν αποτελούν τμήμα νοσοκομείου ή κλινικής. Εάν χρειαστεί να εισαχθείτε στη μονάδα, θα πρέπει να μείνετε εντός αυτής για αρκετές εβδομάδες. Εάν λαμβάνετε εξωτερική περίθαλψη, θα πρέπει να έρχεστε για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο κάθε μέρα ώστε να κάνετε τις απαραίτητες ενέργειες για την αποκατάστασή σας.

Ειδικευμένοι νοσηλευτικοί χώροι

Ορισμένοι χώροι νοσηλείας προσφέρουν εξειδικευμένα προγράμματα αποκατάστασης εγκεφαλικού επεισοδίου, όπως φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία και άλλες μορφές θεραπείας που μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακάμψετε. Αυτά τα προγράμματα συνήθως δεν είναι τόσο έντονα όσο αυτά που προσφέρονται σε μονάδες αποκατάστασης των νοσοκομείων.

Θεραπεία στο σπίτι

Μπορεί να έχετε τη δυνατότητα να σας επισκέπτονται ειδικοί στο σπίτι για να σας βοηθήσουν να ανακάμψετε. Αν και αυτό μπορεί να είναι πιο άνετο και βολικό από την αποκατάσταση σε κάποια νοσοκομειακή μονάδα, αυτή η επιλογή έχει όρια. Πιθανότατα δεν θα μπορείτε να κάνετε ασκήσεις που απαιτούν εξειδικευμένο εξοπλισμό και η ασφαλιστική σας εταιρεία μπορεί να μην καλύπτει αυτό το είδος φροντίδας.

Πώς αναρρώνει ο εγκέφαλος μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο;

Δεν είναι πλήρως κατανοητό πώς ο εγκέφαλος ανακάμπτει από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.

Υπάρχουν αρκετές πιθανές εξηγήσεις για το πώς λειτουργεί η αποκατάστασή του:

• Ο εγκέφαλός σας μπορεί να είναι σε θέση να συνεχίσει τη λειτουργία του αλλάζοντας τον τρόπο εκτέλεσης των εργασιών.
• Κατά το εγκεφαλικό επεισόδιο, ορισμένα από τα εγκεφαλικά σας κύτταρα μπορεί να είχαν υποστεί βλάβη αντί να καταστραφούν πλήρως. Ως αποτέλεσμα, αν η ροή του αίματος στην πληγείσα περιοχή του εγκεφάλου αποκατασταθεί, αυτά τα κύτταρα θα είναι σε θέση να επανέλθουν στη φυσιολογική τους λειτουργία με την πάροδο του χρόνου.
• Μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου σας μπορεί να «αναλάβει» τον έλεγχο των λειτουργιών που πραγματοποιούνταν από την πληγείσα περιοχή.

Ποιες δεξιότητες μπορώ να ανακτήσω;

Ο στόχος της αποκατάστασης είναι να βελτιώσετε ή να επαναφέρετε την ομιλία, την γνωστική, την κινητική και την αισθητηριακή σας ικανότητα, ώστε να είστε όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητοι.

Δεξιότητες ομιλίας

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προκαλέσει μια αλλοίωση στην ομιλία που ονομάζεται αφασία. Εάν έχετε διαγνωστεί με αυτήν την πάθηση, μπορεί να έχετε ένα γενικευμένο πρόβλημα στην ομιλία. Είναι επίσης σύνηθες να δυσκολεύεστε να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις για να εκφράσετε τις σκέψεις σας ή να δυσκολεύεστε να μιλήσετε με ολοκληρωμένες προτάσεις.

Μπορεί να έχετε προβλήματα με την ομιλία σας εάν οι μύες που την ελέγχουν έχουν υποστεί βλάβη. Οι λογοθεραπευτές μπορούν να σας βοηθήσουν να μάθετε πώς να μιλάτε καθαρά και κατανοητά. Εάν η βλάβη είναι πολύ σοβαρή, μπορούν να σας διδάξουν άλλους τρόπους επικοινωνίας.

Γνωστικές δεξιότητες

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να βλάψει τις ικανότητες σκέψης και συλλογισμού σας, να σας οδηγήσει σε κακή κρίση και να προκαλέσει προβλήματα μνήμης. Μπορεί ακόμη να προκαλέσει συμπεριφορικές αλλαγές. Μπορεί, για παράδειγμα, στο παρελθόν να ήσαστε εξωστρεφείς, αλλά τώρα να εμφανίζετε εσωστρεφή συμπεριφορά.

Επιπροσθέτως, είναι πιθανό να έχετε λιγότερες αναστολές μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο και ως αποτέλεσμα να ενεργείτε απερίσκεπτα. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν καταλαβαίνετε πλέον τις πιθανές συνέπειες των ενεργειών σας.

Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για την ασφάλειά σας, οπότε είναι σημαντικό να εργαστείτε για την ανάκτηση αυτών των γνωστικών δεξιοτήτων. Οι εργοθεραπευτές και οι λογοθεραπευτές μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακτήσετε τις εν λόγω ικανότητες. Μπορούν ακόμη να σας βοηθήσουν να διαμορφώσετε το σπίτι σας σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Κινητικές ικανότητες

Η εμφάνιση ενός εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να αποδυναμώσει τους μύες στη μία πλευρά του σώματός σας και να μειώσει την κίνηση των αρθρώσεων. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει τον συντονισμό σας και σας δυσκολεύει να περπατήσετε και να εκτελέσετε άλλες σωματικές δραστηριότητες. Μπορεί επίσης να βιώσετε επώδυνους μυϊκούς σπασμούς.

