Οι οροθετικές γυναίκες που σκέφτονται να μείνουν έγκυες – ή είναι ήδη έγκυες – έχουν επιλογές που μπορούν να τις βοηθήσουν να παραμείνουν υγιείς και να προστατεύσουν τα μωρά τους από το να μολυνθούν από τον ιό HIV. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι εξετάσεις για τον HIV και τα προληπτικά μέτρα είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθεί κατά περισσότερο από 90% ο αριθμός των παιδιών στις ΗΠΑ που μολύνθηκαν από τον ιό HIV στη μήτρα. Και μετά από τρεις δεκαετίες έρευνας, οι γιατροί κατανοούν πλέον πώς να καταρτίσουν ένα λεπτομερές σχέδιο για να μην κολλήσουν τον ιό τα μωρά των οροθετικών γυναικών. Για το σκοπό αυτόν θα πρέπει να ισχύσουν τα εξής:

• Μείωση του ιικού φορτίου στη μητέρα με αντιρετροϊκά φάρμακα

Ο HIV μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο μέσω του αίματος, του σπέρματος, των γεννητικών υγρών και του μητρικού γάλακτος. Η εγκυμοσύνη και ο τοκετός, καθώς και ο θηλασμός ενέχουν κίνδυνο μετάδοσης του HIV στο μωρό. Ο Seble G. Kassaye, MD, επίκουρος καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Georgetown, λέει ότι η πρόληψη ξεκινά με τα αντιρετροϊκά φάρμακα. Αυτά τα φάρμακα εγκρίθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1990 και οι ερευνητές σύντομα έμαθαν ότι ο συνδυασμός τριών από αυτά – που ονομάζεται αντιρετροϊκή αγωγή (ART) – προστίθεται σε μεγάλη προστασία για το μωρό στη μήτρα. “Με τις παρεμβάσεις που έχουμε τώρα – οι οποίες περιλαμβάνουν την έναρξη χορήγησης αντιρετροϊκών φαρμάκων στις γυναίκες όσο το δυνατόν νωρίτερα – ο κίνδυνος μετάδοσης μπορεί να μειωθεί σε λιγότερο από 2%”, λέει ο Kassaye. Τα φάρμακα μειώνουν την ποσότητα του ιού στο σώμα, γεγονός που μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV από τη μητέρα στο παιδί. Ορισμένα φάρμακα κατά του HIV περνούν επίσης από την έγκυο μητέρα στο μωρό της μέσω του πλακούντα. Αυτό συμβάλλει στην προστασία του μωρού από τον HIV.

• Να μην παραλείπονται δόσεις των φαρμάκων

Για να λειτουργήσουν όλα αυτά, η μητέρα πρέπει να δεσμευτεί να παίρνει το σχήμα της ART, το οποίο μπορεί μερικές φορές να αποτελεί πρόκληση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. “Το κλειδί για να διατηρήσετε τον ιό κατασταλμένο μέσα στο σώμα σας και στο σώμα του μωρού σας είναι να παίρνετε τα φάρμακά σας κάθε μέρα”, λέει η Dominika Seidman, MD. Είναι μαιευτήρας-γυναικολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο του Σαν Φρανσίσκο με ειδικότητα στον HIV. “Εάν οι παρενέργειες σας ενοχλούν ή δεν μπορείτε να κρατήσετε τα φάρμακα λόγω πρωινής ναυτίας, επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας. Αυτός μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε έναν τρόπο να παραμείνετε σε αυτά”.

• Δύο φάρμακα προς αποφυγή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Μόνο δύο αντιρετροϊκά φάρμακα έχει αποδειχθεί ότι αποτελούν κίνδυνο για τα μωρά στη μήτρα, όταν λαμβάνονται κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης. Πρόκειται για το Sustiva και το Atripla (το οποίο περιέχει το Sustiva). Περίπου το 25% των μωρών των οποίων οι οροθετικές μητέρες δεν λαμβάνουν ART θα προσβληθούν από τον ιό HIV, λέει ο Kassaye. Το καλύτερο σχέδιο, είναι οι οροθετικές γυναίκες να συζητήσουν από νωρίς όλες τις επιλογές τους με τον γιατρό τους.

• Καθορισμός ενός σχεδίου από νωρίς

Το καλύτερο σενάριο είναι η γυναίκα να αρχίσει να μιλάει με το γιατρό ή τους γιατρούς της για την προγεννητική φροντίδα, ακόμη και πριν μείνει έγκυος. Οι άνθρωποι καλό είναι να ακολουθούν ένα καλό σχήμα πριν από την εγκυμοσύνη, ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε για το ποια φάρμακα είναι ασφαλή για να ξεκινήσουν και να καθιερωθεί η πρέπουσα φροντίδα όσο το δυνατόν νωρίτερα. Εκτός αυτού, όλες οι έγκυες γυναίκες που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV θα πρέπει να λαμβάνουν φάρμακα κατά του HIV από το δεύτερο τρίμηνο. Οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται με HIV αργότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να αρχίσουν να λαμβάνουν φάρμακα το συντομότερο δυνατό. Αλλά περίπου το 18% των οροθετικών δεν γνωρίζουν την κατάσταση της λοίμωξής τους. Αυτό σημαίνει ότι πολλές γυναίκες με HIV που μένουν έγκυες δεν γνωρίζουν ότι έχουν τον ιό.

• Προληπτικά φάρμακα για το μωρό- όχι θηλασμός

Κατά τη διάρκεια του τοκετού όταν το μωρό μπορεί να εκτεθεί στον ιό HIV στα γεννητικά υγρά ή στο αίμα της μητέρας, οι έγκυες γυναίκες που έχουν μολυνθεί με HIV λαμβάνουν σταθερά με σταγόνες το αντιρετροϊκό φάρμακο ζιδοβουδίνη (AZT) μέσω μιας βελόνας στο μπράτσο τους, ενώ συνεχίζουν να λαμβάνουν τα συνήθη φάρμακά τους από το στόμα. Μόλις γεννηθούν, τα μωρά λαμβάνουν υγρό AZT σε σιρόπι για 6 εβδομάδες ως προληπτικό μέτρο. Στα μωρά των οποίων οι μητέρες δεν έπαιρναν φάρμακα κατά του HIV κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να χορηγηθούν άλλα φάρμακα κατά του HIV μαζί με το AZT. Το τελευταίο μέρος του σχεδίου φροντίδας είναι η αποφυγή του θηλασμού, καθώς το μητρικό γάλα είναι ένα από τα κύρια σωματικά υγρά μέσω των οποίων μεταδίδεται ο HIV. Ο συνδυασμός της καταστολής του ιού, της αποφυγής θηλασμού και της χορήγησης στο μωρό ART μετά τη γέννηση είναι τα κλειδιά για να αποκτήσετε ένα αρνητικό στον HIV μωρό.