Οι φυσικοθεραπευτές είναι σε θέση να σας βοηθήσουν να μάθετε πώς να ελέγχετε και να ενδυναμώνετε τους μύες σας. Είναι, επίσης, μπορούν να σας βοηθήσουν να ελέγξετε τους μυϊκούς σπασμούς διδάσκοντάς σας ασκήσεις διατάσεων. Ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε ένα βοήθημα για το περπάτημα για όσο διάστημα ανακτάτε τις κινητικές δεξιότητες.

Αισθητηριακές δεξιότητες

Η εμφάνιση ενός εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να επηρεάσει ένα μέρος της ικανότητας του σώματός σας να αισθάνεται ερεθίσματα, όπως τη θερμότητα, το κρύο ή την πίεση. Οι θεραπευτές μπορούν να συνεργαστούν μαζί σας για να βοηθήσουν το σώμα σας να προσαρμοστεί στην αλλαγή.

Ποιες άλλες επιπλοκές μπορούν να αντιμετωπιστούν;

Βλάβες στην ομιλία, την αντίληψη ή την ικανότητα κίνησης μπορεί να προκαλέσουν επιπρόσθετες επιπλοκές. Κάποιες από αυτές μπορούν να αντιμετωπιστούν και περιλαμβάνουν:

Έλεγχος ουροδόχου κύστης και εντέρου

Τα εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην ουροδόχο κύστη και στο έντερο. Μπορεί να μην αναγνωρίσετε ότι πρέπει να πάτε στην τουαλέτα ή να μην μπορείτε να φτάσετε εκεί έγκαιρα. Μπορεί να εμφανίσετε διάρροια, δυσκοιλιότητα ή απώλεια ελέγχου του εντέρου. Ομοίως, μπορεί να εμφανίσετε συχνοουρία, πρόβλημα στην ούρηση και απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης.

Ένας εξειδικευμένος γαστρεντερολόγος δύναται να σας βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Μπορεί να χρειαστεί να έχετε μια ειδική καρέκλα-τουαλέτα κοντά σας καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μερικές φορές τα φάρμακα αποδεικνύονται ιδιαίτερα χρήσιμα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός θα εισαγάγει έναν καθετήρα για να αποβάλλονται τα ούρα από το σώμα σας.

Κατάποση

Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στην κατάποση. Μπορεί να ξεχάσετε να καταπιείτε ενώ τρώτε ή να έχετε νευρική βλάβη που καθιστά δύσκολη την κατάποση. Αυτό μπορεί να σας προκαλέσει πνιγμό, αποβολή του φαγητού βήχοντας ή να έχετε λόξιγκα. Οι λογοθεραπευτές μπορούν να σας βοηθήσουν να μάθετε πάλι να καταπίνετε και να τρώτε κανονικά. Οι διαιτολόγοι μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να βρείτε θρεπτικά τρόφιμα που είναι ευκολότερο για σας να τα καταναλώσετε.

Κατάθλιψη

Μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν κατάθλιψη μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Ένας ψυχίατρος, ψυχολόγος ή άλλος επαγγελματίας της ψυχικής υγείας μπορεί να σας βοηθήσει στη αντιμετώπιση αυτής της διαταραχής με συνεδρίες και αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

Είναι η αποκατάσταση πάντα επιτυχημένη;

Σύμφωνα με την Εθνικό Σωματείο Εγκεφαλοπαθών των ΗΠΑ, το 10% των ανθρώπων που υπέστησαν εγκεφαλικό επεισόδιο ανακάμπτει σχεδόν πλήρως, ενώ το 25% αναρρώνει διατηρώντας κάποιες μικρές βλάβες. Ένα άλλο 40% βιώνει μέτριες έως σοβαρές βλάβες που απαιτούν ιδιαίτερη φροντίδα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει ένα είδος αναπηρίας που επηρεάζει την καθημερινή σας λειτουργία, είτε στη δουλειά σας είτε στην προσωπική σας ζωή. Τέλος το 10% απαιτεί μακροχρόνια περίθαλψη σε γηροκομείο ή άλλη μονάδα φροντίδας.

Η επιτυχής αποκατάσταση του εγκεφαλικού επεισοδίου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:

• πόση ζημιά προκάλεσε το εγκεφαλικό
• πόσο σύντομα ξεκινά η αποκατάσταση
• πόσο σκληρά προσπαθείτε εσείς οι ίδιοι για την αποκατάσταση
• την ηλικία σας όταν συνέβη το εγκεφαλικό
• εάν έχετε άλλα ιατρικά προβλήματα που μπορεί να επηρεάσουν την αποκατάσταση

Οι ιατροί και οι επιστήμονες υγείας που σας βοηθούν στην αποκατάσταση μπορούν επίσης να επηρεάσουν το πόσο καλή θα είναι η έκβασή της. Όσο πιο πεπειραμένοι είναι, τόσο καλύτερη θα είναι η ανάρρωσή σας.

Τα μέλη της οικογένειας και οι φίλοι σας μπορούν να συνεισφέρουν στο να βελτιώσετε τις προοπτικές σας παρέχοντας ενθάρρυνση και υποστήριξη.

Μπορείτε να αυξήσετε τις πιθανότητες επιτυχούς ανάκαμψης, εφαρμόζοντας τακτικά τις ασκήσεις αποκατάστασης.